Giuliano della Rovere (1443-1513) został papieżem dzięki symonii (przekupstwu), w opinii współczesnych i potomnych krytyków ze stanem duchownym łączyła go jedynie sutanna. Jego pontyfikat trwał prawie 10 lat. Panował w okresie niezmiernie trudnym dla chrześcijaństwa. Zwany był papieżem wojownikiem, osiągnął bowiem wielkie sukcesy militarne, dzięki którym wzmocnił Państwo Kościelne i rozszerzył jego granice. Ambicje polityczne Juliusza II szły jednak w parze z wybitnymi dokonaniami w dziedzinie mecenatu artystycznego. To na jego życzenie Michał Anioł malował sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej, Bramante wznosił nową bazylikę Piotrową, a Rafael dekorował watykańskie apartamenty. Krytykowany był nawet za to, że bardziej koncentrował się na sprawach cielesnych niż duchowych.
Papież wojownik to tylko jedno z określeń stosowanych wobec Juliusza II, równie często zwany był papa terribile (straszliwym papieżem) ze względu na swój apodyktyczny charakter i nieustępliwość. Silną osobowość papieża, jego niecierpliwość, może nawet złość, Rafael znakomicie, aczkolwiek dyskretnie, uchwycił w portrecie namalowanym na zamówienie papieża w 1511 roku. W tym czasie, pomiędzy czerwcem 1511 a marcem 1512, Juliusz II nosił brodę, była ona związana z wojennymi perypetiami Państwa Kościelnego. Papież zapuścił ją na znak protestu przeciwko obecności Francuzów we Włoszech, a zgolił dopiero po ich odparciu. I chociaż nosił brodę krótko, to jednak występuje ona na kilku portretach Rafaela, które powstały w tym czasie, i tak też został zapamiętany.
W 1511 roku papież miał 68 lat, cierpiał z powodu chorób, wciąż jednak posiadał silną, terroryzującą otoczenie osobowość. Zmarł dwa lata później, w lutym 1513, a namalowany przez Rafaela portret na czas ceremonii pogrzebowych został wystawiony na ołtarzu kościoła Santa Maria del Popolo w Rzymie. Przez dziewięć dni Rzymianie pielgrzymowali, aby go zobaczyć i – jak relacjonuje Giorgio Vasari – każdy, kto stanął przed wizerunkiem zmarłego papieża drżał tak, jak przed żywym.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadzą: Michał Montowski i Grażyna Bastek
Data emisji: 6.10.2019
Godzina emisji: 12.45
am/mko
