Receptor AXL i procesy komórkowe. Ważne odkrycie polskich badaczy

To jedna z najważniejszych i najciekawszych informacji o osiągnięciach polskich badaczy ostatnich miesięcy. W lipcu w prestiżowym magazynie PNAS Narodowej Akademii Nauk USA ukazał się artykuł, w którym polscy naukowcy z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie donoszą o ważnym odkryciu procesów komórkowych, które mogą być wykorzystane w terapiach chorób nowotworowych i w walce z COVID-19.

Zdjęcie ilustracyjne

Foto: shutterstock.com/Gorodenkoff

Jak pandemia zmieniła onkologię? Eksperci opracowali specjalny raport

Posłuchaj

24:15 2021_08_09 19_30_01_PR1_Eureka.mp3 Zespół polskich badaczy zidentyfikował cały zestaw białek, z którym AXL oddziałuje (Jedynka/Eureka)

Mimo ciągłego rozwoju nauki wiele terapii onkologicznych nadal nie kończy się sukcesem. - Zdolność komórek nowotworowych do przerzutowania jest jedną z podstawowych przyczyn tego, że choroby nowotworowe ciągle bywają śmiertelne. Mimo znacznego postępu w onkologii problem, jak zwalczać przerzuty nowotworów, jest nadal nierozwiązany - mówi prof. Marta Miączyńska, dyrektor Instytutu i laureatka programów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, m.in. programu TEAM, w którym zajęła się poznawaniem mechanizmów powstawania nowotworów.

Ekspert Jedynki zauważa, że bardzo rzadko przyczyną śmierci pacjentów jest pierwotny nowotwór, zaś w około 90 proc. odpowiadają za to przerzuty.

Drugą przyczyną lekooporność

Zdarza się również, że mimo stosowanej terapii komórki po jakimś czasie radzą sobie z lekiem. - Niestety komórki nowotworowe są bardzo sprytne i są w stanie dostosowywać się do zmieniających się warunków życia, a także radzić sobie z terapiami. Tzw. lekooporność, czyli utrata przez komórki nowotworowe wrażliwości na podawane leki to bardzo poważny problem w terapii. Pomimo początkowych efektów działania terapii przeciwnowotworowych po jakimś czasie terapia przestaje działać, ponieważ komórki nabyły oporność, co prowadzi do wznowienia choroby - wyjaśnia prof. Marta Miączyńska.

Ważne odkrycie polskich naukowców

Badacze z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie odkryli procesy komórkowe regulowane przez receptor AXL, który stanowi obiecujący cel terapeutyczny w leczeniu chorób nowotworowych i COVID-19. Wspomniany receptor AXL odgrywa bardzo ważną rolę w przerzutowaniu i lekooporności komórek nowotworowych.

- Jest to receptor ulokowany na powierzchni komórki, który odbiera informacje i przekazuje je do wnętrza komórki w procesie, który określamy jako przekazywanie sygnału. Wiadomo, że poziom białka AXL bardzo wzrasta w przypadku przerzutów nowotworów i także w komórkach nowotworowych, które wykazują lekooporność. Dlatego w ostatniej dekadzie właśnie ten receptor AXL stał się celem terapeutycznym, tzn. wiele firm farmaceutycznych rozwija inhibitory, czyli cząsteczki hamujące aktywność tego receptora, licząc, że jednocześnie będzie hamowane przerzutowanie, a także zmniejszą się szanse na nabycie oporności - tłumaczy prof. Marta Miączyńska.

Zespół polskich badaczy zidentyfikował cały zestaw białek, z którym AXL oddziałuje. - Ten zestaw białek naprowadził nas na śledzenie funkcji tego receptora. Okazało się, że znaczna część białek oddziałujących z receptorem AXL reguluje cytoszkielet w komórce, zbudowany z białka aktyny. To było zaskoczeniem, ponieważ inne spokrewnione z receptorem AXL cząsteczki przede wszystkim bezpośrednio wpływają na namnażanie komórek nowotworowych. W tym przypadku wydaje się, że ten receptor nie wpływa bezpośrednio na ich namnażanie, tylko reguluje ich morfologię - twierdzi prof. Marta Miączyńska.

Czytaj także:

• Dlaczego upały są tak groźne dla seniorów? Badania naukowców
• Polscy naukowcy opracują lek na COVID-19?

Audycja "Ludzie Nauki" powstała we współpracy z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej.

***

Tytuł audycji: Eureka w ramach cyklu "Ludzie Nauki"

Prowadził: Krzysztof Michalski 

Gość: prof. Marta Miączyńska (dyrektor Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie i laureatka programów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, m.in. programu TEAM, w którym zajęła się poznawaniem mechanizmów powstawania nowotworów)

Data emisji: 9.08.2021

Godzina emisji: 19.30 

DS