58 lat temu świat poznał nowego papieża Pawła VI

- Był typem nerwicowca, intelektualisty, człowieka, który miał pewną trudność wychodzenia do innych, ale wszyscy którzy go znali, podkreślali, że był to człowiek niesłychanie dobry - charakteryzował Pawła VI Maciej Wrzeszcz, autor książki o papieżu.

Papież Paweł VI. Wikimedia Commons/dp. źr.: vatican.va

21 czerwca 1963 roku z balkonu bazyliki św. Piotra padły znamienne słowa: "Habemus papam!". Nowym papieżem został obrany kardynał Giovanni Battista Montini. Przyjął imię Paweł VI.

Nowoczesny konserwatysta

Sylwetkę Pawła VI przedstawił Sławomir Szof w audycji z cyklu "Postacie XX wieku". - W kwestiach społecznych był niesłychanie nowoczesny, wychodził naprzeciw zmieniającym się czasom, w sprawach doktrynalnych był konserwatystą – mówił autor programu, nadanego w kwietniu 1995 roku.

- Potrafił stosować lekarstwo miłości – usłyszał w odpowiedzi od swego gościa, Macieja Wrzeszcza. - Ale z drugiej strony stanowczo podkreślał, że pewne wymogi doktryny nie zmieniają się i nie mogą się zmienić.

Sobór Watykański II

Paweł VI objął Stolicę Piotrową w momencie niezwykle ważnym dla Kościoła, w czasie trwającego Soboru Watykańskiego II, który zresztą przygotowywał, wspierając w tym dziele swego poprzednika Jana XXIII.

Konklawe było wyjątkowo krótkie. Trwało zaledwie dwa dni. - Kardynał Montini był wskazywany na następcę Jana XXIII nie bez przyczyny – powiedział gość Maciej Wrzeszcz. - Był bardzo biskim współpracownikiem poprzedniego papieża.

Następca Jana XXIII

Jan XXIII jawił się jako papież jowialny, dobrotliwy, a jednocześnie człowiek, który wręcz zrewolucjonizował Kościół. Tymczasem na jego miejsce wybrano człowieka, o którym mówiono ”kurialista” z racji 30 lat, jakie Giovanni Battista Montini spędził w kurii rzymskiej. Gość programu nie do końca godził się z przedstawioną przez Sławomira Szofa tezą.

- Jak spojrzymy na jego drogę życiową, to ona była zawsze łączeniem pewnych obowiązków o charakterze kurialnym, dyplomatycznym z drogą duszpasterską – stwierdził autor książki o Pawle VI.

Wizyta Pawła VI w Wenecji, wrzesień 1972 r. Nz. z kard. Albino Lucianim. Wikimedia Commons

Praktyk i teoretyk

Giovanni Battista Montini urodził się 26 września 1897 roku w miasteczku Concesio koło Brescii. Jego ojciec był adwokatem i dziennikarzem. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1920 roku Studiował w Rzymie literaturę i języki obce, potem ukończył Papieską Szkołę Dyplomacji. Był duszpasterzem studentów, gdy stał na czele Kościoła w Mediolanie, uważano go za arcybiskupa robotników.

- Jedną z cech Pawła VI było bardzo głębokie wykształcenie, znajomość języków, bardzo głęboka znajomość doktryny, ale też znajomość świata i przemian w nim zachodzących - słyszymy w komentarzu.

Polski epizod

Mało kto wie, że późniejszy Ojciec św. spędził kilka miesięcy w Warszawie. W 1923 roku został sekretarzem ówczesnego nuncjusza apostolskiego w Polsce, którego siedziba mieściła się w okolicach Placu Trzech Krzyży.

- Ten epizod zaważył na jego świadomości na całe życie – powiedział biograf Pawła VI. - Czuł szczególną sympatię do Polski, wielokrotnie o tym mówił i wielokrotnie to potwierdzał swymi czynami.
Niestety, władze komunistyczne nie zgodziły się na jego wizytę w naszym kraju.

Nz.: Kardynał Giovanni Battista Montini, późniejszy papież Paweł VI. Wikimedia Commons/dp. Źr.: chiesadimilano.it

Reformator

Wybór kardynała Montiniego na Stolicę Piotrową okazał się niezwykle trafny. Taki człowiek był potrzebny Kościołowi w momencie, w którym trwał Sobór Watykański II i rozpoczęte już zagadnienia należało prowadzić ku jakiejś syntezie i rozwiązaniom. Pawłowi VI to się udało.

- Zreformował kurię rzymską – komentował Maciej Wrzeszcz. - Powiększył kolegium kardynalskie, wprowadził limit wieku, co było posunięciem rewolucyjnym, zniósł indeks ksiąg zakazanych, który przez wiele lat był symbolem restrykcyjnego stosunku Kościoła do nowych kierunków i prądów myślowych. Stworzył Synod Biskupów, który stał się stałym organem doradczym papieża.

Pielgrzym

Był pierwszym papieżam, który zaczął podróżować poza granice Włoch. Odwiedził Ziemię Świętą i Konstantynopol. W 1965 roku zniósł ekskomunikę wobec Bizancjum, nałożoną przez Leona IX tysiąc lat wcześniej, w roku 1054 roku.

Był ostatnim następcą św. Piotra, którego koronowano. Był bardzo czuły na ludzką nędzę, wiele słów poświęcił trudnym problemom podziału świata na bogatych i biednych. Czy to prawda, że zdjął z głowy tiarę, symbol władzy papieskiej, wysadzaną drogimi kamieniami i ofiarował ja ubogim?

Posłuchaj

29:44 Paweł VI - aud. z cyklu Postacie XX wieku.mp3 Paweł VI - biografia papieża, komentarz Macieja Wrzeszcza, autora książki o Pawle VI. Aud. Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku". (PR, 16.04.1995)