Historia

Wojna obronna 1939. "Warszawa pisze swoje karty krwią"

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 06:00
12 września 1939 roku w Polskim Radiu przemówili Wacław Sieroszewski i Mieczysław Niedziałkowski, którzy dodawali otuchy słuchaczom i zagrzewali ich do dalszego oporu.
Poseł Mieczysław Niedziałkowski  (z lewej) oraz pisarz Wacław Sieroszewski, dwudziestolecie międzywojenne
Poseł Mieczysław Niedziałkowski (z lewej) oraz pisarz Wacław Sieroszewski, dwudziestolecie międzywojenneFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe, Wikimedia Commons/dp
Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

"Żołnierze i Obywatele!"

Jako pierwszy przemówił Wacław Sieroszewski, uznany weteran walk o niepodległość. – Halo, tu Warszawa II. Za chwilę będzie mówić Wacław Sieroszewski, prezes Polskiej Akademii Literatury i żołnierz I Brygady Legionów, beliniak – zapowiedział spiker.


Posłuchaj
04:11 Sieroszewski PR 12 września 1939.mp3 Wacław Sieroszewski przemawia w Polskim Radiu. (PR, 12.09.1939)

 

Sędziwy literat wspominał swoje wojenne doświadczenia i opowiadał o swoich refleksjach na temat obecnej wojny:

– Żołnierze i Obywatele, jest to czwarta wojna, którą widzę. Trzy wojny, jedną rewolucję widziałem. Muszę przyznać, że ta wojna jest najstraszniejsza ze wszystkich, które widziały moje oczy – mówił łamiącym głosem Sieroszewski

W swoim przemówieniu skrytykował zbrodniczy sposób prowadzenia wojny przez Niemców. Żałował, że z powodu wieku może im pomóc jedynie w ten sposób, ale starał się dodać otuchy i zapewnił, że są w stanie przeżyć wojnę.

– Mieszkanie moje ostrzelane, okna wybite, w murach pociski, nikt z mojej rodziny nie ucierpiał, więc to najlepszy przykład, że nie każda kula na wojnie trafia - dodawał rozemocjonowany Sieroszewski.

"To jest Warszawa, która spisała krwią tyle kart"

Głos zabrał także Mieczysław Niedziałkowski, poseł na sejm Polskiej Partii Socjalistycznej i redaktor naczelny gazety "Robotnik". W przemówieniu pochwalił warszawskich robotników i wyborców PPS za poświęcenie w obronie miasta i zachęcił ich do dalszego wytrwania w oporze.

– Ze spokojną dumą spoglądamy dzisiaj w oblicze prawdziwej Warszawy. To ta sama Warszawa, która spisała krwią własną tyle kart najbardziej dostojnych w polskich dziejach – przemawiał Niedziałkowski – Robotnicy Warszawy! Nazwał was kiedyś Józef Piłsudski najwierniejszymi spośród wiernych. I tym razem nie zawiedliście!


Posłuchaj
05:38 Niedziałkowski PR 12 września 1939.mp3 Przemówienie Mieczysława Niedziałkowskiego w Polskim Radiu. (PR, 12.09.1939)

 

Przypomniał słuchaczom zasługi Polskie Partii Socjalistycznej w walce o niepodległość Polski i wezwał do podążania za tym wzorem i dalszego wstępowania do Robotnicznej Brygady Obrony Warszawy.

– Jeszcze kilka niełatwych dni i wygramy, a tych, którzy polegną w boju, tych, którzy padną do bomb rzucanych przez samoloty niemieckie, okryje Polska całunem niezastąpionym. Jak napisał Stefan Żeromski przepięknymi słowy prastarej polskiej mowy: "okryje ich Polska pióropuszem chwały" –mówił.

sa

Czytaj także

Wacław Sieroszewski. Niepokorny Polak w krainie Jakutów

Ostatnia aktualizacja: 20.04.2023 05:35
78 lat temu zmarł Wacław Sieroszewski, pisarz, działacz niepodległościowy, etnograf, poseł i senator II RP.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Robotnicza Brygada Obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku

Ostatnia aktualizacja: 06.09.2023 05:55
6 września 1939 roku stolicę opuścił prezydent Ignacy Mościcki wraz z władzami państwa. Z obrony Warszawy wycofano lotnictwo. Na barykadach stanęli cywile oraz Robotnicze Barykady Obrony Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Barykada Września" na warszawskiej Ochocie

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2023 06:00
8 września 1939 roku Wehrmacht zaatakował Warszawę. Rozpoczęło się oblężenie stolicy Polski, a w czasie jej obrony szczególnie odznaczyli się obrońcy barykady w dzielnicy Ochota, która stawiała opór aż do momentu zawieszenia broni z 27 września.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tu Polskie Radio: "Hitler nie zjadł śniadania w Warszawie"

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2023 05:30
– Wczoraj radio Königsberg podało, że w dniu dzisiejszym nastąpi uroczysty wjazd kanclerza Hitlera do Warszawy, gdzie spożyje śniadanie. Jakoś tego śniadania nie zjadł – mówił ppłk Wacław Lipiński, szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy w przemówieniu radiowym 10 września 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Chcę 600 ludzi gotowych umrzeć za Warszawę". Przypominamy apel Stefan Starzyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 05:55
12 września 1939 roku warszawska rozgłośnia wciąż nadawała program. Na antenie jak zwykle wystąpił prezydent miasta Stefan Starzyński, który w płomiennym apelu wezwał ochotników do oddziałów obrony Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stefan Starzyński: Dla nas zwycięstwo, a pohybel Niemcom

Ostatnia aktualizacja: 11.09.2020 06:00
– Obywatele, przepraszam za spóźnienie, ale obowiązki chwili dzisiejszej nie pozwalają mi być punktualnym w radio – powiedział Stefan Starzyński, prezydent Warszawy w Polskim Radiu.
rozwiń zwiń