Historia

Michał Anioł - posępny, brzydki, nietowarzyski

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021 05:45
Michelangelo Buonarroti uznawany jest za jednego z najwybitniejszych artystów wszech czasów. "Nieprzekroczywszy dwudziestu lat, dokładnie wiedział, co jest jego powołaniem" – napisał jeden z biografów mistrza renesansu. Zmarł w Rzymie 18 lutego 1564 roku.
Michał Anioł, autoportret
Michał Anioł, autoportretFoto: Wikipedia/domena publiczna

Artysta wszechstronny

Rzeźbiarz, malarz, architekt, poeta. Kiedy miał 12 lat związał się z pracownią artystyczną we Florencji. Bardzo szybko zyskał sobie uznanie i to tak duże, że zamieszkał w pałacu wpływowego rodu Medyceuszów. Miał tam swój własny pokój, dostawał też pensję – 5 dukatów dziennie.

Był człowiekiem ogromnie zamożnym, ale też niesłychanie pracowitym. Wszędzie, gdzie przebywał tworzył. Talentów miał znacznie więcej niż każdy inny człowiek. Tworzył w każdym materiale. - Jeden z Medyceuszy w zimie roku 1493 zlecił mu wykonanie bałwana ze śniegu, no i ponoć go stworzył – słyszymy w audycji z cyklu "Mieć 19 lat". - Bałwan przetrwał całą zimę.


Posłuchaj
02:25 Mieć 19 lat.mp3 Michał Anioł - audycja Andrzeja Sowy z cyklu "Mieć 19 lat". (PR, 13.12.2005)

 

Z oczywistych powodów nie przetrwał do naszych czasów. Niestety podobny los spotkał wiele wczesnych dzieł Michała Anioła, które wykonał podczas pobytu na dworze Medyceuszów. Z kronik wiemy, że stworzył wtedy m.in. posąg Herkulesa, który miał 2,5 m wysokości. Te dzieła jednak, które pozostały świadczą o absolutnej wielkości mistrza.

Epoka mistrzów

Biografię artysty przedstawił Dariusz Aleksandrowicz w audycji z cyklu "Ludzie, epoki, obyczaje". - Życie tego geniusza nie było usłane różami – słyszymy w audycji. – Żył 89 lat, w epoce, w której każdy rok należałoby liczyć podwójnie.


Posłuchaj
20:41 Radiowa Encyklopedia Kultury.mp3 Michał Anioł - człowiek renesansu - audycja Dariusza Aleksandrowicza z cyklu "Ludzie, epoki, obyczaje" (PR, 31.12.1976)

 

Michelangelo Buonarroti urodził się 6 marca 1475 w pobliżu Florencji, w Caprese. Od najwcześniejszych lat zdradzał niepospolity talent do rysunku, co w ówczesnych czasach nie należało do rzadkości. Rafael, Leonardo da Vinci, Donatello, Brunelleschi, Verrocchio, Botticelli – trudno byłoby przedstawić wszystkich mistrzów włoskiego Odrodzenia.

Największe dzieła

Michał Anioł opuścił Florencję w roku 1496, udał się do Rzymu, cztery lata później ukazało się jego mistrzowskie arcydzieło - "Pieta". – Ktokolwiek był w Bazylice św. Piotra w Rzymie, świątyni nierozłącznie związanej z jego imieniem, komukolwiek dane było oglądanie tej rzeźby w oryginale, wie, że oderwać się od niej nie sposób, że więzi ona na długo myśl, wzrok i uczucia, a wspomnienie jej przechowuje się przez całe życie – komentował autor audycji.

Wiosną 1501 roku artysta powrócił do Florencji. Przystąpił wówczas do pracy nad kolejną słynną rzeźbą – posągiem Dawida. – Ta cudowna rzeźba, pełna siły i napięcia stanęła po długich sporach na Piazza dei Signori, przed pałacem Vecchio.

Zdaniem niektórych rzeźbić nie jest trudno, wystarczy tylko z bryły marmuru odrzucać to, co niepotrzebne. Michał Anioł był arcymistrzem odrzucania tego, co niepotrzebne w swoich pracach rzeźbiarskich, malarskich, architektonicznych, poetyckich.

Trudny charakter

Michał Anioł był wybitnym artysta, ale niełatwym w kontaktach z innymi ludźmi. Kronikarze pisali, że nie miał daru zjednywania sobie przyjaciół. – Brzydki, ze złamanym w młodości nosem, nikłej postury, chorowity, wybuchowy, opętany wyłącznie swoją sztuką zrażał sobie wszystkich, także możnych mecenasów.

Ale tworzył arcydzieła. Niedoścignionym pozostaje plafon w Kaplicy Sykstyńskiej. Jego malowanie zajęło artyście cztery lata, ukończył je w roku 1512. Pokrył malowidłami powierzchnię 500 m kw., z tego większość, leżąc na wysokich rusztowaniach. Czuł wstręt do błahostek związanych ze światowym życiem, ale umiał kochać i pięknie pisał o miłości.

Prekursor baroku

W roku 1520 rozpoczął pracę nad kolejnym wielkim dziełem swego życia – kaplicą Medyceuszów we florenckim kościele San Lorenzo. Budował ją 14 lat. Jego dzieło ukończył Giorgio Vasari w roku 1557.

Jak zaszeregować Michała Anioła, jakiego kierunku w sztuce był przedstawicielem? - pytał autor audycji. - Michał Anioł mało interesował się światem pozaludzkim – mówił historyk sztuki, prof. Jan Białostocki. – Treść jego sztuki to jest przede wszystkim człowiek i jego przeżycia psychiczne. W sztuce baroku, ten właśnie dynamizm wewnętrzny, psychiczny, który Michał Anioł zapowiadał w swej twórczości, znajdzie pełne rozładowanie.

Zmarł w Rzymie, 18 lutego 1564. Za jego życia aż trzynastu papieży zasiadało na Stolicy Piotrowej, a między nimi osławiony Aleksander VI Borgia. Były to czasy sztyletu i trucizny, płonących stosów, wojen politycznych, gospodarczych, religijnych, ale też czasy wielkiego rozwoju sztuk. Wkład Michała Anioła w ten rozwój był ogromny.

Posłuchaj, kim był i co stworzył Michał Anioł.

Czytaj także

Kaplica Sykstyńska – dzieło życia Michała Anioła

Ostatnia aktualizacja: 09.08.2017 11:11
"Kto nie widział Kaplicy Sykstyńskiej, ten nie może mieć pojęcia do czego zdolny jest tylko jeden człowiek, Michał Anioł" – napisał niemiecki poeta Johann Wolfgang Goethe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Leonardo da Vinci. Artysta doskonały

Ostatnia aktualizacja: 15.04.2023 05:40
- Leonardo da Vinci od małego dziecka miał ten dar, że umiał się uczyć sam. Obserwował otaczający go świat i jak nie umiał jeszcze pisać, to tylko rysował, a kiedy nauczył się pisać, to rysował i notował - mówiła historyk sztuki dr Bożena Fabiani.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wawrzyniec Wspaniały – człowiek renesansu

Ostatnia aktualizacja: 03.12.2020 05:30
- Wawrzyniec Wspaniały jest pewnego rodzaju legendą. Został uznany za idealnego mecenasa. Stał się dla nas symbolem człowieka odrodzenia i wszystkiego, co pod tym mianem rozumiemy – mówił na antenie Polskiego Radia Jerzy Kaczyński.
rozwiń zwiń