Historia

"Wesele" Wyspiańskiego z pogranicza snu i jawy

Ostatnia aktualizacja: 16.03.2023 05:45
- Żądnym sensacji mieszkańcom Krakowa oferowała ta sztuka galerię powszechnie znanych współczesnych postaci ze świata kultury, bo inspiracją dramatu był spektakl prawdziwie z życia wzięty - mówił w Polskim Radiu dr Janusz Osica, historyk.
Autoportret Stanisława Wyspiańskiego z 1902 roku
Autoportret Stanisława Wyspiańskiego z 1902 rokuFoto: Wikipedia, domena publiczna/Muzeum Narodowe w Warszawie

Dramat Stanisława Wyspiańskiego "Wesele" zaprezentowano krakowskiej publiczności na premierze 16 marca 1901 roku w Teatrze Miejskim.

Wydarzenie, które zainspirowało Stanisława Wyspiańskiego miało miejsce 20 listopada 1900. Tego dnia odbył się ślub poety Lucjana Rydla z wieśniaczką Jadwigą Mikołajczykówną spod krakowskich Bronowic. Wesele wyprawiono w dworku poety Włodzimierza Tetmajera.

- Wyspiański na swoje narodowe wesele zaprosił dodatkowo bohaterów z polskiej historii i mitologii – Chochoła, Stańczyka, Wernyhorę – wyjaśniał dr Janusz Osica. – Było to wesele współczesne, w którym rzeczywistość pomieszana była ze światem historii, symboli, metafor.


Posłuchaj
06:29 premiera wesela wyspiańskiego, Kronika polska, 2001.mp3 Audycja z cyklu "Kronika polska" - Premiera "Wesela" Wyspiańskiego. (PR, 2001)

 

Stanisław Wyspiański inspirował się dramatami wielkich romantyków – Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego oraz obrazami o tematyce historycznej autorstwa Maksymiliana Gierymskiego i Jacka Malczewskiego.
Publiczność bez problemu wychwytywała znane z historii Polski wydarzenia, m.in. rzeź galicyjską z 1846 roku oraz wskazane przez poetę przyczyny naszych klęsk w walce o odzyskanie niepodległości.

Czy Wyspiański przetrwał próbę czasu jako malarz, poeta i wieszcz narodowy? Dlaczego nieśmiertelne są jego słowa "miałeś chamie złoty róg"? Posłuchaj audycji.

im

Czytaj także

Stanisław Wyspiański. Czwarty wieszcz narodowy

Ostatnia aktualizacja: 15.01.2024 06:00
Po premierze "Wesela" stał się symbolem. "Niewielu dusza i serce, myśl i ból były tak na wskroś polskie, nasze własne jak Wyspiańskiego" - pisała krakowska gazeta "Czas" nazajutrz po śmierci artysty.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lucjan Rydel. Poeta, dramaturg i Pan Młody z "Wesela"

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2023 05:45
17 maja 1870 roku urodził się Lucjan Rydel, poeta, dramatopisarz, tłumacz, czołowy przedstawiciel literackiego nurtu Młodej Polski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rydel się żeni! Najsłynniejsze polskie wesele

Ostatnia aktualizacja: 20.11.2023 05:55
123 lata temu, po ślubie poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny w kościele Mariackim w Krakowie, para młoda wraz z gośćmi udała się do Bronowic Małych, by wziąć udział w wydarzeniu, które przeszło do legendy polskiej literatury.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Gdzie znalazł Pan tak doskonałego scenarzystę?". 51 lat od premiery "Wesela" w reżyserii Andrzeja Wajdy

Ostatnia aktualizacja: 09.01.2024 05:40
Jak głosi anegdota, po obejrzeniu "Wesela" Andrzeja Wajdy Elia Kazan miał go zapytać, gdzie znalazł tak doskonałego scenarzystę. Co sprawiło, że arcypolski dramat Stanisława Wyspiańskiego, który wydawał się być stworzony jedynie dla teatru w swojej filmowej wersji wprawił w zachwyt jednego z najwybitniejszych twórców amerykańskiego kina?
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Noc listopadowa" - najbardziej warszawska ze sztuk powstała w Krakowie

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2021 05:35
13 stycznia 1974 roku odbyła się najgłośniejsza polska premiera dzieła Wyspiańskiego, w Teatrze Starym w Krakowie. Według znawców była najbardziej bliska artystycznemu duchowi pierwowzoru Wyspiańskiego. Kolejny raz, dzieło tak bliskie historycznie i obrazami Warszawie, powstało w Krakowie.
rozwiń zwiń