- Zostałem zaproszony do odwiedzin Kostiuchnówki przez harcerzy. W tym roku postanowiłem przyjechać, odwiedzić i podziękować za ich pracę, ich miłość do naszej polskiej historii. To tu rozpoczął się marsz niepodległości, to tu polskie legiony bitwą pod Kostiuchnówką rozpoczęły marsz do Polski po zwycięstwo, po niepodległość, to stąd co roku 5 listopada jest zapalane światełko niepodległości, które dociera 11 listopada i harcerze składają pod Grobem Nieznanego Żołnierza to światło wiezione z tego miejsca - mówił.
Karczewski podkreślił, że harcerze od 20 lat corocznie przyjeżdżają do Kostiuchnówki, odbudowali budynek, w którym mieści się Izba Dialogu i prowadzą w nim dialog z młodzieżą ukraińską.
- Nasi harcerze tu przyjeżdżają, dbają o nasze dziedzictwo historyczne. Odnajdują też wiele śladów po legionistach, groby po nich, a w wyniku prowadzonego przez nich dialogu młodzież ukraińska jeździ do Polski, odnajduje i dokonuje renowacji grobów i cmentarzy ukraińskich - powiedział Karczewski.
Marszałek Senatu Stanisław Karczewski zwiedził ośrodek i Izbę Tradycji Legionowej w Kostiuchnówce. Fot.: PAP/Radek Pietruszka
- To ważne dla nas i przyszłości, by ten dialog był prowadzony, nasza historia jest bardzo trudna. Bardzo cieszę się, że widzę to miejsce i problemy, jakie tu są. 31 sierpnia będę rozmawiał o nich w Warszawie z prezydentem Ukrainy, także o tym miejscu - dodał marszałek Senatu.
Jak wyjaśnił, że będzie miał taką okazję, gdy Wołodymyr Zełenski będzie składał w Polsce oficjalną wizytę.
Pytany o sprawę prac archeologicznych i ekshumacji polskich ofiar Karczewski zaznaczył, że od dwóch lat wstrzymane są prowadzone w okolicy prace archeologiczne. - Będziemy czynić starania, by te prace zostały jak najszybciej wznowione – zadeklarował.
Marszałek Senatu Stanisław Karczewski zwiedził ośrodek i Izbę Tradycji Legionowej w Kostiuchnówce. Fot.: PAP/Radek Pietruszka
Po południu Karczewski odwiedzi Polską Górę, Redutę Piłsudskiego i Polski Lasek, zaś wieczorem spotka się z harcerzami w Polskim Lasku. Zaplanowano tam wspólne zapalenie zniczy i modlitwę harcerską na polskim cmentarzu wojennym, gdzie spoczywają legioniści, którzy polegli tu w bitwie w 1916 r.
Marszałek Senatu objął patronat honorowy nad uroczystością "O obrońcach naszych polskich granic" w Kostiuchnówce. Organizatorem patriotycznych uroczystości są Harcerze Centrum Dialogu Kostiuchnówka Chorągwi Łódzkiej Związku Harcerstwa Polskiego. Jest to już 21. edycja Harcerskiej Służby Pamięci na Wschodzie.
W bitwie pod Kostiuchnówką pierwszy raz wszystkie trzy brygady Legionów wspólnie stanęły do walki. Starcie trwało od 4 do 6 lipca 1916 r. Przewaga wroga była potężna – na jednego legionistę przypadało czterech Rosjan, a sojusznicze oddziały węgierskich honwedów wycofały się już w pierwszym dniu bojów. Bitwa zakończyła się wycofaniem armii austro-węgierskiej, w której skład wchodziły Legiony. Pomimo taktycznego zwycięstwa przeciwnika, armia monarchii habsburskiej odniosła niezwykle ważny sukces strategiczny: zapobiegła przełamaniu frontu, a Rosjanie wyczerpali na długi czas możliwość podjęcia kolejnej ofensywy. Jednak cena za wykazany w krwawej bitwie hart ducha i poświęcenie była ogromna - polskie straty wyniosły 2000 żołnierzy poległych, zaginionych bądź rannych.
Walki pod Kostiuchnówką (Kościuchnówką) – zarówno te, które toczyły się podczas bitwy w lipcu 1916 r., jak i wcześniejsze, z listopada 1915 r. – zostały upamiętnione na jednej z tablic na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie: "Kościuchnówka 4 XI 1915 i 4–6 VII 1916".
PAP/dad