Historia

Aleksander Kamiński: moją bronią jest pióro

Ostatnia aktualizacja: 28.01.2024 05:55
- Wszyscy ci, którzy skłonni są we mnie widzieć takiego faceta jak w westernach, albo jak to pokazują znakomite filmy polskie z okresu okupacji, mogą przeżyć zawód. Moje wyczyny nie były wyczynami, w których pistolet, granat działały. To był inny rodzaj walki - mówił na antenie RWE Aleksander Kamiński.
Aleksander Kamiński (Warszawa, 1957 r.). foto: PAPCAFAdam Mottl
Aleksander Kamiński (Warszawa, 1957 r.). foto: PAP/CAF/Adam Mottl

28 stycznia 1903 roku urodził się Aleksander Kamiński (ps. Juliusz Górecki, Hubert, Kamyk), pisarz, pedagog i działacz harcerski, w czasie okupacji współorganizator Szarych Szeregów. Pokoleniom rodaków prof. Kamiński jest znany jako autor "Kamieni na szaniec", książki opisującej walkę młodych Polaków przeciwko niemieckiemu okupantowi.

Więcej archiwalnych dźwięków o Aleksandrze Kamińskim w serwisie - Radia Wolności >>>

Aleksander Kamiński był redaktorem najważniejszego i najdłużej ukazującego się pisma ZWZ, a potem Armii Krajowej - podziemnego Biuletynu Informacyjnego. Jak opowiada historyk dr Janusz Osica, dbał on o to, aby utrzymać w ryzach, naturalną w takich przypadkach, tendencję krzepienia serc wiadomościami zbyt optymistycznymi.

- Wśród nas Polaków jest wielki odsetek uczuciowców, dlatego też doniosłym obowiązkiem prasy podziemnej było miarkowanie uczuciowych ocen sytuacji. Biuletyn Informacyjny w ciągu swej służby, trwającej od listopada 1939 roku, starał się uporczywie patrzeć na świat bez różowych szkiełek - wspominał Aleksander Kamiński.


Posłuchaj
07:35 Aleksander Kamiński o Szarych Szeregach_popr.mp3 Rozmowa z Aleksandrem Kamińskim pedagogiem, działaczem harcerskim, współorganizatorem Szarych Szeregów m.in. o działalności harcerskiej (archiwalna audycja Rozgłośni Polskiej RWE)

 

Ta zasada czyniła biuletyn rzetelnym i wiarygodnym źródłem informacji, dziś materiałem bezcennym dla badacza okupacyjnych dziejów Polski.

Wychowawca kilku pokoleń

Zafascynowany ruchem harcerskim stał się jednym z twórców ruchu zuchowego, który stworzył podwaliny słynnych konspiracyjnych Szarych Szeregów.

- Był komendantem grupy "Wawer" w Szarych Szeregach, której działalność z jego inspiracji i pod jego kierownictwem polegała na słynnym małym sabotażu, skrzyżowanym z kształceniem charakterów. W niej to "Kamyk" osiągał, to co zawsze chciał osiągnąć w pracy z zuchami i harcerzami. Przez dzielną akcję, w tym wypadku przez akcję zawsze niebezpieczną, bo przeciw okupantowi, uczył, hartował, wychowywał chłopców - mówił na antenie Rozgłośni Polskiej RWE Tadeusz Chciuk-Celt.


Posłuchaj
12:43 Wspomnienie o Kamyku_popr.mp3 "Wspomnienie o Kamyku" - Aleksandra Kamińskiego wspomina redaktor Tadeusz Chciuk-Celt (RWE, 2.04.1978)

 

Jeszcze przed II wojną światową wydał kilka książek m.in.: zbiór opowiadań "Antek cwaniak", "Książkę wodza zuchów" czy biografię Andrzeja Małkowskiego.

Aleksander Kamiński po wojnie wrócił do swego świata harcerzy i przez kilka lat był wiceprzewodniczącym odrodzonego Związku Harcerstwa Polskiego (1945–1948). Od pracy z młodzieżą został odsunięty w okresie narastania fali stalinizmu, podjął wtedy pracę na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie przez pewien czas kierował Katedrą Pedagogiki Społecznej.

Świat harcerstwa upomniał się o niego po październikowej odwilży w 1956 roku i przez kilka lat był przewodniczącym Naczelnej Rady Harcerskiej (1956–1958). Wtedy też wrócił do swej dawnej tematyki w książce o harcerskich batalionach "Zośka i Parasol" wydanej w 1957 roku.

Opublikował też wiele wartościowych prac będących plonem jego naukowych pasji, dotyczących związków młodzieży polskiej oraz pedagogiki społecznej. Zmarł 15 marca 1978 roku w Warszawie. Za działalność na rzecz ojczyzny został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta oraz Krzyżem Walecznych.

mk/im

Czytaj także

Alek Dawidowski i riposta Małego Sabotażu

Ostatnia aktualizacja: 13.03.2021 06:00
13 marca 1943 roku Alek Dawidowski z Organizacji Małego Sabotażu "Wawer" wypisał na murach Muzeum Narodowego w Warszawie wielkimi literami: "Jam tu ludu W-wy – Kiliński Jan". Pomnik Jana Kilińskiego został przez władze niemieckie zdemontowany i ukryty w muzeum w odwecie za usunięcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szare Szeregi. Wychowanie przez walkę

Ostatnia aktualizacja: 27.09.2023 05:50
Ich program zawierał się w haśle "Dziś - Jutro - Pojutrze" i oznaczał: "Dziś" - okres okupacji i przygotowanie do powstania, "Jutro" - otwartą walkę zbrojną z okupantem, "Pojutrze" - pracę w wolnej Polsce. 27 września 1939 roku powstały Szare Szeregi. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ryszard Białous. Dowódca legendarnego batalionu "Zośka"

Ostatnia aktualizacja: 24.03.2024 05:45
"Ludzie, którymi miałem zaszczyt dowodzić, to nie wyspa oderwana od społeczeństwa, ani cierpiętnicy, dla których było ideałem polec za Ojczyznę, lecz świadomi swych obowiązków młodzi obywatele" – w ten sposób pisał o swoich podopiecznych harcmistrz Ryszard Białous, jeden z najwybitniejszych instruktorów Szarych Szeregów i dowódca harcerskiego batalionu "Zośka".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powstanie Warszawskie. 6 sierpnia 1944. Harcerska Poczta Polowa – zwiastun radości

Ostatnia aktualizacja: 06.08.2023 06:00
- Chłopcy szli w teren, niosąc wiadomości. Rzadko były to wiadomości złe, bo jeżeli ktoś pisał, był to sygnał, że żyje, poszukuje i jest. Dlatego byli przyjmowani wszędzie z niesłychanym entuzjazmem i podnosili nastrój walczącego miasta – wspominał naczelnik Szarych Szeregów Stanisław Broniewski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Harcerstwo przede wszystkim wychowuje". Historia Pomarańczarni

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2018 19:00
Senat Rzeczypospolitej ustanowił rok 2018 Rokiem Harcerstwa Polskiego z okazji stulecia jego powstania. Pomarańczarnia to drużyna ze słynnego liceum im. Stefana Batorego, które w tym roku również obchodzi swoje stulecie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Bytnar "Rudy". Bohater Szarych Szeregów. Wspomnienia matki [POSŁUCHAJ]

Ostatnia aktualizacja: 06.05.2023 05:55
- Chowałam go z wielką troskliwością, dbałam o jego bogactwo umysłowe, dbałam o to, żeby był godnym obywatelem tej Polski – mówiła o swoim synu na antenie Polskiego Radia Zdzisława Bytnar.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Biuletyn Informacyjny". Pismo Polskiego Państwa Podziemnego

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2023 05:50
84 lata temu został wydany pierwszy numer konspiracyjnego czasopisma, dzięki któremu Polacy pozbawieni informacji przez niemieckiego okupanta mogli poznać rzetelne wiadomości z kraju i świata.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Rodowicz "Anoda". Najdzielniejszy z dzielnych w batalionie "Zośka"

Ostatnia aktualizacja: 07.01.2024 06:00
7 stycznia 1949 roku zginął Jan Rodowicz ps. Anoda, harcerz, żołnierz Szarych Szeregów i Armii Krajowej oraz Delegatury Sił Zbrojnych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kedyw, czyli komandosi Armii Krajowej

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2024 05:49
Akcja pod Arsenałem, likwidacja znienawidzonego Franza Kutschery, akcja "Góral". Szereg brawurowych akcji przeprowadzonych przez elitarne oddziały AK przynosiły ulgę i dawały nadzieję polskiemu społeczeństwu.
rozwiń zwiń