Edouard Manet "Bar w Folies Bergère"

Ostatnia aktualizacja: 26.06.2022 13:00
Edouard Manet malował ten słynny obraz w latach 1881-1882. Dzieło znajduje się w Courtauld Gallery w Londynie. To ostatnia wielka kompozycja malarza, przedstawiająca barwne życie codzienne. Najważniejszą postacią jest kelnerka o imieniu Suzon, która była modelką malarza.
Edouard Manet Bar w Folies-Bergere w Courtauld Gallery w Londynie
Edouard Manet "Bar w Folies-Bergere" w Courtauld Gallery w LondynieFoto: PAP/EPA

Ubrana w ciemną suknię, stoi za barem zastawionym butelkami, owocami i kwiatami w naczyniu. A drugi plan tworzy to, co odbija się w ogromnym lustrze wiszącym za barmanką. W barze mógł powstać tylko szkic do tego obrazu. Wiadomo, że Suzon pozowała malarzowi w pracowni. 

Stojąc na wprost Baru w Folies Bergère widz znajduje się przed ladą, za którą stoi gotowa, by go obsłużyć dziewczyna. Znamy jej imię - to Suzon, ulubiona modelka malarza i barmanka z Folies Bergère, dorabiająca jako prostytutka. Za jej plecami umieszczone jest duże lustro odbijające ogromne, pełne ludzi  wnętrze widowiskowej hali. A zatem stojąc  przed obrazem widz jest niejako w środku wydarzeń - przed sobą ma bar, a za plecami tętniące życiem wnętrze Folie Bergère. Do pełnego złudzenia brakuje tylko jednego - odbicia własnej postaci w lustrze.

Bar w Folies Bergère miał swoją premierę na Salonie w 1882 roku. Ówcześni krytycy zarzucali malarzowi, że popełnił szereg błędów optycznych i w sposób nieprawidłowy odwzorował odbicia postaci i przedmiotów w tafli lustra. W lustrze mężczyzna stoi naprzeciw Suzon, a zatem dlaczego nie widzimy jego pleców? Dlaczego w zwierciadle nie odbija się patera z pomarańczami stojąca po prawej stronie lady i znajdujące się obok butelki?

Historycy sztuki zazwyczaj pomijali te pytania, a ci wnikliwsi postrzegali rzekome błędy malarza jako celowe zniekształcenia. Dopiero Malcolm Park, australijski historyk sztuki dokonał rekonstrukcji sytuacji przedstawionej przez Maneta i zrobił to w bardzo dosłowny sposób - pomiędzy lustrem a barem postawił kobietę i sfotografował scenę pod  takim kątem, pod jakim malował ją Manet.

Rekonstrukcja ujawniła, że malarz nie popełnił żadnego błędu, wręcz przeciwnie - bardzo wiernie odwzorował scenę z miejsca, w którym się znajdował - nie na wprost, lecz po prawej stronie od baru i dziewczyny. Na obrazie nie znalazł się mężczyzna w cylindrze, gdyż znajdował się poza kadrem wybranym przez malarza - zbyt daleko na lewo (patrząc z punktu widzenia artysty). Tymczasem odbicie w lustrze sprawia wrażenie, że Suzon wychyla się ku mężczyźnie, a nawet, że z nim rozmawia. Ich bliskość to tylko miraż. W świecie poza lustrem mężczyzna przechodzi samotnie obok baru, a znudzona Suzon obserwuje bezmyślnie wypełnione ludźmi wnętrze Folies Bergère.

Édouard Manet, "Bar w Folies Bergère", 1882, Courtauld Gallery, Londyn

Posłuchaj
14:53 Dwojka_Jest_taki_obraz 2022_06_26-14-45-02.mp3 Edouard Manet "Bar w Folies Bergère" (Jest taki obraz/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek

Data emisji: 26.06.2022

Godzina emisji: 14.45

Czytaj także

"Alegoria z Wenus, Kupidynem i Czasem". Poemat o naturze miłości

Ostatnia aktualizacja: 12.06.2022 16:43
Obraz Angola Bronzina to niedający się łatwo rozwiązać rebus. W dodatku pełen erotycznej pikanterii, którą w wiktoriańskiej Anglii ocenzurowano kilkoma przemalowaniami.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Johannes Vermeer i fascynacja wszechświatem

Ostatnia aktualizacja: 19.06.2022 15:30
W audycji "Jest taki obraz" dr Grażyna Bastek opowiadała o dwóch obrazach Johannesa Vermeera: "Astronom" (namalowanym około 1668 roku) oraz "Geograf" (powstanie datowane na 1669 rok).
rozwiń zwiń