Historia

7 lipca

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2011 00:00
Bulla Ex commisso nobis a Deo, zwana Bullą gnieźnieńską, wystawiona przez Innocentego II.

1136 - Papież Innocenty II wystawił bullę ogłaszającą restytucję archidiecezji gnieźnieńskiej. Potwierdził w ten sposób niezależność i odrębność polskiej organizacji kościelnej od biskupstwa w Magdeburgu. Bulla miała znaczenie nie tylko dla Kościoła, ale rówież dla językoznawców. Na jej podstawie językoznawcy mogą poznać ówczesną polszczyznę. W tekst łaciński wpleciono ok. 400 polskich wyrazów - nazw miejscowości, imion oraz przydomków. 875 rocznica

1572 - W Knyszynie zmarł Zygmunt August, król Polski, ostatni z     dynastii Jagiellonów na tronie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Urodził się 1 sierpnia 1520 roku.

1798 - W Poznaniu ukazał się pierwszy numer czasopisma literackiego "Co Tydzień", redagowanego przez Ignacego Krasickiego.

1807 - Utworzono Księstwo Warszawskie na mocy traktatu pokojowego podpisanego w Tylży przez cesarza Francji Napoleona I oraz cara Rosji Aleksandra I.

1841 - Zmarł Karol Levittoux, działacz patriotyczny, organizator tajnego związku młodzieży gimnazjalnej w Łukowie w 1839 r. Aresztowany przez władze rosyjskie, nie chcąc wydać towarzyszy popełnił samobójstwo przez samospalenie. Stał się symbolem niezłomnej postawy i poświęcenia za ojczyznę. 170 rocznica

1843 - Urodził się Kamillo Golgi, włoski fizjolog i cytolog, opracował metodę barwienia komórek i włókien nerwowych z wykorzystaniem soli srebra, co umożliwiło badania mikroskopowe budowy mózgu i rdzenia kręgowego. Jego prace doprowadziły do uznania neuronu za podstawową jednostkę strukturalną i funkcjonalną układu nerwowego. Laureat Nagrody Nobla w 1906 roku w dziedzinie medycyny za badania nad układem nerwowym. Zmarł 21 stycznia 1926 roku.

1844 - Urodził się Camillo Colgi, włoski lekarz, anatom. W 1898 roku odkrył strukturę komórkową znaną dziś jako aparat Golgiego. Jjego prace doprowadziły do uznania neuronu za podstawową jednostkę strukturalną i funkcjonalną układu nerwowego. Laureat Nagrody Nobla w 1906 roku za całokształt prac nad budową układu nerwowego. Zmarł 21 stycznia 1926 roku.

1860 - Urodził się Gustaw Mahler, austriacki kompozytor i dyrygent, autor pieśni lirycznych i 10 wielkich symfonii, także słynnej "Ody do niebiańskiej radości". Zmarł 18 maja 1911 roku.  

1864 - Rozpoczął się wielki proces 149. Polaków z Wielkopolski oskarżonych o udział w powstaniu styczniowym i zdradę stanu. Skazano 38 osób, w tym 11 zaocznie, na śmierć.

1874 - Urodził się Władysław Grabski, ekonomista, polityk i historyk. W II Rzeczpospolitej był posłem na Sejm i ministrem skarbu. Zasłynął jako twórca Banku Polskiego i reformy pieniądza, nazwanej od jego nazwiska - reformą Grabskiego. W 1924 roku jako premier i minister skarbu dokonał gruntownej reformy walutowo-skarbowej,  zlikwidował hiperinflację i wprowadził nową stabilną walutę - złoty polski. Autor licznych prac z dziedziny ekonomii i historii "Historia wsi w Polsce", "Idea Polski", "Wieś jako siła społeczna". Ulica jego imienia znajduje się w warszawskim Ursusie. Zmarł 1 marca 1938 roku.

1879 - Urodził się Marian Seyda, prawnik, polityk, publicysta, działacz Ligi Narodowej, Komitetu Narodowego Polskiego, Związku Ludowo-Narodowego, Stronnictwa Narodowego, senator II RP. Po wojnie pozostał na emigracji. Zmarł 17 maja 1967 roku.

1884 - Urodził się Lion Feuchtwanger, pisarz niemiecki, twórca powieści antyfaszystowskiej. Rozgłos przyniosła mu powieść "Żyd Süss" z 1925 roku. Do najbardziej znanych należą: "Brzydka księżniczka", "Poczekalnia" i "Wojna żydowska". Od 1940 roku mieszkał w USA. Zmarł 21 grudnia 1958 roku.

1986 - Zmarł Karol Ferster "Charlie", grafik, malarz, satyryk, autor humorystycznych rysunków w czasopismach "Przekrój", "Szpilki", "Świat", "Życie Warszawy"; twórca plakatów i ilustrator książek m.in. J. Waldorffa "Sekrety Polihymnii" i M. Wańkowicza "Na tropach Smętka". 25 rocznica

1887 - Urodził się Marc Chagall, francuski malarz i grafik rosyjskiego pochodzenia. Jego najbardziej znane płótna to:  "Skrzypek", "Król Dawid", "Kochankowie w bzach". Był twórcą scenografii do baletu "ognisty ptak". Zmarł 28 marca 1985 roku.

1893 - Urodził się Miroslav Krleža, chorwacki pisarz, uważany za jednego z najwybitniejszych twórców literatury chorwackiej, autor powieści: "Powrót Filipa Latinovicza", "Sztandary", "Na krawędzi rozumu", cyklu poetyckiego "Ballady Pietrka Kerempuha", zbioru opowiadań "Świerszcz nad wodospadem". Zmarł 29 grudnia 1981 roku.

1899 - Urodził się George Cukor, amerykański producent i reżyser filmowy, znany z filmów komediowych, jak : "My Fair Lady", "Raport Chapmana", "Urodzeni wczoraj", "Pokochajmy się", "A Star is Born". Za "My Fair Lady" z Audrey Hepburn, otrzymał Oscara za reżyserię. Zmarł 23 stycznia 1983 roku.

1900 - Urodził się Franciszek Janik, pilot szybowcowy, samolotowy, balonowy, teoretyk lotnictwa, profesor Politechniki Warszawskiej, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta w 1938 r. wraz z Antonim Januszem. (zm. 27.12.1975)     

1901 - Urodził się Vittorio de Sica, włoski reżyser i aktor, twórca filmów: "Złodzieje rowerów", "Cud w Mediolanie", a także dramatów - "Matka i córka", "Podróż". Zmarł 13 listopada 1974 roku. 110 rocznica

1903 - Urodził się Mieczysław Berman, grafik, współzałożyciel grupy "Czapka frygijska", autor rysunków satyrycznych o tematyce społeczno-politycznej, plakatów politycznych, filmowych, reklamowych, grafiki książkowej. Zmarł 6 maja 1975 roku.

1903 - Urodził się Tadeusz Friedrich, florecista, szablista i szpadzista, jeden z najwszechstronniejszych szermierzy w Polsce międzywojennej, 2-krotny brązowy medalista igrzysk olimpijskich. Zmarł 10 października 1976 roku.

1904 - Urodził się Wojciech Natanson, eseista, krytyk literacki, członek PEN-Clubu, laureat nagrody im. Pietrzaka i francuskiego L'Ordere des Arts des Letteres. Autor 25 książek, w tym: "Z różą czerwoną przez Paryż", "Do trzech razy sztuka", "Szaniawski", "Moje przygody literackie". Kierownik literacki wielu teatrów, wykładowca Studium Dramatycznego w Krakowie. Zmarł 2 sierpnia 1996 roku.

1913 - Urodził się Włodzimierz Pietrzak, poeta i krytyk literacki. Wydał zbiór wierszy "Prawo drapieżne", pisał wiersze do tygodnika "Prosto z mostu", współredagował pismo "Młoda Polska". Poległ w Powstaniu Warszawskim jako żołnierz zgrupowania "Radosław". Od 1948 roku Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana (dawniej Stowarzyszenie PAX) przyznaje nagrody literackie jego imienia. Zmarł 22 sierpnia 1944 roku.

1920 - Rozpoczęła się bitwa pod Berezyną, która trwała do 29 lipca. Wojska radzieckie sforsowały rzekę, zajęły Mińsk, Wilno, Grodno, Słonim i Białystok. Polskie oddziały były zmuszone do wycofania się do Małopolski i na Wołyń.   

1930 - Zmarł  Sir Arthur Conan Doyle, angielski prozaik, nowelista, autor powieści sensacyjno-kryminalnych, i fantastyczno-naukowych, między innymi "Znak czterech", "Pies Baskerville'ów", "Studium w szkarłacie", twórca postaci słynnego detektywa Sherlocka Holmesa. Urodził się 22 maja 1859 roku.   

1933 - Urodził się Jacek Kajtoch, eseista, krytyk literacki, założyciel i członek grupy literackiej "Nadstawie", autor szkiców "Konstanty Damrot. Życie i twórczość literacka", "Norbert Bonczyk, epik Górnego Śląska".

1940 - Urodził się Ringo Star, brytyjski muzyk rockowy, wokalista, perkusista, kompozytor i producent nagrań, aktor. Muzyk zespołu The Beatles. Debiutował jako solista albumem "Sentimental Journy" w 1970 roku.

1943 - Generał Kazimierz Sosnkowski, po śmierci generała Władysława Sikorskiego, został mianowany Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

1944 - Oddziały Armii Krajowej rozpoczęły operację "Ostra Brama", mającą na celu zdobycie Wilna. Wsparte przez wojska radzieckie wyzwoliły Wilno 13 lipca. Po zdobyciu miasta Rosjanie rozbroili żołnierzy AK, a następnie większość z nich uwięzili.

1949 - Urodziła się Zyta Gilowska, ekonomistka, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, polityk - minister finansów oraz wicepremier w rządach Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego, poseł na Sejm IV i VI kadencji.

1950 - W Stanach Zjednoczonych wyemitowano pierwszy program telewizji kolorowej. 

1957 - W Pugwash (Nowa Szkocja) odbyła się konferencja uczonych na rzecz pokoju i rozbrojenia międzynarodowego; początek ruchu znanego jako Konferencja Pugwash do spraw  Nauki i Problemów Światowych.

1959 - Urodził się Zbigniew Libera, fotografik i performer, autor instalacji i wideoinstalacji, uznawany za prekursora sztuki krytycznej, tzw. sztuki ciała, którą wprowadził pod koniec lat 80. w swoich fotograficznych autoportretach. W pracach analizuje i krytykuje przyjęte konwencje, kulturę masową, tradycyjne modele wychowania.

1964 - Urodził się Krzysztof Skiba, muzyk, autor tekstów, satyryk, publicysta, aktor, konferansjer. Grał w filmach: "Co dzień bliżej nieba", "O dwóch takich co nic nie ukradli", "Republika Ostrowska". Felietonista tygodnika "Wprost".

1965 - W warszawskim Teatrze Współczesnym odbyła się premiera dramatu "Tango" Sławomira Mrożka, prozaika i dramaturga.

1968 - Francja wznowiła próby nuklearne na atolu Mururoa, położonym na Francuskiej Polinezji.

1971 - Na cmentarzu Pere Lachaise w Paryżu w "Zakątku Poetów" złożono trumnę ze zwłokami Jima Morrisona, poety i kompozytora, lidera grupy The Doors, który zmarł cztery dni wcześniej. Artystę żegnało pięć osób. 40 rocznica

1973 - Zmarł Otto Klemperer, dyrygent niemiecki, wybitny interpretator dzieł Gustava Mahlera. Urodził się 14 maja 1885 roku.

1974 - W RFN zakończyły się X Mistrzostwa świata w piłce nożnej. Polska zajęła trzecie miejsce za Niemcami i Holandią.

1978 - Wyspy Salomona, dotychczasowy prorektorat brytyjski uzyskały niepodległość. Święto narodowe Wysp Salomona.

1981 - Papież Jan Paweł II ustanowił biskupa warmińskiego Józefa Glempa, prymasem Polski. 30 rocznica

1981 - Urodziła się Anna Kurnikowa, rosyjska tenisistka, podwójna mistrzyni Australian Open w grze podwójnej oraz podwójna zwyciężczyni turnieju mistrzyń w grze podwójnej, była liderka rankingu deblistek; w 2003 r. zakończyła zawodową karierę sportową. 30 rocznica

1986 - Zmarł Karol Ferster "Charlie", grafik, malarz, satyryk, autor humorystycznych rysunków w czasopismach "Przekrój", "Szpilki", ilustrator książek. 

1992 - Zmarła Seweryna Szmaglewska, pisarka, świadek w procesie norymberskim, autorka "Dymów nad Birkenau" i powieści dla młodzieży "Czarne stopy". Urodziła się 11 lutego 1916 roku.

1999 - Zmarł Leszek Kubanek, aktor krakowskich teatrów: Lalki i Maski Groteska, Rapsodycznego i Słowackiego, grał w filmach: "Śmierć prezydenta", "Wodzirej", "Austeria", "Pierścień i róża", "Noc w wielkim mieście", "Wodzirej". Urodził się 2 sierpnia 1926 roku.

1999 - Zmarła Anita Dymszówna, aktorka teatralna i filmowa, córka Adolfa Dymszy. Występowała w teatrach: Narodowym i Komedia, grała w Teatrze Telewizji, kabarecie Dudek oraz gościnnie w Teatrze Syrena. Wystąpiła w filmach "Kochajmy syrenki", "Pan Dodek". Urodziła się 3 marca 1944 roku. 

2008 - Zmarła Dorian Leigh, amerykańska supermodelka. Od lat 40. do połowy 60. królowała na wybiegach oraz na okładkach magazynów mody, po wycofaniu się w połowie lat 60. z wybiegów, otworzyła własną agencję modelek w Paryżu. 

Czytaj także

6 lipca

Ostatnia aktualizacja: 06.07.2011 00:00
Jan Hus został spalony na stosie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

8 lipca

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2011 00:00
Vasco da Gama wyruszył na wyprawę do Indii.
rozwiń zwiń