Historia

Komunikat BBC: "Cały świat podziwia waszą odwagę"

Ostatnia aktualizacja: 19.09.2023 05:54
– Raz jeszcze Polska została ofiarą zaborczego najazdu i przez bohaterską walkę stała się chorążym wolności w Europie. My, wasi sprzymierzeńcy walczyć będziemy o przywrócenie waszej wolności - usłyszeli warszawiacy w Polskim Radiu treść komunikatu BBC z 19 września 1939 roku.
Obrona przeciwlotnicza obok Dworca Głównego w Warszawie, wrzesień 1939
Obrona przeciwlotnicza obok Dworca Głównego w Warszawie, wrzesień 1939Foto: Wikimedia Commons/Domena Publiczna

Podpułkownik Wacław Lipiński 19 września 1939 roku porównywał sytuację ludności Warszawy do śmiertelnie rannego. Uważał, że wyjawienie całej prawdy o fatalnym położeniu Polski mogłoby złamać hart ducha warszawiaków i starał się nie przekazywać wszystkich wiadomości z frontu. Wiara w zwycięstwo miała być główną motywacją do kontynuowania walki z wrogiem.

– Już trzeci dzień na Pragę idą silne natarcia nieprzyjaciela. Jak do tej pory wszystkie zostały krwawo odparte przez naszych obrońców. Mamy duże siły na całym obszarze, ale Warszawa jest tym centralnym punktem. Ze względów politycznych i moralnych posiadanie stolicy jest niezmiernie ważną rzeczą – powiedział w Polskim Radiu szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy ppłk. Wacław Lipiński. – Jakżeż inaczej wyglądała Warszawa trzy tygodnie temu. Pełna gwaru, światła, podniecenia. Jak wygląda dzisiaj Warszawa wszyscy wiemy. Oto są zmienne dni i godziny wojny.

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

"Cały świat podziwia waszą odwagę"

Polskie Radio było jedynym źródłem komunikacji ze światem. Radiowcy odbierali z nasłuchu wiadomości oraz nadawali na krótkich falach własne komunikaty dla zagranicznych rozgłośni.

– Ot, przed chwilą, angielska radiofonia BBC przesłała Warszawie następujące słowa – raportował szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy. – Cały świat podziwia waszą odwagę. Raz jeszcze Polska została ofiarą zaborczego najazdu i przez bohaterską walkę stała się chorążym wolności w Europie. My, wasi sprzymierzeńcy walczyć będziemy o przywrócenie waszej wolności. Prosimy, jeśli to możliwe odpowiedzcie na ten apel jeszcze dzisiejszej nocy.


Posłuchaj
02:54 Wacław Lipiński 19 września 1939.mp3 Radiowe przemówienie ppłk. Wacława Lipińskiego z 19 września 1939 roku. (PR, 19.09.1939)

 

Warszawa wciąż borykała się ze skutkami oblężenia. Tajny raport przygotowany przez Zarząd Miejski dla prezydenta miasta Stefana Starzyńskiego podsumowywał straty wywołane przez niemieckie bombardowanie z 17 września.


Posłuchaj
12:29 tu polskie radio warszawa (22) - 19 września 1939 rok - wtor___pr iii 75681_tr_0-0_104108580a1f984d[00].mp3 Audycja "Tu Polskie Radio Warszawa - 19 września 1939". (PR, 19.09.1979)

 

Ciężko uszkodzonych było wiele historycznych budowli, w tym Zamek Królewski, a ulice wciąż były sprzątane z martwych ciał. Służby miejskie 19 września pogrzebały 166 ludzi i 305 koni. Należy jednak pamiętać, że wiele ofiar zostało pochowanych przez rodziny i znajomych.

– Może być, że już nie usłyszymy granatów na murach Warszawy, że już ani jedna bomba nie spadnie na dom warszawski. Ale ponieważ jest wojna i należy przygotować się zawsze na rzeczy najgorsze, że jeszcze może to samo powrócić – ostrzegał słuchaczy podpułkownik Lipiński.

sa

Czytaj także

"Barykada Września" na warszawskiej Ochocie

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2023 06:00
8 września 1939 roku Wehrmacht zaatakował Warszawę. Rozpoczęło się oblężenie stolicy Polski, a w czasie jej obrony szczególnie odznaczyli się obrońcy barykady w dzielnicy Ochota, która stawiała opór aż do momentu zawieszenia broni z 27 września.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tu Polskie Radio: "Hitler nie zjadł śniadania w Warszawie"

Ostatnia aktualizacja: 10.09.2023 05:30
– Wczoraj radio Königsberg podało, że w dniu dzisiejszym nastąpi uroczysty wjazd kanclerza Hitlera do Warszawy, gdzie spożyje śniadanie. Jakoś tego śniadania nie zjadł – mówił ppłk Wacław Lipiński, szef propagandy Dowództwa Obrony Warszawy w przemówieniu radiowym 10 września 1939 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Chcę 600 ludzi gotowych umrzeć za Warszawę". Przypominamy apel Stefan Starzyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 05:55
12 września 1939 roku warszawska rozgłośnia wciąż nadawała program. Na antenie jak zwykle wystąpił prezydent miasta Stefan Starzyński, który w płomiennym apelu wezwał ochotników do oddziałów obrony Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wojna obronna 1939. "Warszawa pisze swoje karty krwią"

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 06:00
12 września 1939 roku w Polskim Radiu przemówili Wacław Sieroszewski i Mieczysław Niedziałkowski, którzy dodawali otuchy słuchaczom i zagrzewali ich do dalszego oporu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Mówię z oblężonej Warszawy". Radiowy apel Juliena Bryana

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2023 05:55
15 września 1939 roku Julien Bryan, amerykański fotograf i reżyser, zaapelował przez Polskie Radio do prezydenta Stanów Zjednoczonych oraz narodu amerykańskiego. Prosił o pomoc dla oblężonej Warszawy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stefan Starzyński: tego historia Niemcom nie przebaczy

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2023 05:40
– To nic, że dzisiaj zrujnują Warszawę, zrujnowali kiedyś Warszawę inni. Ona się odbuduje, ale to, że metodami takimi rujnuje się, tego historia Niemcom nie przebaczy. I ciężko za to zapłacić muszą Niemcy – powiedział w Polskim Radiu prezydent Stefan Starzyński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wrzesień'39. Płk Lipiński w Polskim Radiu: "Musi być zwycięstwo prawdy nad złem"

Ostatnia aktualizacja: 18.09.2023 05:50
– Musi być zwycięstwo prawdy nad złem, prawa nad bezprawiem, siły nad przemocą. I dla tego zwycięstwa warto żyć, warto wydobyć z siebie wszystkie siły, jakie człowiek wydobyć jest w stanie – mówił ppłk. Wacław Lipiński przed mikrofonem Polskiego Radia.
rozwiń zwiń