26 czerwca

Zmarł Francisco Pizarro - krwawy pogromca Inków.

1295 - Przemysł II, książę wielkopolski został królem Polski. Koronę włożył mu arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. Koronacja podkreśliła zasadę jednolitości państwa. Przemysł II, żyjący w latach 1257 -1296, został zamordowany z inspiracji margrabiów branderburskich.

1541 - Zmarł Francisco Pizarro, hiszpański konkwistador, zdobywca Peru - w 1531 roku na czele 180 żołnierzy wyruszył na podbój państwa Inków, po dwóch latach opanował niemal cały kraj. "Wsławił" się rzezią ponad 5. tys. Inków w Cajamarcy i uwięzieniem króla Atahualpy, za którego uwolnienie przyjął potężny okup, a mimo to kazał go stracić. Założyciel miasta Ciudad de los Reyes - obecnie Lima, stolica Peru. 470 rocznica

1730 - Urodził się Charles Messier, francuski astronom, opublikował pierwszy katalog obiektów mgławicowych, znany jako "Katalog Messiera", zawierający dane o 102 obiektach, z czego 68 odkrył sam autor. Zmarł 12 kwietnia 1817 roku.

1810 - Zmarł Joseph Montgolfier, francuski wynalazca, wraz z bratem Jacquesem Étienne Montgolfierem wynalazł balon na ogrzewane powietrze. 14 grudnia 1782 roku wypuszczony przez braci z przydomowego ogródka balon o objętości 18 m3 osiągnął wysokość 250 metrów. (ur. 26.08.1740)

1824 - Urodził się William Thomson, baron Kelvin, angielski fizyk, matematyk i przyrodnik, profesor na Uniwersytecie w Glasgow. Sformułował drugą zasadę termodynamiki, badał elektryczność i magnetyzm. Na jego cześć jednostkę podstawową temperatury w układzie Sl nazwano "kelwinem". Zmarł 17 grudnia 1907 roku. 

1826 - Urodził się Adolf Bastian, niemiecki lekarz, etnograf i podróżnik, jeden z twórców współczesnej etnografii, założyciel Muzeum Sztuki Ludowej w Berlinie. Zmarł 2 lutego 1905 roku. 185 rocznica

1836 - Zmarł Claude Rouget de Lisle, francuski oficer, poeta i kompozytor, w 1792 roku napisał dla Armii Renu wojenną pieśń "Chant de guerré pour l’armée du Rhin", pieśń ta śpiewana przez bataliony Marsylii podczas marszu na Paryż w lipcu 1792 roku szybko stała się "Marsylianką", a w 1879 roku - hymnem narodowym Francji. (ur. 10.05.1760) 175 rocznica

1852 - Urodziła się Adolfina Zimajer, aktorka, piosenkarka estradowa i operetkowa. Zmarła 10 kwietnia 1939 roku.

1870 - W Monachium odbyła się prapremiera "Walkirii", drugiej części dramatu scenicznego "Pierścień Nibelunga" Richarda Wagnera.

1892 - Urodziła się Pearl Sydenstricker Buck, amerykańska powieściopisarka i nowelistka, autorka powieści: "Ludzie w rozterce", "Wiatr wschodni, wiatr zachodni", "To dumne serce". Laureatka literackiej Nagrody Nobla w 1938 roku. Zmarła 6 marca 1973 roku.

1898 - Urodził się Willy Messerschmitt, niemiecki konstruktor szybowców i samolotów. Jego konstrukcją był też pierwszy myśliwiec odrzutowy, który wszedł do służby operacyjnej - Me 262. Zmarł 15 września 1978 roku.  

1898 - W Krakowie odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza.

1901 - Urodził się Henryk Barycz, historyk i archiwista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Nauk, specjalizował się w historii kultury, nauki i oświaty, ogłosił szereg publikacji, w tym książkowych: "Szkice z dziejów Uniwersytetu Jagiellońskiego", " Śląsk w polskiej kulturze umysłowej", "W blaskach epoki Odrodzenia". (zm. 09.03.1994) 110 rocznica  

1904 - Urodził się Paweł Szydło, trener boksu, wieloletni współpracownik Feliksa Stammy. Zmarł 1 listopada 1975 roku.

1904 - Urodził sie Peter Lorre, właściwe nazwisko László Löwenstein, niemiecki i amerykański aktor teatralny i filmowy, węgierskiego pochodzenia. Grał między innymi w filmach: "Jedwabne pończoszki", "Kruk", "Opowieści niesamowite", "M jak morderca". Zmarł 23 marca 1964 roku. 

1910 - Urodził się Maciej Nowicki, polski grafik i architekt. Zaprojektował między innymi polski pawilon na Wystawę Światową w Nowym Jorku w 1939 roku. Po drugiej wojnie światowej pracował w Biurze Odbudowy Stolicy. Jego dziełem była kompozycja przestrzenna śródmieścia stolicy. Zmarł 31 sierpnia 1951 roku. 

1921 - Urodził się Roman Waschko, publicysta i krytyk jazzowy, konferansjer, impresario, pierwszy prezes Polskiej Federacji Jazzowej, autor książek: "Jazz od frontu i kuchni", "Muzyka jazzowa i rozrywkowa". Zmarł 15 listopada 2002 roku. 90 rocznica

1924 - Rozporządzenie Prezydenta nadaje Polskiej Agencji Telegraficznej nowy statut i przekształca ją w przedsiębiorstwo państwowe. PAT otrzymuje "wyłączne pośrednictwo" w zakresie płatnych ogłoszeń państwowych w prasie. 

1939 - Decyzją ministerstwa rolnictwa został utworzony Park Przyrody "Tatry". 

1942 - Zginął Stanisław Skarżyński, pułkownik i pilot. Wsławił się lotem wokół Afryki w 1931 roku oraz samotnym przelotem na samolocie RWD-5 przez Atlantyk z Saint Louis w Senegalu do Maceio w Brazylii. Był rekordzistą świata w długości lotu bez lądowania, w kategorii samolotów sportowych w 1933 roku. (ur. 01.05.1899)

1945 - Podczas konferencji Narodów Zjednoczonych w San Francisco podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych. Dokument wszedł w życie 24 grudnia 1945 roku.

1957 - Z Gdyni wyruszyła pierwsza po wojnie polska wyprawa badawcza na Spitsbergen.

1961 - Zmarł w Gwatemali Andrzej Bobkowski, pisarz, tłumacz literatury francuskiej, autor opowiadań "Spadek", "Coco de Oro", w pracy "Szkice piórkiem" przedstawił, na tle obrazu okupowanej Francji, swoją diagnozę kryzysu europejskiej demokracji, od 1939 roku przebywał we Francji, a od 1948 roku w Gwatemali, gdzie osiadł i prowadził sklep i klub modelarski, popularyzator modelarstwa lotniczego. (ur. 27.10.1913) 50 rocznica

1966 - W Warszawie zakończyły się uroczystości milenijne zorganizowane z okazji tysiąclecia państwa polskiego. 45 rocznica

1968 - Z uczelni wrocławskich usunięto 47. studentów i 30. pracowników naukowych związanych z  "wydarzeniami marcowymi".

1970 - Urodził się Paweł Nastula, judoka, olimpijczyk z 1992 roku, dwukrotny mistrz Europy, medalista Mistrzostw Świata, zdobywca Pucharu Świata w 1992 i 1994 roku.

1970 - Urodził się Chris O’Donnell, właściwie Cristopher Eugene O’Donnell, amerykański aktor i producent filmowy, grał w filmach: "Granice wytrzymałości", "Miłość i wojna", "Zapach kobiety", "Smażone zielone pomidory", "Siostry", "W kręgu przyjaciół".

1972 - W związku z ratyfikacją układu Polska-RFN, Kościół katolicki ustanowił nowe diecezje i metropolie na polskich Ziemiach Zachodnich.

1974 - W Stanach Zjednoczonych w domu towarowym Marsh w Troy w stanie Ohio po raz pierwszy sprzedano towar oznaczony kodem kreskowym - forma automatycznej identyfikacji towaru i jego ceny. 

1975 - Zmarł Josemaria Escriva de Balaguer, hiszpański ksiądz katolicki, założyciel Opus Dei, prałatury personalnej Kościoła katolickiego. Powołał do życia stowarzyszenie kapłańskie pod wezwaniem Świętego Krzyża, uznane przez Kościół w 1950 roku. Kanonizowany w 2002 roku przez papieża Jana Pawła II. (ur. 09.01.1902)

1976 - Urodził się Paweł Małaszyński, aktor teatralny i filmowy. Zagrał w filmach: "Wiedźmin", "Oficer", "Świadek koronny", "Katyń", "Tajemnica Westerplatte". 35 rocznica

1986 - W programie TVP 1 rozpoczęto emisję nowego programu informacyjnego - "Teleexpress". Pierwsze wydanie prowadził Wojciech Reszczyński. 25 rocznica

1986 - Zmarł Jan Huszcza, pisarz, poeta i satyryk, autor tomików poezji: "Ballada o podróżnych", "Miłości dzień powszedni", "Pory czasu człowieczego", powieści - "Miasteczko nad Olszanką", "Obrączki z kajdan" , humoreski - "Łbem o ścianę", "Dożynki w Adamowie", wspomnień i reportaży, między innymi związanych z Łodzią - "Zdarzenia i zwierzenia". (ur. 24.12.1917) 25 rocznica

1995 - Zmarł Kazimierz Wichniarz, aktor teatralny i filmowy, dużą popularność przyniosła mu rola Zagłoby w "Potopie". Grał też Horodniczego w "Rewizorze" Mikołaja Gogola, Cześnika i Dyndalskiego w "Zemście" Aleksandra Fredry. (ur. 18.01.1915)

1997 - Zmarł Zdzisław Śliwiński, działacz kulturalny, wieloletni dyrektor Filharmonii Poznańskiej i Narodowej oraz Teatru Wielkiego w Warszawie. (ur.1901)

1999 - W Rzymie zmarł Jiri Pelikan, czechosłowacki polityk, jeden z przywódców "Praskiej Wiosny" w 1968 roku, od 1990 roku doradca Vaclava Havla. (ur. 07.02.1923)

2000 - Zmarł Janusz Ziembiński, jeden z najwybitniejszych polskich muzeologów, dyrektor Muzeum Zamkowego w Pszczynie, którym kierował przez 22 lata i dla którego opracował scenariusz rekonstrukcji wnętrz. W 1999 roku wraz z potomkiem byłych właścicieli Pszczyny księciem Bolkiem von Hochberg, założył Fundację Zamku Pszczyńskiego, wspierającą muzeum. Autor 40. publikacji. (ur. 13.05.1942)

2003 - Zmarł sir Dennis Thacher, mąż byłej premier Wielkiej Brytanii Margaret Thacher. (ur. 10.05.1915)

2003 - Zmarł Strom Thurmond, senator, przez pewien czas był najstarszym członkiem amerykańskiego Kongresu, w Senacie zasiadał od 1954 roku przez osiem kadencji, w sumie 48 lat. (ur. 05.12.1902)

2007 - Zmarła Liz Claiborne, amerykańska projektantka mody, specjalizowała się w projektowaniu odzieży dla kobiet pracujących. W latach 70. i 80. kolekcje jej odzieży były znane i naśladowane na całym świecie. (ur. 31.03.1929)

2010 - Zmarł Algirdas Brazauskas, litewski polityk, w okresie ZSRR działacz komunistyczny, pierwszy prezydent Litwy po odzyskaniu przez ten kraj niepodległości w latach 1993 -1998, premier Litwy w latach 2001 - 2006, w okresie swej prezydentury rozpoczął przygotowania do wejścia Litwy do NATO oraz podpisał umowę akcesyjną z UE. (ur. 22.09.1932)