To kolejna odkrywcza, oryginalna i nietuzinkowa publikacja wydawnictwa Praźródła. Jest to pierwsza w Polsce analiza podań, legend i baśni sudeckich z perspektywy religioznawczej. Dzięki dokonanej analizie autor odsłania pozostałości słowiańskich wierzeń, dawnych rytuałów i ludowych obrzędów na tym obszarze. Nawiązuje do słowiańskiej kultury ludowej i wierzeń przedchrześcijańskich. Niniejsza książka zawiera ogrom wątków historycznych i etnograficznych z terenu Sudetów i szerzej Śląska. Skierowana jest zarówno do miłośników historii, regionalistów, jak również turystów. Autor odkrywa wiele sudeckich tajemnic i przekazuje wskazówki do dalszych poszukiwań.
Okładka książki "Od Karkonosza do Flisa" do zdobycia w "Poranku Dwójki"!
Dziesięć tysięcy podań związanych z Sudetami i Śląskiem, w tym elementy etnografii słowiańskiej, wschodnioniemieckiej i czeskiej - do tylu źródeł dotarł Rafał Jakubowski, żeby napisać tę książkę. To przykład badań porównawczych, które pokazują, że tematy sudeckich legend odnoszą się już do kultur Azji Centralnej, są w nich wierzenia wspólne dla wszystkich indoeuropejskich ludów. Ważna jest tu świadomość historycznych wierzeń i znaczeń, bo Dolny Śląsk i Sudety są specyficznym regionem: większość ludzi to społeczność napływowa przybyła po drugiej wojnie światowej, Mimo to tożsamość z miejscem jest tam bardzo duża. - Jest bardzo dużo regionalistów, zafascynowanych miejscem, zarówno miejscowych, jak i przyjezdnych. To miejsce przyciąga - mówił gość audycji.
- Wstępna analiza "Baśni braci Grimm" wskazuje, że 50 proc. podań jest słowiańskich, ale są i azjatyckie. W sudeckich podaniach pojawiają się elementy obrzędowości świątecznej i codziennej, są gryfy, żmije, zmory, alpy, jeźdźcy bez głów itd., ale szczególnie ważny jest fenomen Karkonosza. Pozostało po nim pół tysiąca podań, związanych z Karkonoszami i Górami Izerskimi, wcześniej nazywanymi Górami Olbrzymimi - opowiadał badacz.
Karkonosz to przebogata i bardzo ważna w regionie postać, tym ciekawsza, że obecna na tak małym obszarze, jednolita i wyrazista. Flins z kolei, jak mówił autor, to wzmiankowane w źródłach średniowiecznych bóstwo łużyckie, jego świątynie miały być w okolicach Drezna, ale pod naporem chrystianizacji jego kult się wycofał wraz z ludnością łużycką. Wycofał się właśnie w Góry Izerskie, a ostatnie wzmianki o Flinsie pokrywają się z pierwszymi dotyczącymi Karkonosza. Or razu nasuwają się czytelnikowi pewne wnioski, których więcej - w nagraniu rozmowy.
Do tego w audycji:
- zaproszenie na festiwal EtnoBaltica w Swołowie na Pomorzu. Wśród występujących Kapela Transformacja, Chrust, Kapela ze Wsi Warszawa, Nicponie, Hajda Banda, Orkiestra Taneczna Bonanza, Żywiołak, Pokrzyk i DagaDana, a w ofercie także warsztaty rękodzielnicze oraz piękny swołowski skansen. Więcej o wydarzeniu w rozmowie z Piotrem Doroszem opowiada jedna z organizatorek - Sylwia Razuwajew-Mądry:
05:16 [i] 24.06 ETNOBALTICA do Poranka Dwójki mp3.mp3 4. odsłona Festiwalu Twórczości Ludowej Etnobaltica (Poranek Dwójki)
- Odwiedziliśmy sceny, podłogi, parkiety i trawniki Festiwalu Wszystkie Mazurki Świata. Motywem przewodnim tego roku to "Pieśni pokoju, pieśni zwycięstwa". Jak podkreślają organizatorzy: "Postanowiliśmy zaprosić do współpracy artystów ukraińskich i stworzyć wydarzenie, które będzie przestrzenią prezentacji i spotkania kultur polskiej i ukraińskiej oraz duchowym wsparciem w walce o zwycięstwo". W festiwalu biorą udział mistrzowie tradycyjnego śpiewu ukraińskiego, między innymi, zespół Drewo z Kijowa. Wybrzmiały pieśni lata - sobótkowe, petriwskie, ale także liryczne i patriotyczne, wprowadzające do dalszej części festiwalu. Relacja Mariany Kril:
06:55 _PR2_AAC 2022_06_25-08-12-35 mariana.mp3 Relacja z Festiwalu Wszystkie Mazurki Świata 2022 (Poranek Dwójki)
- A także kazimierzowskie ulic, gdzie w ten weekend rozgrywa się 56. odsłona Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu. Śledzą go nasi dziennikarze, m.in. Aleksandra Faryńska.
07:52 _PR2_AAC 2022_06_25-08-37-08 farynska kazimierz.mp3 Relacja z 56. Festiwalu w Kazimierzu Dolnym 2022 (Poranek Dwójki)
- Rozmawiamy z Kasią Jackowską-Enemuo o jej książce "Tkaczce chmur" w kontekście wygranej w kategorii literatura dziecięca w konkursie Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. 18 czerwca miało miejsce ogłoszenie laureatów 15. odsłony. W kategorii literatury dziecięcej nagrodzono tradycyjnie zarówno autora jak i ilustratora. Tegorocznymi laureatkami zostały Katarzyna Jackowska-Enemuo za tekst oraz Marianna Sztyma za ilustracje do książki „Tkaczka chmur”. To utkana na kanwie baśni opowieść o śmierci dziecka i symbolicznej wędrówce przez etapy żałoby. O książce na stronie Nagrody Literackiej m.st. Warszawy napisano: „Ilustracje Marianny Sztymy splatają się ze słowami Katarzyny Jackowskiej-Enemuo w misterną tkaninę dwuosnowową, poruszającą najczulsze struny duszy”. A Katarzyna Jackowska-Enemuo dodaje:
05:28 _PR2_AAC 2022_06_25-08-49-45 enemuo.mp3 Katarzyna Jackowska-Enemuo nagrodzona za "Tkaczkę chmur" (Poranek Dwójki)
- poznaliśmy też szczegóły konkursu „Jawor - u źródeł kultury”, organizowanego przez Polskie Radio Kielce i Muzeum Wsi Kieleckiej. To konkurs skierowany do artystów i twórców ludowych z województwa świętokrzyskiego.
07:15 _PR2_AAC 2022_06_25-09-16-05 kielce.mp3 Ogólnopolski finał festiwalu "Jawor - u źródeł kultury" (Poranek Dwójki)
PLAYLISTA
- Antonio Vivaldi Koncert Es-dur na skrzypce i wiolonczelę piccolo RV 515, I. Allegro Giuliano Carmignola, Mario Brunello Accademia dell’Annunciata
- Wernyhora A ja sobie na góreczce
- Claude Debussy Deux Arabesque, L. 66, II. Allegretto scherzando Jonas Vitaud
- Tęgie Chłopy Nie będę płakała
- Philip Glass Kwartet smyczkowy nr 3, „Mishima”, VI. Mishima Closing Kronos Quartet
- Hajda Banda Polka poleska
- Marco Antonio Guimaraes Dança dos Meninos UAKTI
- Giuseppe Verdi, Aria Sempre libera z opery La Traviata Rachel Willis-Sorensen (sopran) + Giovanni Sala (tenor) +Orchestra del Teatro Carlo Felice di Genova dyr. Frederic Chaslin
- Krajka Popłynęła łozina bystrą wodą
- Robert Schumann Miniatura fortepianowa z cyklu "Bunte Blatter", op. 99, I. Nicht schnell, mit Innigkeit Claire Desert
- Paul-Marie Barbier Melancolia
- Wernyhora Czerwona róża
- Orkiestra św. Mikołaja Pieśń sobótkowa
- Luigi Boccherini Koncert wiolonczelowy C-dur, I. Allegro Sonia Wieder-Atherton, Françoise Rivalland, Amaryllis Billet
- Francesco Tristano On Bull Galliard in D
- Andrzej Budz Melodia na dudach
- Naragonia Lente in Laren / Jane’s Boots
- Paule Maurice Tableaux de Provence, II. Cansoun per ma moi Alexandre Souillart, Matthieu Acar
- Wernyhora Żurba (Smutek)
- Paco de Lucia Entre dos aguas
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 24.06.2022
Godzina emisji: 7.00
