Górny Śląsk w chwili zakończenia pierwszej wojny światowej był jednym z najlepiej rozwiniętych regionów Niemiec ze względu na ogromne pokłady węgla oraz wysoki stopień uprzemysłowienia. Zarówno nowo formujące się państwo polskie, jak i Niemcy chciały mieć ten region w swoim posiadaniu. Praktycznie po równo zamieszkiwany był przez Polaków i Niemców, ale to nie ich interesy stały się tu najważniejsze, ale międzynarodowa polityka.
Podczas gdy Śląsk coraz bardziej stawał się obiektem rozgrywki politycznej, mieszkańcy coraz głośniej mówili o swoim poczuciu tożsamości i tym, że chcieliby należeć do nowo powstającej Polski. W audycji w archiwalnych nagraniach ze zbiorów Polskiego Radia opowiadali o tym powstańcy śląscy uczestniczących w trzech powstaniach śląskich.
Niechciana pamięć
- Po pierwszej wojnie światowej bardzo dużo się zmieniło. Na Śląsku zaczęły się budzić coraz cieplejsze poczucia narodowe, ale wielcy polscy mężowie stanu, Józef Piłsudski i Roman Dmowski, mieli odmienne pojęcie Polski niż Ślązacy - tłumaczył prof. Paweł Wieczorkiewicz fakt, że nowe władze Śląska ani Ślązaków nie chciały.
Powstańcy jednak, mimo braku broni i małej kadry, aż trzy razy próbowali zamanifestować swoje pragnienia. Do ich historii, historii zwykłych ludzi, sięgają muzycy zespołu Krzikopa w projekcie "Śląskie powstaje".
>>>OGLĄDAJ KONCERT "ŚLĄSKIE POWSTAJE" KRZIKOPY! 19 SIERPNIA, GODZ. 20.05<<<
- Od początku pokazujemy utwory powstańcze i muzykę związaną z powstaniami, ale z drugiej strony sięgamy do kilku archaicznych pieśni z Górnego Śląska, uważanych za najstarsze na tych ziemiach - tłumaczyła Katarzyna Dudziak, mówiąc o nazwie płyty "Śląskie powstaje". - Zależało nam na pokazaniu kontekstu, że Śląsk powstał dawno, od Polski był odłączony ponad 500 lat, a mimo to zachował polskie stroje, mowę, zwyczaje. Chcieliśmy pokazać powstawanie regionu.
Krzikopa sięga więc do pieśni śpiewanych także długo po powstaniach i nawet niekoniecznie z nimi kojarzonych. Katarzyna Dudziak przyznała, że muzycy mieli duże trudności z pozyskiwaniem informacji. - Rozmowa o powstaniach to duży problem, stanowiły zakazany temat. Za komuny groziły za to poważne represje. Dużą Ślązaków odczuwało też rozczarowanie, bo zwykłych ludzi wykorzystano wtedy dla polityki. Nie pamięta się o nich. Dlatego my skupiamy się na historiach opowiedzianych w pieśniach, bez oceny historycznej, na ludziach. Na tym, jak oni widzieli konieczność podjęcia walki i co to dla nich znaczyło. To jest naszym zdaniem najbliższej prawdziwej historii - mówiła w audycji wokalistka i instrumentalistka Krzikopa.
***
Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem
Prowadziła: Patrycja Zisch
Goście: prof. Paweł Wieczorkiewicz, Katarzyna Dudziak
Data emisji: 16.08.2020
Godzina emisji: 5.05
