Pejzaż, którego nie było. El Greco i "Widok Toledo"

Ostatnia aktualizacja: 24.02.2014 10:00
– Nie istnieje żadne miejsce, z którego El Greco malował ten obraz, nawet jeśli taksówkarz z Toledo nas tam zawiezie – mówiła w Dwójce historyk sztuki dr Grażyna Bastek w rozmowie o słynnym obrazie hiszpańskiego malarza.
Audio
  • Dr Grażyna Bastek o obrazie "Widok Toledo" El Greca (Jest taki obraz/Dwójka)
El Greco - Widok Toledo (Metropolitan Museum of Art)
El Greco - Widok Toledo (Metropolitan Museum of Art)Foto: Wikipedia/domena publiczna

– To fascynujący obraz, bardzo rzadkie w tamtym czasie przedstawienie samodzielnego pejzażu miejskiego, wizyjnego, bezludnego, tajemniczego. Obraz nie jest do końca wierny topograficznie. Budynki zostały przemieszone w przedziwny sposób – zauważyła dr Grażyna Bastek. W wąskim planie, który wybrał El Greco, nie powinna znaleźć się dobrze widoczna i charakterystyczna dla Toledo wieża katedry. Przestawienie topografii miasta odpowiadać miało jego symbolicznemu planowi, wyobrażonemu, który okazał się ważniejszy od rzeczywistego.

Ta wizja wiąże się z niezwykłymi zjawiskami atmosferycznymi, które obserwujemy na niebie nad Toledo. By wyjaśnić, co tam się dzieje, dr Grażyna Bastek skonsultowała się z malarzem Mirosławem Sikorskim, który sam maluje chmury, a także jest paralotniarzem. – W obrazie gęstnieje mrok, idzie w naszą stronę. Wieje wiatr, co widać po pochylonych drzewach i trawach. Widzimy, że ziemia jest jaśniejsza niż niebo. Taki obraz odpowiada szczególnemu momentowi - kilkunastu minutom napięcia przed rozpętaniem się burzy – opowiadała.

– W potraktowaniu nieba, chmur i światła widzimy wyraźnie, że El Greco był bardzo uważnym obserwatorem obłoków – powiedziała historyk sztuki. – Zresztą chmury i inne zjawiska atmosferyczne są niezwykłe w całej twórczości malarza. El Greco zauważył, że przed burzą mamy do czynienia ze wstępującymi i zstępującymi prądami powietrza. Poprzez kierunek nakładania farby zaznaczył więc, że w tych chmurach dzieją się niesamowite rzeczy – dodała.

W audycji "Jest taki obraz" o kulisach powstania dzieła z dr Grażyną Bastek rozmawiał Michał Montowski.

mc/mm

Zobacz więcej na temat: Hiszpania malarstwo
Czytaj także

Wenecka laguna mistrza Carpaccio

Ostatnia aktualizacja: 27.01.2014 15:00
Bohaterem audycji "Jest taki obraz" był Vittore Carpaccio, malarz włoski, jeden z głównych mistrzów szkoły weneckiej. Był twórcą przede wszystkim obrazów religijnych, w programie opowiadaliśmy jednak o jego dwóch świeckich malowidłach.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zamyślona barmanka w sali koncertowej

Ostatnia aktualizacja: 08.02.2014 13:00
W obrazie Édouarda Maneta za barem stoi melancholijna Suzon, a w wielkim lustrze wiszącym za nią odbija się obraz sali koncertowej... W audycji "Jest taki obraz" opowiadaliśmy o dziele "Bar w Folies Bergère".
rozwiń zwiń