Historia

Stefania Sempołowska – niosła kaganek oświaty

Ostatnia aktualizacja: 01.10.2021 05:40
1 października 1869 roku w wielkopolskiej wsi Polonisz urodziła się Stefania Sempołowska, działaczka społeczna i oświatowa, pedagog, publicystka, pisarka. 
Stefania Sempołowska
Stefania SempołowskaFoto: Wikimedia Commons/dp

Stefania Sempołowska przyszła na świat w rodzinie ziemiańskiej, jednak po śmierci ojca rodzinny majątek podupadł i przyszła działaczka wraz z matką i siostrą zmuszona była do przeprowadzenia się do posiadłości babki.

Również tam wdowa z córkami długo nie zagrzała miejsca. Coraz gorsza sytuacja materialna zmusiła ją do przeniesienia się do Warszawy, gdzie założyła pracownię sztucznych kwiatów. Wówczas to Stefania oraz jej siostry rozpoczęły naukę w tajnej szkole Jadwigi Teodozji Papi. Tam, poza pobieraniem nauki uczestniczyła w pomocy dla więźniów warszawskiej Cytadeli.


Posłuchaj
21:10 stefania sempołowska___d 32323_tr_0-0_992183915def986[00].mp3 Postać Stefanii Sempołowskiej w audycji Bronisławy Orłowskiej z cyklu "Biografie niezwykłe" (30.07.1974)

 

- Atmosfera pensji i osobisty wpływ przełożonej wpłynęły silnie na ukształtowanie postawy życiowej Stefanii Sempołowskiej - słyszymy w audycji Bronisławy Orłowskiej z cyklu "Biografie niezwykłe".

Naukę ukończyła w 1885 roku. W wieku 17 lat otrzymała patent nauczycielski. Zaangażowała się w nauczanie na tajnym, nielegalnym uniwersytecie. Prowadziła swoją własną, nielegalną szkołę.

- Panowały tam zwyczaje inne, niż w pozostałych szkołach. Uczennic nie karano, nie wystawiano stopni za naukę i nie wydawano cenzurek, ale uczono w sposób tak interesujący, że uczennice czekały na kolejne zajęcia - wspominał Sempołowską Marian Falski, działacz społeczny i pedagog, w felietonie na antenie Polskiego Radia.


Posłuchaj
06:49 o stefanii sempołowskiej___l 19279_tr_0-0_1141493415de639f[00].mp3 Felieton Mariana Falskiego o Stefanii Sempołowskiej (3.08.1968)

 

W 1895 roku Stefania Sempołowska zajęła się pomocą więźniom politycznym. Za swoją działalność była aresztowana i wydalona do Galicji. W trakcie rewolucji 1905 roku zorganizowała zjazd delegatów nauczycielskich Królestwa Polskiego. Kierowała Kołem Obrońców Politycznych.

- W czasie I wojny światowej, kiedy tysiące uchodźców zalegało Warszawę, zorganizowała dom dla bezdomnych nauczycieli, zwiedzała schroniska zakładane dla sierot, półsierot i bezdomnych - mówił Marian Falski.

Działalności społecznej nie zaprzestała też w dwudziestoleciu międzywojennym. Krytykowała otwarcie stan polskiej oświaty ("Z tajemnic Ciemnogrodu") i angażowała się w obronę więźniów politycznych w ramach Ligii Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

W 1942 została aresztowana przez Gestapo, zwolniono ją jednak ze względu na bardzo zły stan zdrowia. Zmarła 31 stycznia 1944.

Przez całe życie pozostała panną, mimo iż przez wiele lat żyła w nieformalnym związku ze znanym adwokatem Stanisławem Patkiem.


Zobacz więcej na temat: dzieci edukacja HISTORIA
Czytaj także

Marian Falski. Twórca ponadczasowego elementarza

Ostatnia aktualizacja: 08.10.2023 05:40
8 października 1974 roku zmarł Marian Falski. Na opracowanym przez niego elementarzu czytać i pisać nauczyło się wiele pokoleń Polaków. To on jest także autorem jednego z pierwszych zdań czytanych przez Polaków: "Ala ma kota". 
rozwiń zwiń