Palcem po Mapie Obrzędowej Górnego Śląska

Ostatnia aktualizacja: 09.02.2019 09:50
Dywany kwietne na Boże Ciało, klekotanie czy wodzenie niedźwiedzia nie u wszystkich mogą budzić oczywiste skojarzenia. O tym, na czym polegają te zwyczaje i gdzie szukać o nich informacji, mówiliśmy w sobotnim "Poranku Dwójki".
Audio
  • Aleksander Lysko opowiada o badaniu obrzędowości na Górnym Śląsku (Poranek Dwójki)
Wodzenie niedźwiedzia w Spóroku
Wodzenie niedźwiedzia w SpórokuFoto: Aleksander Lysko

- Wodzenie niedźwiedza to zwyczaj powszechnie obecny na terenach Górnego Śląska już przed wojną, obecnie, po przerwie, jest coraz chętniej praktykowany, zwłaszcza przez młodych ludzi - tak w audycji Aleksander Lysko z Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach relacjonował obchody tego karnawałowego zwyczaju w Gąsiorowicach w województwie opolskim.

Czym dokładnie ten obrzęd się charakteryzuje? To rodzaj grupowej zabawy zwiastującej zapusty, ma formę orszaku, w którego skład wchodzą m.in.: młoda para, kominiarz, lekarz, diabeł, ksiądz, aptekarz, policjant, muzykanci, druhny i drużbowie czy tytułowy niedźwiedź. Taniec z nim ma zapewnić zdrowie i powodzenie. Obrzęd ten jest jednym z głównych tematów Mapy Obrzędowej Górnego Śląska.

Chcielibyśmy, aby mapa stała się repozytorium wiedzy o obrzędowości dorocznej. Aleksander Lysko


Wodzenie niedźwiedzia w Gąsiorowicach Wodzenie niedźwiedzia w Spóroku     Foto. Aleksander Lysko

- Mapa to efekt badań i prac dokumentacyjnych prowadzonych na terenie województwa śląskiego i opolskiego i dotyczących żywych do dziś zwyczajów i obrzędów dorocznych. W ten sposób chcemy dzielić się bogactwem tego regionu. Towarzyszymy różnym grupom obrzędowym po to, żeby móc obserwować i docenić różne aktywności związane z lokalnymi tradycjami oraz żeby je udokumentować i w sposób przystępny upowszechniać - tłumaczył Aleksander Lysko.

Rozbudowywany projekt badawczy zatacza coraz szersze kręgi, sięgać ma np. na północny teren województwa śląskiego, czyli ziemię częstochowską, która wymaga dokładniejszych badań terenowych. W imieniu twórców Mapy Obrzędowej Górnego Śląska Aleksander Lysko zachęcał do współudziału przy projekcie: - Apelujemy o to, aby zgłaszali się do nas wszyscy, którzy mają wiedzę o takich zwyczajach, żeby się nią dzielili. Chcielibyśmy, aby mapa stała się repozytorium wiedzy o obrzędowości dorocznej.

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Rozmawiał: Piotr Kędziorek

Gość: Aleksander Lysko (Regionalny Instytut Kultury w Katowicach )

Data emisji: 9.02.2019

Godzina emisji: 8.35

at


Czytaj także

Zagłębie Dąbrowskie. Polskie zwyczaje w pigułce

Ostatnia aktualizacja: 13.12.2016 12:00
- Kultura tradycyjna, obrzędy i zwyczaje na obszarze Zagłębia Dąbrowskiego są bardzo wymieszane. Nie jestem w stanie wskazać ani jednej rzeczy, która wyróżnia ten region, a która nie występuje na innych terenach Polski – powiedziała etnografka Dobrawa Skonieczna-Gawlik.
rozwiń zwiń