Redakcja Polska

Andrzej Małkowski - działacz niepodległościowy, jeden z głównych twórców i teoretyków harcerstwa

07.12.2019 09:00
Andrzej Małkowski był żołnierzem Legionów Polskich, propagatorem skautingu na ziemiach polskich i wśród emigracji, jednym z twórców harcerstwa
Audio
  • Wybitni Polacy II RP - Andrzej Małkowski, założyciel ruchu skautowego [posłuchaj]
Andrzej Małkowski
Andrzej Małkowskiźródło: ZHP

Andrzej Juliusz Małkowski urodził się 31 października 1888 roku w Trębkach, w rodzinie ziemiańskiej. W jego domu pielęgnowano tradycje patriotyczne i żołnierskie.

Studiował na Politechnice lwowskiej, a następnie na Uniwersytecie Jana Kazimierza, którego nie ukończył. Należał do organizacji młodzieży niepodległościowej "Zarzewie" i Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.

W roku 1909, jako elew Armii Polskiej, otrzymał polecenie przetłumaczenia książki "Scouting for boys" - podręcznika twórcy skautingu Roberta Baden-Powella.

Na podstawie oryginalnej książki Andrzej Małkowski przygotował publikację "Scouting jako system wychowania młodzieży", a zainspirowany myślą Baden-Powella zajął się propagowaniem skautingu na ziemiach polskich. Małkowski wszedł w skład pierwszej Komendy Skautowej, a następnie Naczelnej Komendy Skautowej we Lwowie, wydawał także magazyn "Skaut", nowy ruch traktując jako metodę odrodzenia polskiej młodzieży.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił na krótko do Legionów Polskich, następnie zakładał drużyny skautowe wśród polskich emigrantów, służył w armii kanadyjskiej, po czym przeniesiono go do armii gen. Józefa Hallera. Zginął w trakcie misji wojskowej, gdy statek, którym podróżował trafił na minę.

O wkładzie Andrzeja Małkowskiego we współczesne polskie harcerstwo, opowiada prof. Grzegorz Nowik z Instytutu Studiów Politycznych PAN i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, harcmistrz i historyk harcerstwa, autor m.in. publikacji „Polskie związki skautowe i harcerskie 1909-1922”, współzałożyciel i przewodniczący Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej.

Audycja jest współfinansowana przez Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie" w ramach sprawowania opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią i Polakami za Granicą.

Audycję zrealizowała Magdalena Górecka-Balcer.

Teksty czyta Krzysztof Dumała.

Do wysłuchania audycji zaprasza Przemysław Pawełek.