Historia

Zwycięstwo pod Racławicami - brawurowy atak kosynierów

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2024 05:51
4 kwietnia 1794 roku wojska polskie pokonały Rosjan w bitwie pod Racławicami. Zwycięstwo dało wiarę na pomyślne rozstrzygnięcie powstania i pokazało możliwości słabo uzbrojonych mas chłopskich.
Obraz Józefa Chełmońskiego Modlitwa (przed bitwa pod Racławicami), 1909
Obraz Józefa Chełmońskiego "Modlitwa" (przed bitwa pod Racławicami), 1909 Foto: Wikipedia/domena publiczna

Posłuchaj
05:37 bitwa pod racławicami___2593_01_iv_tr_0-0_112641440cf5adee[00].mp3 Wypowiedź dr Marii Czeppe o bitwie pod Racławicami w audycji Andrzeja Sowy z cyklu "Kronika polska". (PR, 24.06.2001)

 

Po ogłoszeniu insurekcji w Krakowie Tadeusz Kościuszko, obdarzony na czas wojny władzą niemal dyktatorską, wyruszył na północ, aby zmierzyć się z nadciągającymi wojskami rosyjskimi. Mniej licznymi, ale lepiej uzbrojonymi, wyszkolonymi i wyposażonymi w działa.

Armia Kościuszki liczyła około 4 tysięcy ludzi. Naprzeciw stały wojska gen. Aleksandra Tormasowa. Pierwsi zaatakowali Rosjanie powodując w szeregach powstańców spore zamieszanie. Sytuacja stawała się niebezpieczna i wtedy Kościuszko zdecydował się zaatakować środek wojsk nieprzyjaciela przy pomocy oddziały kosynierów i 4 kompanii piechoty oraz wsparciu artylerii.

Według słów rosyjskiego dowódcy Aleksandra Tormasova "chłopi uzbrojeni w piki szli do ataku z niewiarygodnym męstwem".

W pierwszym natarciu, osobiście dowodzonym przez naczelnika powstania, kosynierzy rozbili część piechoty wroga i zdobyli działa. Drugie starcie przeprowadzono na prawym skrzydle Rosjan. Brawurowy atak kosynierów zaskoczył piechotę nieprzyjacielską, żołnierzy rosyjskich ogarnęła panika. Bitwa została wygrana, a przybyły na pole walki oddział Denisowa, który miał okrążyć armię Kościuszki nie podjął walki. Rosjanie stracili około tysiąca ludzi i 12 dział. Straty polskie były o połowę mniejsze.

Bohaterski przywódca kosynierów Wojciech Bartos za swój czyn mianowany został chorążym i otrzymał nazwisko Głowacki. Wprawdzie Rosjanie zablokowali Kościuszce drogę do Warszawy, ale moralne znaczenie wygranej bitwy z udziałem chłopskich oddziałów miało wymiar historyczny.  

Bitwa pod Racławicami doprowadziła do rozszerzenia powstania na inne regiony kraju, a przede wszystkim do wybuchu 17 kwietnia 1794 roku insurekcji w Warszawie.

mjm

Czytaj także

Tadeusz Kościuszko. 206. rocznica śmierci bohatera dwóch narodów

Ostatnia aktualizacja: 15.10.2023 06:00
15 października 1817 roku zmarł Tadeusz Kościuszko, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, generał, Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu w 1794 roku, które było próbą ratowania Rzeczpospolitej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tadeusz Kościuszko naczelnikiem insurekcji

Ostatnia aktualizacja: 24.03.2024 05:45
W obliczu rozbiorów i coraz bardziej zachłannej polityki zaborców na przełomie 1792 i 1793 roku zawiązał się spisek przedpowstańczy. Uznano wówczas konieczność ustanowienia dyktatury wojskowej i powierzenia władzy Tadeuszowi Kościuszce.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wojciech Bartosz Głowacki. Bohater spod Racławic

Ostatnia aktualizacja: 08.04.2024 05:55
Racławickie kosy, upamiętnione w pierwotnym tekście "Mazurka Dąbrowskiego", stały się symbolem ofiarności w walce o niepodległość i powodem do dumy dla pokoleń polskich chłopów. Symbolem kosynierów został Bartosz Głowacki, który jako pierwszy dotarł do rosyjskiej artylerii i czapką zgasił lont nieprzyjacielskiego działa.
rozwiń zwiń