Historia

Zbigniew Herbert w wyjątkowych nagraniach. O sobie, o poezji, o podróżach

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2023 06:00
- Wymyśliłem Pana Cogito, żeby mówił za mnie, bo sam nie bardzo lubię bezpośrednich zwierzeń. Ale nie zawsze się z nim zgadzam - opowiadał poeta w jednym z radiowych wywiadów o słynnym bohaterze swoich wierszy. 
Zbigniew Herbert w swoim mieszkaniu, Warszawa 1963 r.
Zbigniew Herbert w swoim mieszkaniu, Warszawa 1963 r. Foto: PAP/Cezary Langda

29 października 1924 roku urodził się we Lwowie Zbigniew Herbert, jeden z najważniejszych polskich poetów XX w., twórca cyklu poetyckiego "Pan Cogito", autor esejów "Barbarzyńca w ogrodzie", "Martwa natura z wędzidłem" i "Labirynt nad morzem".

radio.jpg
Posłuchaj autorskiej audycji radiowej Zbigniewa Herberta

Stronę herbert.polskieradio.pl otwiera najsłynniejszy utwór poety - liryczne, dalekie od moralizatorstwa, wyzwanie do wierności i odwagi, do odrzucenia kłamstwa i zniewolenia: "Przesłanie Pana Cogito".

cały ten kram życia

Herbert.polskieradio.pl to wyjątkowy portret poety, na który składają się przede wszystkim dobrane z archiwów Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa nagrania z udziałem Zbigniewa Herberta: wiersze w jego wykonaniu, najważniejsze radiowe wywiady, w których opowiada o swojej twórczości, o podróżach, o sprawach dla niego fundamentalnych, ale też przywołuje wspomnienia osobiste.

Wśród obecnych tu również nagrań wideo znajdziemy m.in. opowieść Katarzyny Herbert o codziennej pracy twórczej jej męża (w krótkim filmie zobaczymy pełne książek i pamiątek warszawskie mieszkanie poety) oraz wspomnienie Julii Hartwig.


w mieście kresowym do którego nie wrócę

Radiowy portal poświęcony Herbertowi przywołuje ważne dla poety tematy i miejsca. Wśród nich nie mogło zabraknąć ukochanego Lwowa. Herbert, urodzony w 1924 roku, spędził we Lwowie dzieciństwo i wczesną młodość. W 1944 roku, w obawie przed Sowietami, wraz z rodziną opuścił to miasto. Pozostało ono jednak w pamięci poety na całe życie.

Czytaj także:

Panie, dziękuję Ci że stworzyłeś świat piękny i bardzo różny

Poeta niejednokrotnie podkreślał, że wielką rolę w jego życiu, jako źródło inspiracji, odegrały podróże. Co było dla niego najbardziej fascynujące w odkrywaniu nowych miejsc? – Wylądować wieczorem w jakimś mieście, którego nie znam, które przeczuwam, o którym czytałem. Złożyć walizki w pokoiku hotelowym i zanurzyć się w to miasto. Jest to przygoda prawie miłosna – mówił w jednym z radiowych nagrań.

Czytaj także:

żebym rozumiał innych ludzi inne języki inne cierpienia

- Nie wierzę w literaturę powstałą z literatury. To ponawianie stylów, inspiracji. A mnie interesuje rozszerzenie form literackich o nową rzeczywistość: obcy świat innego krajobrazu czy kultury, dawne cywilizacje, które przegrały, związek sztuki z historią – podkreślał Herbert w Polskim Radiu.

Jak mówił, stara się w swoich szkicach rekonstruować człowieka, jego wrażliwość – Pasjonowałaby mnie taka historia, w której byłoby nie tylko o bitwach czy wyprawach, ale zapisywane byłby ludzkie sny, lęki. Ludzkie marzenia.

Zbigniew Herbert zmarł w Warszawie 28 lipca 1998 roku.

***

W śródtytułach wykorzystano cytaty z następujących wierszy Zbigniewa Herberta: "Brewiarz (Panie, dzięki Ci składam…)", "W mieście", "Modlitwa Pana Cogito - podróżnika". 

Czytaj także

Jerzy Zalewski: Czytanie wierszy Herberta jest jak rozmowa, jakby on do mnie mówił

Ostatnia aktualizacja: 28.07.2018 10:00
28 lipca mija 20.rocznica śmierci Zbigniewa Herberta. Jerzy Zalewski, reżyser filmu "Obywatel - poeta", poświęconego Herbertowi, wspominał swoje spotkanie z Poetą i tłumaczył, czym są dla niego wiersze Herberta.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Katarzyna Herbert: każdy wiersz był niespodzianką

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2019 06:00
- Raczej pracował w nocy. W dzień odsypiał, czytał, siedział w bibliotece - opowiadała Katarzyna Herbert o codziennej pracy twórczej męża.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Julia Hartwig: Zbigniew Herbert w przyjaźni był bardzo szczery

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2023 05:50
- Był bardzo otwarty i pełen żartobliwości. Przebywanie z Herbertem było takie, że człowiek się trochę wzruszał, a troszkę śmiał - poetka wspominała przyjaźń ze Zbigniewem Herbertem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zdzisław Najder: naród i ojczyzna u Zbigniewa Herberta to nie to samo

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2022 05:45
- Zbyszek należał do tego typu poetów - i zdawał sobie z tego sprawę - którzy przyjmują "ja" zbiorowe, mówi w imieniu własnym, ale i jako reprezentant - mówił prof. Zdzisław Najder. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zbigniew Herbert: Pan Cogito to jegomość myślący

Ostatnia aktualizacja: 29.10.2023 05:55
- Wymyśliłem tę postać, żeby mówiła za mnie, bo sam nie bardzo lubię bezpośrednich zwierzeń. Ale nie zawsze się z nią zgadzam - wyjaśnia Poeta.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ukazały się nieznane listy Zbigniewa Herberta

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021 05:30
Wybór korespondencji Zbigniewa Herberta i Tadeusza Malaka – aktora, reżysera, realizatora tekstów poety na krakowskich scenach – został opublikowany w najnowszym numerze "Sceny".
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Trzeba być podróżnikiem, nie turystą". Wyprawy ze Zbigniewem Herbertem

Ostatnia aktualizacja: 28.07.2023 05:40
Zbigniew Herbert poświęcił wiele swoich tekstów podróżowaniu, jednej ze swoich największych pasji. Poznajemy dzięki nimi nie tylko ukochane przez poetę miejsca, lecz także uczymy się trudnej sztuki uważnego doświadczania świata. O podróżowaniu Herbert wielokrotnie opowiadał również w Polskim Radiu. 
rozwiń zwiń