Tajemnica portugalskiej polifonii. Cante Alentejano wczoraj i dziś

Niegdyś towarzyszył codziennym wydarzeniom alentejańskiej wsi, dziś zajmują się nim przede wszystkim lokalne stowarzyszenia. Cante Alentejano - tradycyjny portugalski śpiew polifoniczny - został w 2014 roku wpisany na Międzynarodową Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.

Grupa śpiewająca Cante Alentejano, fot. Pedro Ribeiro Simões

Foto: Pedro Ribeiro Simões

Cante Alentejano to, obok fado, muzyczna wizytówka Portugalii. Źródła tej polifonii są niepewne - doszukiwać się ich można w praktyce chorału gregoriańskiego czy obecności Arabów na terenach Portugalii. Najbardziej typowe wykonanie Cante Alentejano to męski trzygłosowy śpiew. Jednak śpiewały także kobiety, choć w czasie dyktatury Salazara było to zabronione. Zespoły śpiewacze mogą liczyć nawet trzydzieści osób (podzielonych na mniejsze grupy: altów, basów etc.). Możliwość śpiewania zwrotek tak wiele razy, ile się chce, sprawia, że pieśni Alentejano zmieniają się niekiedy w swoistą mantrę. Pieśni alentejańskie to historie trudu wiejskiego życia, miłości, nostalgii i tęsknotą za rodzinnym domem.

Cante Alentejano były śpiewane przez ludzi pracujących w polu, a także podczas publicznych ceremonii, np. procesji, ale i podczas tańca. Dziś coraz rzadziej możemy usłyszeć Cante śpiewane spontanicznie, są jednak ochoczo wykonywane na festiwalach czy konkursach folklorystycznych. Prężnie działają stowarzyszenia (często związane są one ze specyficznymi grupami społecznymi, np. górnikami) śpiewające tę polifonię. Również współcześni portugalscy artyści, jak António Zambujo, czerpią z rodzimej tradycji.

***

Tytuł audycji: Źródła

Prowadziła: Magdalena Tejchma

Data emisji: 25.09.2020

Godzina emisji: 15.15

 

mg