- Lasy, które pamiętamy jeszcze sprzed kilkudziesięciu lat, powoli umierają.
- - Niestety nie mam tutaj pocieszających wiadomości, ponieważ jest dramatycznie. Zmiany, które zachodzą obecnie w ekosystemach leśnych, są tak szybkie, że takiej dynamiki nie obserwowaliśmy w historii. Zakładamy, że to jest efekt wpływu człowieka i zmian klimatycznych - przyznaje dr inż. Marek Ksepko.
- Za kilkadziesiąt lat w polskich lasach może być zdecydowanie mniej świerków i sosen.
Zmiany klimatu wpływają m.in. na stan Puszczy Białowieskiej. - W świecie fachowców Puszcza Białowieska jest znana głównie ze swojej specyficznej żyzności oraz bardzo skomplikowanego układu siedliskowego i glebowego, ale niestety są to gleby ściśle zależne od wody. W Polsce mamy wodę właściwie z dwóch kierunków, czyli z opadu i osadu oraz wodę, która dopływa z sąsiednich zlewni - mówi ekspert Jedynki.
- Wszystkie dane pomiarowe wskazują na coraz częstsze okresy posuchy, szczególnie wiosennej. To jest olbrzymi kłopot. Nie ma co się dziwić, że lasy zamierają, a drzewa reagują w pierwszej kolejności - dodaje.
Zagrożone świerki i sosny
W wyniku kolejnych okresów posuchy w polskich lasach giną świerki i zdaniem dr. inż. Marka Ksepko za kilkadziesiąt lat może ich już nie być w naszych lasach. - Opieram się tutaj na danych wielu zespołów badawczych. Rzadko dzisiaj o tym mówimy, ale już w ciągu mojego życia dwa gatunki drzew właściwie wycofały się z Puszczy Białowieskiej, tj. kilka gatunków wiązu i jesion - wyjaśnia dr inż. Marek Ksepko.
- Trzeba zaznaczyć wyraźnie, że to nie jest spowodowane tylko samym klimatem. Do tych czynników klimatycznych dochodzą również czynniki biotyczne, jak choroby (…). Oczywiście też ich marsz na północ, czyli przemieszczanie się z południowych szerokości geograficznych w kierunkach północnych, jest również stymulowany zmianami klimatu - twierdzi.
Świerki są osłabiane ze względu na brak wody. - To bierze się stąd, że mają dość płytki system korzeniowy. Dlatego w pierwszej kolejności reagują na gwałtowny spadek zwierciadła wód gruntowych - słyszymy
Zagrożone są również sosny, które wydawałoby się, że są bardzo odporne na zmiany środowiskowe. - Sosna jest gatunkiem iglastym, podobnie jak świerk, a gatunki iglaste są zasadniczo związane z klimatem chłodnym. Chociaż dzisiaj sosna dominuje w polskich drzewostanach, to faktycznie ten gatunek w ostatnich latach cierpi (…). Sosna ostatnio zaczyna chorować i nie da się tego wyjaśnić tylko czynnikami biotycznymi, czyli jedynie szkodnikami typu grzyby czy owady. Wydaje się, że istnieje ścisła zależność od zmian klimatu - zauważa dr inż. Marek Ksepko.
Jak może wyglądać polski las za kilkadziesiąt lat?
- Jako leśnicy przyglądamy się, jak zmieniają się lasy w innych częściach świata i na tej podstawie budujemy modele statystyczne i komputerowe, które przewidują, jak będą zmieniały się składy gatunkowe lasów. Dzisiaj mogę powiedzieć, że będziemy mieli bardziej południowoeuropejskie składy gatunkowe drzewostanów, czyli będzie czyli większy udział lipy, kolonu, dębu. Przewidujemy więc większy udział gatunków liściastych tłumaczy - dr inż. Marek Ksepko.
Czytaj także:
W audycji również:
Jaka część Polski i które jej obszary są szczególnie zagrożone erozją wiatrową? Jak susze i burze piaskowe degradują glebę w Polsce? Jakie są konsekwencje przyrodnicze i ekonomiczne występowania erozji wietrznej? O tym porozmawialiśmy z profesor Zuzanną Sawinską z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
24:32 2022_05_02 19_30_20_PR1_Eureka.mp3 Czy świerk i sosna znikną z polskich lasów? (Jedynka/Eureka)
***
Tytuł audycji: "Eureka"
Prowadził: Krzysztof Michalski
Goście: dr inż. Marek Ksepko (zastępca dyrektora Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Białymstoku), prof. Zuzanna Sawinska (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu)
Data emisji: 2.05.2022
Godzina emisji: 19.30
DS
