Historia

Cypr – wyspa niezgody

Ostatnia aktualizacja: 16.08.2018 06:00
- Perspektywy politycznego rozwiązania na Cyprze zostały cofnięte o kilka lat. Wiele razy zwracałem uwagę tureckiego ministra Gunesa, że narzucone siłą rozwiązania nie mogą być trwałe – mówił James Callaghan, brytyjski minister spraw zagranicznych w 1974 roku.
Audio
  • Wznowienie przez Turcję działań wojennych na Cyprze - fragment archiwalnej audycji Polskiego Radia "7 dni w kraju i na świecie". (PR, 1974)
Mapa Cypru
Mapa CypruFoto: Bastianow/wikipedia domena publiczna

Od XIII wieku p.n.e. przez ponad 2 tys. lat Cypr był zamieszkiwany przez Greków. W 1570 roku wyspa została podbita przez Turków, którzy panowali na niej prawie 300 lat.

W 1878 roku Cypr opanowali Brytyjczycy i na podstawie umowy z Turcją, objęli wyspę we władanie. Po wybuchu powstania cypryjskich Greków, w 1955 roku, Brytyjczycy starali się o zakończenie sporu na drodze dyplomatycznych rozwiązań. Na mocy obustronnych porozumień, władzę na wyspie sztucznie podzielono pomiędzy Turków i Greków i ogłaszając Cypr suwerennym państwem. Niestety zaledwie trzy lata po odzyskaniu niepodległości, na nowo wybuchły walki zbrojne. Wtedy powstała tzw. Zielona Linia, dzieląca stolicę na dwie części, ani to, ani próba uregulowania konfliktu pod egidą ONZ, nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.

14 sierpnia 1974 roku delegacja Turecka zerwała prowadzone w Genewie negocjacje pokojowe w sprawie konfliktu na Cyprze. W ciągu 3 dni wojska tureckie zajęły 1/3 wyspy, co utrwaliło jej podział.

- Moim zdaniem perspektywy politycznego rozwiązania na Cyprze zostały cofnięte o kilka lat. Wiele razy zwracałem uwagę Tureckiego ministra Gunesa, że narzucone siłą rozwiązania nie mogą być trwałe – brytyjski minister spraw zagranicznych James Callaghan komentował zerwanie negocjacji przez Turków .

Natomiast przedstawiciel ówczesnego Związku Radzieckiego, ambasador Jakub Malik powiedział w ONZ na zgromadzeniu rady bezpieczeństwa - Jedynie wycofanie wszystkich obcych wojsk z Cypru może doprowadzić do zabezpieczenia suwerenności Cypru, stabilizacji życia na wyspie i przywrócenia pokoju we wschodnim rejonie morza Śródziemnego.

16 sierpnia podpisano zawieszenie broni, wyznaczając granicę na linii "Attyli". W Atenach rząd grecki oznajmił, iż wycofuje się z wojskowej struktury bloku NATO, ponieważ organizacja paktu atlantydzkiego nie zdołała zapobiec konfliktowi zbrojnemu miedzy członkami paktu: Grecją i Turcją. Na terenach zajętych przez Turków powstało nieuznawane przez nikogo prócz Turcji państwo – Republika Turecka Cypru Północnego.

mk

Czytaj także

40 rocznica inwazji Turcji na Cypr

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2014 15:15
Tureckie wojska wylądowały na Cyprze 20 lipca 1974 roku w reakcji na zamach stanu, jakiego dokonali tamtejsi zwolennicy zjednoczenia wyspy z Grecją.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kres czarnych pułkowników

Ostatnia aktualizacja: 23.07.2018 09:30
Kryzys cypryjski i niepowodzenie awanturniczych greckich czarnych pułkowników, którzy inspirowali krwawy przewrót w Nikozji doprowadziły do upadku junty. 23 lipca 1974 wojskowi przekazali władzę administracji cywilnej.
rozwiń zwiń