Tarnowskie Góry - tu wydobywano srebro

Od 19 stycznia przez sześć kolejnych piątków, w ramach audycji "Ekspres Jedynki", emitujemy specjalny program na ferie "Skarby Natury - ferie z przyrodą w radiowej Jedynce". Pierwszy odcinek programu nadawaliśmy z Tarnowskich Gór. Zapraszamy na wycieczkę po kopalni srebra i prawdopodobnie najstarszym parkiem w Europie, powstałym na zrekultywowanych terenach pogórniczych.

Zabytkowa Kopalnia srebra w Tarnowskich Górach

Foto: PAP Archiwum/Andrzej Grygiel

Turyści odwiedzający Tarnowskie Góry z pewnością powinni wybrać się na wycieczkę gondolą po Sztolni Czarnego Pstrąga. Sławomir Saczuk, gondolier, powiedział, że woda w sztolni ma właściwości niemal magiczne. - Powiada się, że jeśli komuś kropla tej wody spadnie na głowę, ten może stać się mądrzejszy. Jak na rękę, ramię, dłoń - czeka go szczęście i bogactwo. Kolano, udo czy stopę - pewne powodzenie, ale i na starość pewny reumatyzm. Najważniejsze, by nikomu nie kapnęło na plecy, bo tego czeka ciężka praca do końca życia - powiedział.

Teresa Szydłowska, przewodniczka po Zabytkowej Kopalni Srebra, tłumaczyła, dlaczego górników pracujących w tutejszej kopalni musiała cechować małomówność. - Jednym z najważniejszych wymagań dla górników była małomówność, by nasłuchiwać tego, co w tle. Konstrukcja wykonana z suchego drewna miała za zadanie zabezpieczać pracujących w tym miejscu górników przed ewentualnym zawaleniem się stropu. Zanim doszło do zawalenia, belki pod naporem pękały. Gdy suche drewno pęka, to trzeszczy i w ten sposób górnicy byli ostrzegani o niebezpieczeństwie - powiedziała przewodniczka.  

Marek Kandzia, przewodniczący zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, nie wykluczył, że w przyszłości dojdzie do ponownego wydobycia srebra. - W pierwszej komorze zrekonstruowaliśmy żyłę galeny po to, żeby turyści mogli zobaczyć jak ona występowała. Nie opłaca się jej wydobywać w celach komercyjnych, dlatego, że są to zbyt znikome złoża. Ale być może kiedyś, jak cena surowca zdrożeje, a znajdziemy jeszcze jakieś ciekawsze gniazda, być może do eksploatacji dojdzie - poinformował.

Park miejski powstał tu w 1903 roku, w miejscu, gdzie jeszcze rok wcześniej wysypywano ziemię z hałd. Park jest dziś przykładem, jak rekultywować tereny górnicze. - Możemy się poszczycić takim parkiem, który podobno jest najstarszym parkiem w Europie powstałym na zrekultywowanych terenach pogórniczych. Rezerwat Segiet, park w Reptach i dolina rzeki Dramy to piękne zakątki naszego miasta. Cenne pod względem przyrodniczym, ale też kulturowym, ponieważ są pozostałościami po dawnym górnictwie, które rozpoczęło rozwój naszego miasta. Pod całym Rezerwatem Segiet znajdują się rozległe chodniki, komory podziemne, w których jest stanowisko zimowania nietoperzy - powiedziała Danuta Bąk z Wydziału Ochrony Środowiska UM w Tarnowskich Górach.

Mariusz Jarząbek z UM oprowadził nas po parku miejskim. - Na pewno 150 lat temu było tu otwarte pole, teren był mocno zdegradowany, bo był terenem pogórniczym. Wszystkie pagórki które są tu wkoło to nie są żadne pozostałości po lodowcu. W staropolszczyźnie, ale też w całym kręgu słowiańskim kopalnie nazywane były gorami lub górami, stad Tarnowskie Góry. A te góry które tu wkoło są to hałdy pokopalniane - przyznał.

Ale Tarnowskie Góry to nie tylko kopalnia i piękna przyroda. Arkadiusz Czech, burmistrz miasta, powiedział, że przez Tarnowskie Góry przebiega największy węzeł kolejowy w Polsce. - Kolej zawitała do Tarnowskich Gór 160 lat temu. Węzeł kolejowy tworzył się już od międzywojnia, kiedy zawitała tutaj wybudowana w czasach II Rzeczpospolitej, tzw. magistrala węglowa - linia od Śląska aż na Pomorze. Ten węzeł służył głównie przeładunkowi materiałów masowych ze Śląska zmierzających w kierunku portu. Po wybudowaniu w latach 70. Centralnej Magistrali Kolejowej jego rola nieco upadła. Nadal jesteśmy korytarzem transeuropejskim - stwierdził.  

Celem audycji jest pokazanie, w jaki sposób tereny poprzemysłowe mogą być rewitalizowane, "oddawane" społeczeństwu i z powodzeniem wykorzystywane do działalności turystycznej i popularyzatorskiej. Partnerem audycji jest Ministerstwo Środowiska.  

Zapraszamy do wysłuchania całej audycji.  

Tytuł audycji: "Skarby Natury - ferie z przyrodą w radiowej Jedynce" w ramach audycji "Ekspres Jedynki"

Prowadzi: Grzegorz Frątczak

Reporter: Patryk Michalski

Goście: Arkadiusz Czech (burmistrz tarnowskich Gór), Teresa Szydłowska (przewodniczka po Zabytkowej Kopalni Srebra), Marek Kandzia (przewodniczący zarządu Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej), Danuta Bąk (Wydział Ochrony Środowiska UM w Tarnowskich Górach), Mariusz Jarząbek (UM Tarnowskich Gór), Sławomir Saczuk (gondolier), Iwona Wildner-Nurek (architekt krajobrazu)

Data emisji: 19.01.2018

Godzina emisji: 15.10

abi