Расея ў сваіх дзеяннях супраць Цэнтральнай і Ўсходняй Еўропы, на працягу многіх гадоў выкарыстоўвае разнастайныя інструменты, часта цяжка ідэнтыфікаваныя і, на першы погляд, ня маюць дачынення да агрэсіі адной краіны супраць іншай, публікуе tvp.info артыкул аўтарства прэс-сакратара каардынатара міністра спецслужбаў Станіслава Жарына.
Адна з сфер, дзе назіраецца асабліва моцная, хоць і не заўсёды відавочная варожая актыўнасць Расіі, – гэта энергетыка. Найбольш моцна гэта адчувае цяпер Украіна. Акрамя ваенных дзеянняў, накіраваных супраць суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці гэтай краіны, Расія выкарыстоўвае механізмы эканамічнага ціску, каб пераканаць Кіеў падпарадкавацца, то бок павярнуць Украіну ў сферу ўплыву Расіі і адмовіцца ад інтэграцыі з еўрапейскімі і трансатлантычнымі структурамі.
Крэмль, засяродзіўшыся на дзейнасці, звязанай з энергетыкай, гадамі шантажуе ўлады Кіева, закрываючы пастаўкі газу або перашкаджаючы транспарціроўцы гэтай сыравіны на Захад. Расія ўвесь час імкнецца абмежаваць ролю Украіны як транзітнай краіны для паставак расійскага газу ў Еўропу. Гэта робяць і праз пашырэнне альтэрнатыўных газаправодаў, з якіх ужо працуюць Паўночны паток (праз Балтыйскае мора ў Германію) і Турэцкі паток (праз Чорнае мора ў Турцыю). Будаўніцтва такіх газаправодаў дазваляе павольна спыняць пастаўкі праз Украіну і ва Украіну.
Апошнія крокі, зробленыя Расіяй, выглядаюць як спроба стварыць ва Украіне сапраўдны энергетычны крызіс. Сур'ёзнай пагрозай для ўкраінскай энергасістэмы зʼяўляецца, напрыклад, прыпыненне з боку Расіі з 1 лістапада гэтага года паставак вугалю і фактычнае блакаванне магчымасці імпарту гэтай сыравіны з Казахстана. Хоць Украіна плануе закупіць сыравіну, у т.л. з Паўднёвай Афрыкі, Польшчы і ЗША, але гэтага можа быць недастаткова для пакрыцця дэфіцыту падчас піку зімовага попыту. Кіеў па-ранейшаму выкарыстоўвае пастаўкі энерганосьбітаў з Беларусі, але няма гарантыі, што яны будуць стабільнымі і дастатковымі з-за тэхнічных абмежаванняў існуючых транспамежных сувязяў, а таксама палітычных умоў.
Праблемы з пакрыццём попыту на электраэнергію ў зімовы сезон могуць затрымаць намаганні Украіны па далучэнні да еўрапейскай сеткі электраперадачы ENTSO-E. Гэта ўключэнне планавалася на 2023 год. Гэта рэальны эфект ад расійскай энергетычнай гульні супраць Украіны, якая адкладае інтэграцыю ўкраінскай і еўрапейскай сетак перадач. Негатыўна ўплывае на сітуацыю Украіны і ціск Расеі на краіны Заходняй Еўропы.
Абмяжоўваючы пастаўкі газу па існуючых маршрутах, Масква спрабуе прымусіць краіны ЕС хутка пагадзіцца на запуск газаправода «Паўночны паток-2», што дасць магчымасць цалкам вывесці транспарціроўку газу праз Украіну.
Абмяжоўваючы пастаўкі газу па існуючых маршрутах, Масква спрабуе прымусіць краіны ЕС хутка пагадзіцца на запуск газаправода «Паўночны паток-2», што дасць магчымасць цалкам вывесці транспарціроўку газу праз Украіну.
Такая сітуацыя нясе яшчэ больш сурʼёзныя пагрозы, бо энергетыка Украіны напрамую звязана з пытаннямі ваеннай бяспекі. Пакуль расійскі газ пастаўляецца спажыўцам на Захадзе праз украінскую тэрыторыю, расейская агрэсія супраць Украіны набывае форму паўзучай, схаванай вайны. Калі ўкраінскую тэрыторыю можна будзе абысці з дапамогай іншых газаправодаў, Расея зможа пачаць агрэсіўныя агрэсіўныя дзеянні ў адносінах да Кіева.
Гэта барацьба за геапалітычнае становішча Украіны і размеркаванне сіл у Цэнтральнай Еўропе, падкрэслівае прэс-сакратар каардынатара міністра спэцслужбаў Станіслаў Жарын. Расея вядзе вайну з Украінай з 2014 года, анексавала частку яе тэрыторыі, акупаваўшы як Крым, так і ўсходнія ўкраінскія тэрыторыі.
«Той, хто назірае за дзеяннямі Расіі і ведае пазыцыі Газпрому ў сістэме, створанай расійскім рэжымам, ведае, што для Крамля энергарэсурсы – гэта больш чым крыніца вялізных даходаў – гэта нязменны інструмент барацьбы за палітычныя інтарэсы. Маніпулюючы, Масква спрабуе паўплываць на палітычныя рашэнні асобных еўрапейскіх краін. Гэта адбываецца прама на нашых вачах. Стаўкі ў расійскай гульні вельмі высокія, і параза будзе балючай для Захаду. Яе наступствы адчуе не толькі Украіна», – піша ў артыкуле прэс-сакратар каардынатара міністра спецслужбаў Станіслаў Жарын.
вх