Historia

Walenty Szwajcer. Odkrywca starożytnego Biskupina

Ostatnia aktualizacja: 02.06.2021 05:40
- To był przypadek. Nauczyciel Walenty Szwajcer doniósł nam, że zauważył belki ukośne na brzegu jeziora. Uważał, że są to dachy zatopionych domów. To oczywiście było niemożliwe, bo nigdy by tak głęboko nie zatonęły - wspominał badacz Biskupina, prof. Józef Kostrzewski.
Osada w Biskupinie - widok z jeziora. Źr. Wikimedia Commonsdomena publiczna
Osada w Biskupinie - widok z jeziora. Źr. Wikimedia Commons/domena publicznaFoto: Przemysław Jahr

2 czerwca 1994 roku zmarł nauczyciel Walenty Szwajcer, człowiek, który 31 sierpnia 1933 roku  odkrył pozostałości prehistorycznej osady kultury łużyckiej w Biskupinie.

Polskie Pompeje

- Początki były bardzo trudne. To był niesłychany prymityw - mówił archeolog w audycji "Na tropach historii" nadanej w Polskim Radiu w 1966 roku. - Ekspedycja liczyła 6 osób, rozbiliśmy obóz, środki, jakimi dysponowaliśmy, to było 360 zł. 22 czerwca 1934 dwudziestu bezrobotnych z Gąsawy i Biskupina zaczęło kopać.

- Już podczas pierwszej kampanii wykopaliskowej wraz z innymi pracownikami Uniwersytetu Poznańskiego odkryliśmy całą ulicę, domy, części wałów, które otaczały osadę i falochron. To wywołało ogromne zainteresowanie nie tylko w całej Polsce, ale i za granicą. Zaczęli przyjeżdżać korespondenci z całego świata - opowiadał prof. Józef Kostrzewski.


Posłuchaj
14:01 Wspomnienia prof. Józefa Kostrzewskiego.mp3 Jak doszło do odkrycia Biskupina - audycja "Na tropach historii" nadana na antenie Polskiego Radia w 1966 roku.

Ślady praprzodków

W audycji poświęconej odkryciu Biskupina wzięli udział również inni archeolodzy: ówczesny kier. Katedry Archeologii na Uniwersytecie Toruńskim, prof. Kazimierz Żurowski oraz doc. dr Bogdan Kostrzewski, syn odkrywcy osady. Obaj zwracali uwagę na niezwykłość tego miejsca, podkreślali znakomity stan zachowanych tu zabytków.

- Ten gród świadczy o inteligencji ludzi, którzy go budowali – stwierdził prof. Żurowski.

Światowa sensacja

Odnalezienie osady w Biskupinie wywołało sensację na całym świecie. Okazało się bowiem, że pochodzi ona z ok. 780 roku p.n.e., a zatem liczyła ok. 2700 lat. Nic zatem dziwnego, że niemal natychmiast po tym odkryciu, odnotowały je wszystkie encyklopedie świata.

O znaczeniu tego miejsca na archeologicznej i turystycznej mapie Polski mówiła w 2006 roku Hanna Maria Giza w audycji z cyklu "Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego". Wraz ze swymi gośćmi: drem Wojciechem Brzezińskim, dyrektorem Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, i drem Wiesławem Zajączkowskim, dyrektorem Muzeum Archeologicznego w Biskupinie, autorka programu rozmawiała też o historii osady.

- Do lat 30. XX wieku nie znaliśmy żadnych osad, które byłyby przykładem kultury łużyckiej - powiedział Wiesław Zajączkowski. - I ten Biskupin wypłynął nagle jako coś ogromnego, coś fantastycznego i wzbudzał takie zainteresowanie. Stąd też, już przed wojną, o Biskupinie pisały wszystkie encyklopedie na świecie.

Projekt osady

- Biskupin powstał najpierw w głowie jakiegoś genialnego architekta i potem został konsekwentnie zrealizowany - komentował gość programu. - W Biskupinie nie ma miejsca na plomby, dobudówki, tak jak teraz się dzieje w różnych  miejscach. Biskupin to 13 ulic równoległych, ulica okrężna, wał, pomost, wieża. To jest ogromne założenie urbanistyczne. Dotychczas myśleliśmy, że było ono budowane przez wiele lat, tymczasem badania dendrologiczne wskazują, że osadę zbudowano w bardzo krótkim czasie, w przeciągu 5-7 lat.


Posłuchaj
51:11 Dinozaury w Biskupinie - całość.mp3 "Dinozaury w Biskupinie" - rozmowa o najbardziej znanym w Europie środkowej rezerwacie archeologicznym w Biskupinie, odkrytym w 1933 r. Odnaleziona osada liczy ok. 2700 lat. Aud. Hanny Marii Gizy z cyklu "Klub Ludzi Ciekawych Wszystkiego". (PR, 22.07.2006)

 

Jaką technikę mieszkańcy Biskupina zastosowali podczas realizacji tego niezwykłego, jak na tamte czasy, projektu? Skąd wzięła się idea budowy takiej osady w tym rejonie Europy? Dlaczego mieszkańcy nagle opuścili swe domostwa? Posłuchaj, jak na te i inne pytania odpowiadali goście Hanny Marii Gizy.

bs

Czytaj także

Józef Kostrzewski – profesor od Biskupina

Ostatnia aktualizacja: 25.02.2024 05:40
Zasłynął szczególnie badaniami terenowymi, które przeprowadził na stanowisku archeologicznym w Biskupinie. To nie było jedyne osiągnięcie, bowiem profesor był jednym z założycieli uniwersytetu w Poznaniu oraz prekursorem nowoczesnych trendów badawczych w polskiej archeologii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dawna brukowana droga odkryta pod warszawskim asfaltem

Ostatnia aktualizacja: 16.03.2021 05:40
"Po sfrezowaniu asfaltu wykonawca przebudowy placu Pięciu Rogów odkrył fragmenty dawnej brukowanej drogi. W rejonie ul. Szpitalnej pracować będą archeolodzy" - przekazał warszawski Zarząd Dróg Miejskich.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mieszkaniec Słupska, który odkrył skarb sprzed tysiąca lat, dostanie 20 tysięcy złotych

Ostatnia aktualizacja: 16.03.2021 05:45
Skarb wart osiemset tysięcy złotych to kilkaset srebrnych monet, w tym perskie i arabskie. Znalazł je przypadkowo w rozlewisku rzeki mieszkaniec Słupska. Było to pęknięte, gliniane naczynie, które ktoś zakopał pod drzewem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mimo biblijnego zakazu starożytni Judejczycy spożywali niekoszerne ryby

Ostatnia aktualizacja: 26.05.2021 05:50
Mieszkańcy Judei nie przestrzegali starotestamentowego zakazu jedzenia ryb, które nie posiadają płetw i łusek – dowodzą badania przeprowadzone przez izraelskich uczonych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sudan: Polscy archeolodzy odkryli prawdopodobnie największy kościół średniowiecznej Nubii

Ostatnia aktualizacja: 29.05.2021 05:00
Odkrycia dokonali badacze z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Świątynia mogła być siedzibą arcybiskupa, który zarządzał metropolią, która rozciągała się przez 1000 km wzdłuż Nilu. 
rozwiń zwiń