Powstanie Warszawskie. 31 sierpnia. "Stare Miasto. Położenie krytyczne; dalsze trzymanie się wobec braku zaopatrzenia i olbrzymich strat – niemożliwe"

Trzydziesty pierwszy dzień powstania, czwartek. W nocy powstańcy podejmują nieudaną próbę połączenia Śródmieścia ze Starym Miastem. Ponoszą ogromne straty - liczba zabitych i rannych wynosi blisko 300 osób.

Plac Krasińskich u zbiegu ulic Długiej i Miodowej w kierunku placu Bankowego. Pod ostrzałem przebiega por. Wojciech Sarnecki ps. Wojtek z kompanii "Anna" Batalionu "Gustaw", po nieudanej próbie przebicia ze Starówki do Śródmieścia.

Foto: Wiesław Chrzanowski/Wikipedia/domena publiczna

To dla powstańców bardzo ciężki dzień, ginie wielu z nich. W nocy ze Starego Miasta rozpoczęto planowaną ewakuację oddziałów i cywilów. Próbowano przejąć kontrolę nad terenem, przez który przebiegać miała ewakuacja do Śródmieścia. W tym celu 100-osobowa grupa z batalionu "Czata 49" pod dowództwem por. Zdzisława Zołocińskiego ps. Piotr idzie ze Starego Miasta kanałem na pl. Bankowy. Mają od tyłu zaatakować pozycje niemieckie. Plan się nie powodzi. W czasie wychodzenia z kanału na pl. Bankowym pada kilkudziesięciu powstańców. Reszta wycofuje się na Stare Miasto tym samym kanałem.

Posłuchaj

02:52 31 sierpnia O obronie przez batalion "Chrobry" pasażu Simonsa na Starym Mieście u zbiegu ulic Długiej i Nalewek opowiada Jerzy Peltz ps. Szerszeń. (PR)

 

W tym czasie na Starym Mieście żołnierze batalionu "Chrobry I" bronią ruin ul. Nalewki. Blisko 300 z nich ginie tego dnia od bombardowań w pasażu Simonsa i sąsiedniej szkoły. Ruiny zostają po kościele i klasztorze Panien Sakramentek przy Rynku Nowego Miasta – tu giną siostry, księża i tysiąc mieszkańców stolicy.

Posłuchaj

02:22 A46118 31.08 Powstancze kalendarium_836279_1.mp3 - Zdjęliśmy opaski, byliśmy w mundurach niemieckich i szliśmy przez Ogród Saski. Pod osłoną nocy udało nam się dotrzeć do ulicy Królewskiej - wspominał Tadeusz Sumiński ps. Laszczyc. (PR, 2014)

 

Niemcy odbijają z rąk powstańców zakłady "Fiata" przy Sapieżyńskiej, ul. Zakroczymską, Kościelną, Freta i Brzozową. Powstańcy utrzymują punkty oporu przy Bonifraterskiej i Franciszkańskiej, którymi bronią pl. Krasińskich i wejścia do kanału.

Powstańcza prasa donosi o uznaniu przez rządy Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych Armii Krajowej za armię kombatancką.

Fragment meldunku gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego do władz w Londynie: "31 sierpnia. Stare Miasto. Położenie krytyczne; dalsze trzymanie się wobec braku zaopatrzenia i olbrzymich strat – niemożliwe. Próba przebicia się naszych oddziałów do Śródmieścia przez plac Bankowy nie powiodła się. […]".

Posłuchaj

16:00 Dni Walczącej Stolicy, 31.08.mp3 Wspomnienia m.in. Tadeusza Sumińskiego ps. Leszczyc (czyta lektor); Zdzisława Jeziorańskiego z Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK (czyta lektor); adwokata Zbigniewa Stypułkowskiego (czyta lektor). Cykl "Dni Walczącej Stolicy" Władysława Bartoszewskiego. (RWE, 1984)