Historia

Rubens. Genialny malarz, który wiedział, jak sprzedawać swoje obrazy

Ostatnia aktualizacja: 30.05.2023 05:40
- Mój talent jest tak ukształtowany, że żadne przedsięwzięcie, chociażby nie wiem jak wielkie było i choćby jego przedmiot był nie wiem jak złożony, nigdy nie zdoła przekroczyć mej wiary we własne siły – mawiał Rubens.
Autoportret z Isabelą Brant (1609-10) Petera Paula Rubensa
"Autoportret z Isabelą Brant (1609-10)" Petera Paula RubensaFoto: Wikipedia/domena publiczna

30 maja 1640 roku w wieku 63 lat zmarł w swoim pałacu w Antwerpii genialny malarz flamandzki Peter Paul Rubens.

Dzisiaj prawie wszystkie obrazy Rubensa znajdują się w kolekcjach wielkich muzeów świata. Cieszą się one niezwykłym poważaniem wśród kolekcjonerów, znawców i miłośników malarstwa.


Posłuchaj
29:07 pracownia rubensa___d 37029.mp3 Pracownia Rubensa. Opowieść o życiu i twórczości flamandzkiego malarza. (PR, 30.05.1977)

 

Artysta szczęśliwy i bogaty

W ciągu swego twórczego życia Rubens zdobył prawdziwą fortunę, obdarzając kulturę europejską dziełami, których blask olśniewał jemu współczesnych, olśniewa i będzie olśniewał potomnych.

W czasach mu współczesnych nie łatwo było zwykłemu rzemieślnikowi, za jakiego uważano wtedy malarza, zdobyć dobra materialne. Przykładowo nieco młodszy od niego Rembrandt, choć równy mu talentem i sławą, zmarł w biedzie. Niestety nie miał zdolności dyplomatycznych Rubensa, zręczności w postępowaniu z ludźmi, jego urody, wdzięku i niebywałego zmysłu organizacji.

Nazywano go Homerem malarstwa. Życie miał szczęśliwe, pełne powodzenia, sukcesy towarzyszyły mu od początku, aż do śmierci. Świat, który stworzył w swej sztuce jest barwny i radosny. Bogactwo i obfitość kształtów stały się przysłowiowe.
Był to człowiek nieprawdopodobnie pracowity, pochłonięty życiem towarzyskim, dyplomatycznym i politycznym, ale jednocześnie bardzo wiele godzin poświęcający sztuce malowania.

"Sąd
"Sąd Parysa" (ok. 1636), Peter Paul Rubens. Wikiepdia/domena publiczna

Znakomity biznesmen swej epoki

Rubens przez całe swoje życie miał dwie pasje: malarstwo i dyplomację. Odegrał ważną rolę w ówczesnych wydarzeniach politycznych. Infantka Izabela Klara Eugenia Habsburg sprawująca władzę we Flandrii w imieniu króla Hiszpańskiego powierzyła mu trudne misje mediacyjne.

Flamandczyk był częstym gościem na wszystkich europejskich dworach. Każda dyplomatyczna podróż dawała mu nowe zamówienia na obrazy, stworzył portrety Ludwika XIII , Anny Austriaczki, księcia Buckingham, Filipa IV Habsburga.


Posłuchaj
29:00 rubens w zbiorach polskich___f 33714.mp3 Rubens w zbiorach polskich. Audycja o jednym z największych malarzy i jego wpływie na sztukę europejską. (PR, 12.08.1985)

 

Pracownia Rubensa – wzór nowoczesności

Jednocześnie ten wielki twórca epoki baroku okazał się jednym z najpracowitszych malarzy. Stworzył w Antwerpii ogromną pracownię na wzór włoskich warsztatów renesansu. Przewinęło się przez nią wielu znanych malarzy, wśród nich: Antoon van Dyck, Jan Breughel (młodszy), Frans Snyders, Jan Wildens, Lucas van Uden.

Warsztat Flamandczyka był pierwszym nowoczesnym warsztatem malarskim, w którym powstawały obrazy. Tempo ich tworzenia było olbrzymie.

Rubens malował ponad 40 lat, w ciągu tego okresu spod jego ręki z jego pracowni wyszło ponad 2 tys. obrazów i około 4 tys. rysunków.

Pomocnicy Rubensa

Jednym z najbardziej dyskutowanych problemów jest do dziś sprawa autorstwa jego prac. Ze względu na skalę i formaty obrazów wydaje się mało prawdopodobne, żeby jeden człowiek mógł wykonać tyle dzieł, gdyby nie to, że pomagali mu w tym uczniowie i współpracownicy.

W pracowni Flamandczyka nad obrazami pracowało równocześnie 24 malarzy. Każdy z nich miał jak gdyby swoją cześć obrazu, tzn. według barwnego szkicu samego Rubensa wykonywał jakiś fragment np. figury ludzkie, pejzaż, zwierzęta, martwą naturę. Na koniec Rubens te wszystkie obrazy ujednolicał, czasem przemalowywał i retuszował, tworzył na tych obrazach już namalowanych nową strukturę malarską.

Władysław
Władysław IV na portrecie Petera Paula Rubensa (1624)
Wikipedia/domena publiczna


Rubens w zbiorach polskich

W 1924 roku w Antwerpii w pracowni artysty zjawił się młody królewicz Władysław, późniejszy król Polski Władysław IV Waza. W ciągu kilku tygodni jakie tam spędził powstały prawdopodobnie szkice, z których pracownia wykonała obrazy. Jeden z takich obrazów przedstawiających królewicza znajduje się w Państwowych Zbiorach Sztuki w Zamku Królewskim na Wawelu.

Wiadomo, że po śmierci Rubensa Władysław IV uczestniczył w aukcjach jego pracowni i zakupił obrazy dla zbiorów polskich. - Niestety nie wiemy jakie to były obrazy, ale było ich na pewno kilkanaście – mówił nieżyjący już historyk sztuki prof. Jerzy Szablowski, były dyrektor Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Wiele z obrazów, które w ciągu XVIII i XIX wieku przeszły przez kolekcje polskie znajduje się dzisiaj w małych muzeach zachodnioniemieckich.

mk

Zobacz więcej na temat: malarstwo Peter Paul Rubens
Czytaj także

Vincent van Gogh malował słoneczniki, miasteczka, ludzi i… własny obłęd

Ostatnia aktualizacja: 30.03.2023 05:40
"Jeśli chodzi o moją pracę, naraziłem dla niej życie, a rozum mój załamał się" – pisał w liście do brata. 30 marca 1853 roku urodził się Vincent van Gogh, jeden z najbardziej rozpoznawalnych malarzy na świecie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rembrandt. Geniusz, który umarł w nędzy

Ostatnia aktualizacja: 04.10.2023 05:35
Swoje obrazy sygnował skrótem RHL - Rembrandus Harmenii Leidensis - lub podpisywał jedynie imieniem: Rembrandt, podobnie jak wielcy artyści renesansu: Michał Anioł, Rafael czy Tycjan.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Flirty i swawole w "Ogrodzie miłości" Rubensa

Ostatnia aktualizacja: 15.03.2015 13:30
Przyjemność ziemskiej miłości, piersi Wenus i mnóstwo Amorków... – To jeden z najwspanialszych i chyba najbardziej zmysłowych obrazów Rubensa – mówiła dr Grażyna Bastek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bosch, czyli wizja ziemskiej utopii

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2019 15:32
Hieronim Bosch przedstawił w "Ogrodzie Rozkoszy Ziemskich" panoramę prawdziwego i wyobrażonego świata, spełniając oczekiwania dworskiej "kultury ciekawości".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Miłość zmysłowa na obrazie Petera Paula Rubensa

Ostatnia aktualizacja: 02.06.2020 19:11
W audycji "Jest taki obraz" dr Grażyna Bastek mówiła o "Ogrodzie miłości" pędzla flamandzkiego malarza epoki baroku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Portret damy" Rubensa trafi na aukcję w Warszawie. To najdroższy obraz wystawiony do sprzedaży w Polsce

Ostatnia aktualizacja: 17.02.2022 16:21
XVII-wieczny "Portret damy" mistrza baroku Petera Paula Rubensa w Warszawie. Obraz przedstawia młodą kobietę, ubraną w aksamitną, czarną suknię. Ten elegancki ubiór dopełniają zdobne klejnoty.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pochwała zmysłowej miłości na obrazie Rubensa

Ostatnia aktualizacja: 12.02.2023 15:15
Obrazy dawnych mistrzów niejednokrotnie opowiadają o miłości w sposób aluzyjny, za pomocą rozlicznych symboli i alegorii. Na pozór rodzajowy, wielopostaciowy obraz Petera Paula Rubensa, zwany "Ogrodem miłości", jest w istocie alegorią opowiadającą o różnorodnych przejawach miłości.
rozwiń zwiń