28 października

Wyrok w sprawie członków Narodowych Sił Zbrojnych

1946 - Sąd w Warszawie za pełnienie kierowniczych funkcji w NSZ i Organizacji Polskiej skazał na śmierć Mirosława Ostromęckiego, Władysława Drybsa i Marię Kobierzycką. Wszystkim skazanym zamieniono wyroki na kary dożywotniego więzienia. Ostromęcki, uczestnik Powstania Warszawskiego, był głównym oskarżonym. Bolesław Bierut ułaskawił skazanych 12 grudnia 1946 dzięki interwencji wielu osobistości m.in. ks. kard. Adama Sapiehy, Juliana Tuwima i Stanisława Szwalbego, a wbrew jednogłośnej decyzji Najwyższego Sądu Wojskowego oraz opinii MBP wystawionej przez płk Józefa Różańskiego i dyrektora Biura Prezydialnego KRN Kazimierza Biskupskiego. Karę zamieniono na dożywocie, następnie w wyniku amnestii na 15 lat pozbawienia wolności. Zwolnieni warunkowo wiosną 1955 roku. 65. rocznica

Pozostałe wydarzenia:

1138 - Zmarł Bolesław Krzywousty, od 1102 roku władca Polski. W walkach z bratem Zbigniewem przywrócił jedność państwa. W 1116 roku opanował Pomorze Gdańskie, a później narzucił zwierzchnictwo Pomorzu Zachodniemu. W licznych wojnach obronił niezależność Polski od Czech i Niemiec. W 1138 roku podzielił kraj między trzech pełnoletnich synów, co rozpoczęło długotrwały okres rozbicia feudalnego. (ur. 20.08.1085)  

1423 - Król Polski Władysław Jagiełło został zmuszony przez szlachtę na zjeździe w Warcie do wydania przywileju polegającego na ograniczeniu sądownictwa starościńskiego i przyznaniu szlachcie prawa wykupu sołectw.

1533 - Odbył się ślub Henryka Walezego, króla Francji i pierwszego elekcyjnego króla Polski z Katarzyną, córką Wawrzyńca Medici, księcia Urbino.

1611 - Na mocy przywileju królewskiego Zygmunta III Wazy Kolegium Jezuickie w Poznaniu zostało przekształcone w szkołę akademicką, uzyskując status uniwersytecki. 400. rocznica

1704 - Zmarł John Locke, angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista, twórca klasycznej postaci empiryzmu oraz podstaw teoretycznych rządów demokratycznych, prekursor europejskiego oświecenia. W ekonomii stworzył teorię wartości pieniądza, która stała się początkiem kierunku ekonomicznego zwanego monetaryzmem. Napisał pracę "Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego". Jest twórcą pojęcia "idei".       

1793 - Urodził się Eliphalet Remington, amerykański przemysłowiec i wynalazca, twórca koncernu zbrojeniowego w Stanach Zjednoczonych. (zm.1861)  

1845 - Urodził się Zygmunt Florenty Wróblewski, fizyk, uczestnik Powstania Styczniowego, prowadził badania niskich temperatur. W 1883 roku wraz z Karolem Olszewskim jako pierwsi skroplili tlen i azot z powietrza. (zm. 16.04.1888)     

1892 - Na Boulevard Montmartre w Paryżu odbyła się premiera pierwszego na świecie filmu rysunkowego pod tytułem "Biedny Pierrot".

1897 - Urodził się Karol Maleczyński, historyk - mediewista, badacz dziejów Śląska, tłumacz, przed II wojną światową - profesor Uniwersytetu Lwowskiego, po wojnie - Wrocławskiego. (zm. 20.07.1968)

1899 - Zmarł Ottmar Mergenthaler, niemiecki wynalazca, który w 1884 roku skonstruował maszynę do składania i odlewu całych wierszy z czcionkami - linotyp, udoskonalając wynalazek Gutenberga. W 1886 roku jego maszyna została wprowadzona do użytku w drukarni dziennika "New York Tribune". 

1903 - Urodził się Evelyn Arthur Waugh, angielski pisarz, autor między innymi powieści satyrycznej "Schyłek i upadek", powieści: "Nędzne ciała", "Czarna zaraza", "Garść prochu". (zm.10.04.1966)  

1904 - Policja w St. Louis w USA wypróbowała nową metodę identyfikacji: badanie odcisków palców. 

1909 - Urodził się Francis Bacon, angielski malarz-samouk, przeciwnik abstrakcji, należał do nurtu ekspresjonistycznego i figuratywnego. Jest uznawany za czołowego twórcę sztuki egzystencjalnej. Autor obrazów: "Krzycząca piastunka", "Leżąca figura", tryptyku "Trzy postacie w jednym pomieszczeniu". (zm. 28.04.1992)

1914 - Urodził się Jonas Salk, amerykański lekarz bakteriolog i serolog żydowskiego pochodzenia. Wynalazł skuteczną szczepionkę przeciwko grypie i paraliżowi dziecięcemu. Jego praca uratowała miliony młodych ludzi przed ciężką i wyniszczającą chorobą, paraliż dziecięcy bowiem w latach 50. dotykał w USA 1 noworodka na 5000. (zm. 23.06.1995) 

1914 - Urodził się Richard Millington Synge, angielski biochemik, laureat nagrody Nobla w 1952 roku za opracowanie metody chromatograficznej rozdziału aminokwasów i określenie budowy polipeptydowej gramicydyny. (zm. 18.08.1994) 

1915 - Urodził się Jan Nielubowicz, chirurg, pionier transplantacji nerek w Polsce, profesor Akademii Medycznej w Warszawie. (zm. 2.02.2000)      

1917 - Urodziła się Maria Hiszpańska-Neumann, graficzka i malarka. Uprawiała głównie drzeworyt, akwafortę i suchą igłę. (zm. 1980)

1918 - W Krakowie powstała Polska Komisja Likwidacyjna. W jej skład weszli m.in. Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski i Wincenty Witos.

1918 - Czechosłowacja proklamowała niepodległość. Tego dnia w Republice Czeskiej jest obchodzone święto narodowe.  

1918 - Urodził się Tadeusz Kazimierski, dyrektor teatru, wieloletni współpracownik Polskiego Radia, między innymi jako spiker radiowy oraz lektor "Fali 56" i programu "Z kraju i ze świata". (zm. 1975)

1922 - Włoscy faszyści pod wodzą Benito Mussoliniego odbyli "Marsz na Rzym". Był to początek przejmowania władzy przez faszystów. 29 października król Wiktor Emanuel III powierzył Mussoliniemu funkcję premiera.

1925 - Papież Pius XI wydał bullę "Vix dum Poloniae unitas", która regulowała podział terytorium Kościoła rzymsko-katolickiego w Polsce na 5 metropolii i biskupstwo polowe Wojska Polskiego.          

1939 - Urodził się Heinz Bauer, niemiecki wydawca prasowy, właściciel Bauer Media Group. Prowadzi spółkę założoną przez swego pradziadka Johanna Bauera w 1875 roku.

1950 - Reforma systemu walutowe pieniężnego - 3 złote nowe za 100 dotychczasowych. Wprowadzono też zakaz posiadania walut obcych, złotych monet, złota i platyny. Zaostrzono także kary za niektóre przestępstwa dewizowe.     

1955 - Urodził się Bill Gates, amerykański przedsiębiorca, filantrop oraz współzałożyciel, główny architekt oprogramowania i prezes zarządu korporacji Microsoft; jako filantrop przeznacza duże sumy pieniędzy na potrzeby organizacji dobroczynnych i programów badań naukowych poprzez założoną w 2000 r. Fundację Billa i Melindy Gatesów     

1956 - Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński powrócił do Warszawy po 4-letnim uwięzieniu w Komańczy. 55. rocznica

1958 - Włoski kardynał Angelo Giuseppe Roncalli został wybrany na papieża, przybrał imię Jan XXIII-ci.  

1965 - Podczas II Soboru Watykańskiego w dokumencie "Nostra Aetate" odrzucono koncepcję zbiorowej winy Żydów za śmierć Chrystusa i wezwano do rozpoczęcia dialogu między chrześcijanami i Żydami

1967 - W Olsztynie otwarto Zakłady Opon Samochodowych "Stomil".

1969 - Kanclerz RFN Willy Brandt wydał oświadczenie wyrażające gotowość do równoprawnych rokowań z NRD w ramach koncepcji "Dwa państwa, jeden naród".

1974 - Polscy siatkarze zdobyli mistrzostwo świata: w ostatnim decydującym meczu pokonali mistrzów olimpijskich z Monachium Japończyków 3:1. Na turnieju w Meksyku wygrali wszystkie 11 spotkań. Był to pierwszy tytuł polskiej drużyny w grze zespołowej w historii sportu.

1975 - W Warszawie zakończył się IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Jego zwycięzcą został Krystian Zimerman. 

1987 - Zmarł Andre Masson, francuski malarz, twórca obrazów symbolicznych, ceniony ilustrator. W jego sztuce widać wpływy kubizmu oraz elementy mitologii murzyńskiej i indiańskiej. (ur. 1896)

1990 - Państwa EWG zawarły, porozumienie o utworzeniu do 1994 r. Europejskiego Banku Centralnego EWG.

1989 - W Warszawie odbył się zjazd założycielski Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, w czasie którego na przewodniczącego wybrano Wiesława Chrzanowskiego. 

1992 - Parlament Europejski zatwierdził układ ustanawiający Europejski Obszar Gospodarczy. Układ został podpisany 19 maja 1992 roku.

1992 - Z terytorium Polski wycofały się ostatnie jednostki bojowe Armii Rosyjskiej. Pozostawiono jedynie kilka tysięcy żołnierzy, którzy mieli nadzorować ewakuację sił rosyjskich z Niemiec.

1992 - Zmarł Jerzy Jesionowski, pisarz, dramaturg, autor powieści: "Niewygodny człowiek", "Dwadzieścia batów", "Przed drugim brzegiem", "Przystanek w biegu", "Rzeka czasu" oraz utworów dla dzieci i młodzieży: "Filip z Konopi", "Jasio Świszczypała". (ur. 1919)

1999 - Zmarł Rafael Alberti, hiszpański poeta i dramatopisarz, członek "pokolenia 27", uczestnik hiszpańskiej wojny domowej po stronie republiki. Autor tomików wierszy "Rzym, niebezpieczeństwo dla wędrowców", "Między goździkiem a szpadą" oraz dramatów "Ohyda", "Noc wojny w Prado". Urodził się 16 grudnia 1902 roku.

1999 - Zmarł Mirosław Kijowicz, reżyser filmów animowanych, scenograf, scenarzysta, malarz, wykładowca Łódzkiej Szkoły Filmowej, współtwórca polskiej szkoły animacji filmowej, twórca filmów "Bajka o smoku", "Warianty", "Droga".

2003 - Zmarł Edward Hartwig, artysta fotografik, legenda polskiej fotografii, jeden z założycieli ZPAF. (ur. 06.09.1909)  

2008 - Zmarł Witold Pograniczny, dziennikarz muzyczny, jeden z pierwszych redaktorów Programu III Polskiego Radia. Prowadził m.in. programy "Piosenki jakich nie było", "Mój magnetofon", "Przebój za przebojem", "Muzyczna poczta UKF", "Dobre głosy, dobre piosenki" czy "Niedziela będzie dla nas". Prowadził też pierwsze festiwale w Opolu i Sopocie, a także Festiwal Młodych Talentów w Szczecinie.