Saze jest muzyką miejską, ale powstałą dzięki mieszkańcom wsi – gdy migrowali pod koniec XIX wieku za pracą do większych ośrodków, zabrali swoją muzyczną wokalną tradycję iso ze sobą. Oryginalnie składała się ona z dwóch linii melodycznych: wiodącej (marrës) i drugiej (prerës), zaś całość opierała się na wielogłosowym tle nazywanym właśnie iso.
Muzyka określana jest niekiedy "albańskim bluesem" W tekstach przewijają się wątki burzliwej historii Albanii – heroizm i bohaterstwo, ale też uniwersalne tematy: miłość, śmierć, rozstanie. W południowoalbańskich miastach przełożono iso na język popularnych wówczas instrumentów: klarnetów, skrzypiec, llautë (lutni) i dajre (obręczowych bębnów). Duży wpływ na saze miały też improwizowane i bogato ornamentowane lamenty kaba, zarezerwowane dla skrzypiec i klarnetów. Nie oznaczało to oczywiście końca pieśni i bardzo często instrumenty wspomagały śpiewaków – saz’iso to dosłowne połączenie tych dwóch sposobów wykonywania polifonii.
Doświadczeni instrumentaliści Saz’iso wywodzą się z Korçë, śpiewacy zaś z Përmet, miast uważanych za główne ośrodki saze. Kariera większości muzyków rozpoczęła się w latach 80. – zdobywali wówczas laury na lokalnych imprezach oraz legendarnym Narodowym Festiwalu Folkloru w Gjirokastër.
- Donika Pecallari – śpiew
- Adrianna Thanou – śpiew
- Robert Tralo – śpiew
- Aurel Qirjo – skrzypce, śpiew
- Telando Feto – klarnet
- Agron Murat – llautë
- Agron Nasi – dajre
- Pëllumb Meta – fyell, llautë, śpiew
Z przykrością informujemy, że w kilka dni po koncercie w Warszawie zmarł Agron Nasi, nieodżałowany wirtuoz bębna dajre.
ZOBACZ KONCERT!
YouTube, RCKL
***
Na audycję "Źródła" w poniedziałek (10.05) w godz. 15.15-16.00 zaprasza Kuba Borysiak.
