"Wieczór z historią": Powstanie styczniowe w utworach muzycznych

W audycji "Wieczór z historią" przedstawiliśmy współczesne aranżacje pieśni powstańczych oraz utwory napisane aktualnie. 

Widok na odnowione kwatery powstańców styczniowych

Foto: Waldek Sosnowski/Forum

158 lat temu, 22 stycznia 1863 roku, wybuchło powstanie styczniowe, największy zryw narodowo-wyzwoleńczy Polaków. Zostało ogłoszone Manifestem 22 stycznia wydanym przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Wzywał on naród do powstania przeciwko rosyjskiemu zaborcy. W odpowiedzi sześć tysięcy powstańców zaatakowało carskie garnizony w Królestwie Polskim.
Powstanie rozszerzyło się na cały kraj, a następnie na tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Trwało do jesieni 1864 roku, a utworzone państwo podziemne funkcjonowało jeszcze w 1865 roku. Ostatni oddział partyzancki księdza Stanisława Brzóski, działający na Podlasiu, został rozbity w kwietniu 1865 roku.

Powstanie styczniowe było najdłużej trwającym i najbardziej masowym ruchem niepodległościowym XIX wieku. Jego bilans był tragiczny - około 20 tysięcy powstańców poległych w walkach, około tysiąca straconych przez Rosjan i 38 tysięcy zesłanych na Syberię. Spacyfikowano wiele miast, w tym Wilno. Na Litwie zginęło 10 tysięcy przedstawicieli szlachty polskiej na ogólną liczbę 40 tysięcy.

Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje. Władze carskie przeprowadziły między innymi konfiskatę majątków szlacheckich i kasację klasztorów w Królestwie Polskim. Wprowadzono wysokie kontrybucje, niszczono dobra kultury, rozpoczęto intensywną rusyfikację ziem polskich.

Czytaj też:

• Rocznica wybuchu powstania styczniowego. Historyk: walczyła nie tylko szlachta
• Niesamowite pragnienie wolności. Prof. Jerzy Miziołek o powstaniu styczniowym w malarstwie
• Powstanie styczniowe. Romuald Traugutt, czyli dyktator z misją

W "Wieczorze z historią" przypominamy najciekawsze utwory (przeważnie z nurtu podziemnego, ale nie tylko) opisujące tamte dramatyczne dla Polski i Polaków chwile. Zapraszamy do słuchania:

Posłuchaj

46:15 2021_01_25 23_05_46_PR1_Wieczór_z_historią.mp3 "Wieczór z historią": Powstanie styczniowe w utworach muzycznych (Jedynka)

 

***

Tytuł audycji: Wieczór z historią

Prowadzi: Lech Makowiecki

Data emisji: 25.01.2020

Godzina emisji: 23.05

Jedynka/IAR/ans