Historia

Zygmunt Kaczkowski – realistyczny romantyk

Ostatnia aktualizacja: 07.09.2023 05:35
- Powieści historyczne Kaczkowskiego łączy autentyzm pamiętników Jana Chryzostoma Paska i awanturniczość powieści Aleksandra Dumasa – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Stanisław Dubisz.
Zygmunt Kaczkowski. Rysunek Aleksandra Regulskiego 1874 roku na podstawie fotografii Maksymiliana Fajansa
Zygmunt Kaczkowski. Rysunek Aleksandra Regulskiego 1874 roku na podstawie fotografii Maksymiliana FajansaFoto: Polona

7 września 1896 roku zmarł Zygmunt Kaczkowski, pisarz, poeta i działacz niepodległościowy.

Pisarz dzisiaj zapomniany, pozostający w cieniu Józefa Ignacego Kraszewskiego czy Henryka Sienkiewicza, którzy zdominowali gatunek powieści historycznej. Tymczasem Zygmunt Kaczkowski był jednym z najwybitniejszych prozaików swoich czasów.


Posłuchaj
13:42 mistrzowie pióra - zygmunt kaczkowski___g 6283_tr_0-0_130010491787c6ab[00].mp3 Zygmunt Kaczkowski - audycja Wiesławy Zychowicz. (PR, 18.06.1977)

 

Żył i tworzył w dwóch epokach. Romantyzmu i pozytywizmu. Z początku poeta, później przede wszystkim prozaik i publicysta. Publikował w kraju i na emigracji. Mocno związany z Małopolską, o której traktuje większość jego utworów.

Zygmunt Kaczkowski urodził się w 1825 roku w rodzinie ziemiańskiej. Odebrał wykształcenie humanistyczne na Uniwersytecie Lwowskim, Wiedeńskim i Lipskim. Do Polski powrócił 1845 roku, w czasie, gdy przez Europę przetaczały się gwałtowne ruchy rewolucyjne.

Kaczkowski w 1846 roku brał udział w powstaniu krakowskim. Szybki i tragiczny koniec zrywu sprawił, że pisarz kilka lat spędził w więzieniu. Z tego okresu pochodzi zbiór jego poezji, wydany pod tytułem "Pieśni z otchłani". – Łatwo w nim zauważyć wszystkie cechy poezji romantycznej, z wezwaniem do walki narodowowyzwoleńczej na czele – mówił na antenie Polskiego Radia językoznawca prof. Stanisław Dubisz.

Przełom w poglądach ideologicznych Kaczkowskiego dokonuje się na początku lat pięćdziesiątych XIX wieku. Odwraca się od haseł romantycznych i porzuca poezję. Zaczyna pisać powieści współczesne i historyczne.

Apogeum twórczości pisarza to opowieści historyczne dotyczące XVII i XVIII wieku. "Bitwa o chorążankę", "Murdelio" i cykl nowel "Ostatni z Nieczujów". Charakterystyczną cechą tych książek, wpisujących się w typ gawędy szlacheckiej, jest realizm i krytycyzm w stosunku do przedstawicieli szlachty. Kaczkowski doskonale potrafił wykorzystać źródła historyczne, dzięki czemu jego powieści są mocno osadzone w realiach epoki.

- Powieści historyczne Kaczkowskiego łączy autentyzm pamiętników Jana Chryzostoma Paska i awanturniczość powieści Alexandre Dumas – podkreślał prof. Dubisz.

Dowiedz się więcej o życiu i twórczości Zygmunta Kaczkowskiego, słuchając audycji Wiesławy Zychowicz.  

Czytaj także

Henryk Sienkiewicz. "My wszyscy z niego"

Ostatnia aktualizacja: 05.05.2022 05:50
5 maja 1846 roku urodził się Henryk Sienkiewicz, noblista, jeden z najpopularniejszych pisarzy przełomu XIX i XX wieku. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Iwan Franko – przeciw uciskowi ludu Galicji

Ostatnia aktualizacja: 27.08.2015 06:05
Jego pisarstwo było głosem buntu literata-humanisty przeciwko feudalnemu ustrojowi Galicji. Miał na celu obronę interesów klasy robotniczej i ludu wiejskiego.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tadeusz Rittner - między Wiedniem a Lwowem

Ostatnia aktualizacja: 19.04.2016 06:09
- Był rozdarty między dwie kultury. Dla Niemców był zanadto słowiański i liryczny. Natomiast dla polskiego pokolenia niepodległości za mało narodowy – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Andrzej Kruczyński.
rozwiń zwiń