13 listopada o godz. 20 w warszawskim kinie Iluzjon, a dzień później podczas specjalnej transmisji online w serwisie Ninateka, odbędzie się repremiera "Sztandaru wolności", fabularyzowanego filmu dokumentalnego zrealizowanego przez Ryszarda Ordyńskiego w 1935 roku.
Ta wielka "epopeja czynu polskiego" przedstawia dzieje walk o niepodległość od roku 1905. Przypomina żołnierzy Legionów Polskich, ich bohaterskie zmagania na frontach wojennych i gehennę w obozach jenieckich. Film prezentuje nie tylko drogę do odzyskania niepodległości, lecz także przejęcie władzy przez Józefa Piłsudskiego, najważniejsze wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej, a następnie odradzanie się państwa polskiego.
Głównym bohaterem jest Piłsudski, ale w "Sztandarze..." zobaczyć można także m.in. Ignacego Mościckiego, Ignacego Paderewskiego, Ignacego Daszyńskiego, Józefa Hallera, Jędrzeja Moraczewskiego, Edwarda Rydza-Śmigłego. Co ciekawe, to jedyny film dźwiękowy, w którym pojawia się wybitny aktor Juliusz Osterwa.
"Jest to film dość niezwykły"
"Sztandar wolności" to kompilacja materiałów z różnych lat zebranych i przygotowanych przez Falangę, największy w latach 30. XX wieku techniczny ośrodek produkcji filmowej w Polsce. Wykorzystano również liczne materiały ikonograficzne - zdjęcia, ulotki, gazety. Prace nad filmem poprzedziły szeroko zakrojone poszukiwania archiwalnych materiałów.
Serwis specjalny Polska Niepodległa
- Jest to film dość niezwykły. W dzisiejszych czasach jest to oczywiste, że sięgamy po jakieś archiwalne materiały filmowe, przemontowujemy je, dodajemy do nich własną narrację, dźwięk i w ten sposób tworzymy filmy dokumentalne. Dziś to jest oczywiste, natomiast w tamtych czasach nie było. "Sztandar wolności" to był pierwszy tego rodzaju film, pierwsza taka produkcja w polskiej kinematografii. Dziś jest szczególnie cenny właśnie dlatego że wykorzystuje te oryginalne materiały kręcone na frontach I wojny światowej i w latach późniejszych - powiedział w radiowej Jedynce Michał Pieńkowski z Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego (FINA).
Pieńkowski podkreślił, że praca nad "Sztandarem wolności" nie była łatwa. - W 1935 roku, kiedy trwała realizacja tego filmu, okazało się, że jest bardzo trudny dostęp do materiałów archiwalnych i nie bardzo wiadomo, gdzie ich w ogóle szukać. Zostały przeszukane najróżniejsze archiwa i wojskowe, i prywatne, różne instytucje, nie tylko polskie, ale także i zagraniczne. Znaleziono trochę tych materiałów filmowych - wyjaśnił.
Dodał, że "właśnie produkcja tego filmu stała się przyczynkiem do dyskusji o tym, że należałoby stworzyć jakieś narodowe archiwum filmowe". - Trochę to potrwało, bo dopiero 20 lat później zostało to zrealizowane. Dziś tę ideę my, Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualne kontynuujemy - zaznaczył.
"Sztandar wolności" będzie jednym z trzech prezentowanych w listopadzie w kinie Iluzjon filmów o tematyce niepodległościowej. W programie cyklu pt. "Niezła historia" znajdą się także "Szaleńcy" - niemy film fabularny w reżyserii Leonarda Buczkowskiego oraz film dokumentalny "Polonia Restituta 1918-1920". Wszystkie trzy tytuły zostały odrestaurowane cyfrowo przez FINA w ramach projektu "Nitrofilm".
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, w której mówiliśmy także o wręczeniu Nagrody im. Józefa Mackiewicza, festiwalach: Energa Camerimage i "Pięć Smaków", spektaklach: "Letnicy" Maksima Gorkiego (Teatr Narodowy) i "Róża Jerychońska" (Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi) oraz Międzynarodowym Festiwalu Teatrów dla Dzieci i Młodzieży KORCZAK 2019.
***
Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka
Prowadzi: Anna Stempniak
Goście: Michał Pieńkowski (Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny /FINA)
Data emisji: 10.11.2019
Godzina emisji: 22.08
Jedynka/mat. promocyjne/kk