Historia

Dominik Merlini. Królewski architekt

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2024 05:35
– Był to Włoch pochodzący z Północy, a więc tradycyjnego zagłębia artystycznego, do którego sięgała cała Europa, a Polska szczególnie od XVI wieku – mówił prof. Andrzej Rottermund, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie w latach 1991-2015.
Pałac na Wodzie w Łazienkach Królewskich
Pałac na Wodzie w Łazienkach KrólewskichFoto: PAP/Paweł Brzeziński

20 lutego 1797 roku zmarł Dominik Merlini, polski architekt włoskiego pochodzenia. Był nadwornym architektem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, a od 1773 roku architektem Rzeczypospolitej.

Najważniejsze z jego prac to: wnętrza Zamku Królewskiego w Warszawie, Łazienki Królewskie w Warszawie, w tym Pałac Łazienkowski, Biały Domek, Stara Pomarańczarnia, Teatr na Wyspie, Pałac Myślewski oraz podwarszawskie rezydencje w Jabłonnie i Królikarni.

Przyjazd do Polski

Dominik Merlini całe swoje dorosłe życie poświęcił Polsce. – Wiadomo, że w Warszawie pojawił się już jako bardzo młody człowiek, bo już w latach 50-tych XVIII wieku. Był związany z wpływową rodziną Fontanów - mówił ówczesny dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Andrzej Rottermund.

Młody Włoch został architektem mimo tego, że nie skończył żadnych szkół ani studiów. Większość ówczesnych architektów zdobywała wykształcenie poprzez praktykę u wybitnych mistrzów. Dominik Merlini uczył się swego fachu u Jakuba Fontany, nadwornego architekta króla Augusta III Sasa, a później Stanisława Augusta, dzięki czemu szybko zdobył sympatię króla.

Współpraca ze Stanisławem Augustem Poniatowskim

Pracował głównie na dworze królewskim w Warszawie. Budował już dla Augusta III, ale jego najważniejsze prace pochodzą z epoki Stanisław Augusta.

– Król, który przez całe życie marzył o podróży włoskiej, właśnie poprzez kontakty z Włochami, ze swoimi agentami artystycznymi, których wysyłał do Włoch utrzymywał duchowy kontakt z tym miejscem, niezwykle ważnym w XVIII wieku, bo przecież tam we Włoszech odkrywano antyk, do którego cała Europa w różny sposób nawiązywała – mówił prof. Andrzej Rottermund.


Posłuchaj
29:29 dominik merlini - królewski architekt____1283_99_iv_tr_0-0_1094173679b13ee2[00].mp3 Dominik Merlini - archiwalna audycja Marzanny de Latour (PR, 3.05.1999)

 

Stanisław August miał silny wpływ na każdy projekt artystyczny np. malarzom dawał wskazówki jakich mają użyć kolorów oraz jakie gesty maja wykonywać malowane postacie. Według prof. Andrzeja Rottermunda Merlini był artystą posłusznym, który wykonywał królewskie polecenia, architektem dość tradycyjnym i silnie zakorzenionym w poprzednim stylu barokowym.

Dominik Merlini pozostał w Polsce do końca życia, zmarł w Warszawie. Pochowano go na cmentarzu Powązkowskim, cmentarzu który sam zresztą zaprojektował.

mk/im

Czytaj także

Teatr Stanisławowski. Dworskie dramaty wśród pomarańczy

Ostatnia aktualizacja: 06.09.2023 06:00
Dokładnie 235 lat temu, 6 września 1788 roku, w Starej Pomarańczarni w warszawskich Łazienkach otwarto teatr dworski króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ta unikatowa w światowej skali przestrzeń do dziś służy narodowej scenie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pałac Pod Blachą, Arkady Kubickiego i Ogrody Królewskie. Jedynka na Zamku Królewskim w Warszawie

Ostatnia aktualizacja: 28.05.2022 13:15
W przededniu Pikniku Jubileuszowego Zamku Królewskiego w Warszawie w audycji "Jedyne takie miejsce" zajrzeliśmy do pałacu Pod Blachą, Arkad Kubickiego i Ogrodów Królewskich. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szymon Bogumił Zug - słynny architekt ogrodów z XVIII wieku

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2022 05:35
215 lat temu, 11 sierpnia 1807 roku Warszawa pożegnała jednego z najbardziej podziwianych architektów miejskiej zabudowy i założeń ogrodowych. Ten klasycystyczny twórca nie tylko projektował czy opiekował się już powstałymi budowlami, ale też tworzył miejsca magiczne i piękne w wyrazie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mecenat Sasów. Polskie akcenty w kolekcjach królewskich

Ostatnia aktualizacja: 22.09.2022 21:50
Herby na ramach obrazów to jedne z licznych śladów unii polsko-saskiej z XVIII wieku. Królowie z dynastii Wettynów August II Mocny i August III poprzez mecenat sztuki przyczynili się do jej rozwoju na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Ślady unii polsko-saskiej widoczne są do dziś, w zbiorach porcelany miśnieńskiej, w architekturze Warszawy czy Muzeum Ignacego Kraszewskiego w Dreźnie. 
rozwiń zwiń