Maciej Zaremba - Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji

Przekład Wojciech Chudoba, Katarzyna Tubylewicz, Jan Rost,  Anna Topczewska

Książce Macieja Zaremby poświęcone będzie książkowe wydanie Trójki pod Księżycem 18 marca. Od północy w nocy z 17 na 18 marca zaprasza Baszka Marcinik.

Maciej Zaremba jest jednym z czołowych obrońców państwa prawa i pomaga nam zrozumieć nasze społeczeństwo, w którym z hipokryzją maskuje się ucisk najlepszymi zamiarami – napisała Akademia Smålandii, przyznając Maciejowi Zarembie w 2006 roku nagrodę Daga Hammarskjölda.
„Polski hydraulik to momentami wspaniały portret nowego społeczeństwa klasowego Europy. Zaremba odnajduje nieoczekiwane punkty widzenia, z których opowiada historię nowego proletariatu. Jego reportaż o opiekunkach z Oviken to mistrzowski popis feminizmu."
Katrine Kielos, „Expressen“
„Żeby zrozumieć, o czym naprawdę opowiada Zaremba, zamiast jego tekstom trzeba przyjrzeć się wściekłości i rozbawieniu jego czytelników. Innymi słowy mamy tu do czynienia z klasyczną sztuką retoryczną i samych siebie powinniśmy zapytać: dlaczego na jego artykuły tak często reagujemy wzburzeniem? Bez względu na to, czy reportaże traktują o kryzysie w służbie zdrowia, czy o konfliktach w branży budowlanej, główny temat jego artykułów ma źródło w pytaniu o sumienie: Czy nie jest aby tak, że w Szwecji sumienia używa się w dość szczególny sposób? Że ciąży na nim podejrzane dążenie do czystości, za którym kryje się coś, do czego podświadomie nie chcemy się przyznać?
Obawiam się, że odpowiedź musi być twierdząca. Chcemy mieć władzę i dobrobyt, a do tego czyste sumienie. Pragniemy być solidarni ze słabszymi, ale nie chcemy, by przyjeżdżali zabierać naszą  pracę i zaniżać nasze pensje."
Daniel Sandström, „Dagens Nyheter“

„Styl tych reportaży jest mistrzowski. Nagłe przejścia od kunsztownych opisów do suchego sprawozdania, erudycja i dosadny humor (ta niedoceniania broń dziennikarska) obnażają mechanizmy władzy.“
Daniel Levin, „Göteborgs Posten“
„Zaremba widzi i nazywa rzeczy, o których nie zawsze chcemy słyszeć.“
Gunnar Wetterberg, „Sydsvenskan“"Kiedy czytam zdania typu `Rask ma z pewnością dużo do powiedzenia. Najwięcej sobie samemu, oczywiście`, mam wrażenie, że Maciej Zaremba dysponuje talentem na miarę Vonneguta. Ma narracyjną swadę pisarzy amerykańskich (w typie Doctorowa czy Philipa Rotha)W jego stosunku do opisywanych zjawisk jest pewien `chłodek`, ironia i dystans. Nie przeszkadzają mu one jednak – jak chciał Kapuściński, pisząc o podstawowej misji reportera – stać po stronie skrzywdzonych i wykorzystanych przez system.

Kiedy w  reportażu Sceny łowieckie z domu wariatów przeczytałem pierwsze zdanie (`Tego październikowego popołudnia stolarz Jan Andersson w obecności żony stracił panowanie nad sobą`), już wiedziałem, że mamy do czynienia nie tylko ze sprawnym publicystą, ale z reportażystą, który czerpie z tradycji polskiego reportażu literackiego."

Mariusz Szczygieł

 "W swoich reportażach, które narobiły tyle hałasu w Szwecji, Maciej
Zaremba śledzi absurdy jednego z najbardziej racjonalnych i trzeźwych państw i społeczeństw świata, ukazując jak irracjonalna może być racjonalność i nietrzeźwa trzeźwość. Uderza jego precyzja,  nie ma wątpliwości, że autor każdy problem gruntownie zbadał. Rozmawia z tak zwanymi zwykłymi ludźmi, jak  też z tymi, którzy podejmują kluczowe dla kraju decyzje. Studiuje kontekst historyczny. Jesteśmy więc świadkami intelektualnego śledztwa, ale ów akt oskarżenia przybiera postać eseju, gdzie krajobraz co chwila rozświetlany jest błyskiem przenikliwej myśli lub poetycką metaforą."

Tomasz Jastrun

Zaremba, bystry obserwator, wyposażony w polską wrażliwość i znakomitą znajomość szwedzkich realiów, stawia państwu szwedzkiego cudu pytania trudne i niewygodne. Zważmy bowiem: dla wielu z nas Szwecja była i pozostaje ideałem demokracji, dobrobytu i sprawiedliwości, a model szwedzki jest celem do którego pragniemy zmierzać.

Szwecja - wierzymy w to święcie - jest rajem obiecanym dla wszystkich złaknionych wolności, równości i braterstwa; Szwecja jest marzeniem dla skrzywdzonych i poniżonych, wykluczonych i dyskryminowanych.

I oto Maciej Zaremba pokazuje drugą, ukrytą twarz tego raju. Opisuje on dwuznaczności szwedzkiej doskonałości i pułapki świata Skandynawii zamożnej i doskonale zorganizowanej, gdzie nieoczekiwanie dochodzi do głosu bezduszność, ksenofobia i absurd.

Maciej Zaremba jest znakomitym pisarzem. Łącząc w sobie talent reporterski z przenikliwością eseisty. Dzięki temu obserwujemy szwedzki wariant współczesnej cywilizacji europejskiej okiem polskiego hydraulika. Cóż z tego, że jest to hydraulik pióra? Ten hydraulik dostrzega to, czego nie widzą na ogół tubylcy oswojeni ze swoim światem.

Adam Michnik

Za cykl reportaży „Polski hydraulik“ został uhonorowany prestiżową nagrodą Hasse Olssona "Ĺrets ekonomijournalist" (Dziennikarz roku zajmujący się tematyką gospodarczą), otrzymał także Nagrodę Polonii Szwedzkiej – Polonika 2006 oraz Stora Jornalistpriset (Wielką nagrodę dziennikarską). Z inicjatywy czołowego dramaturga szwedzkiego Larsa Norena powstał cykl jednoaktówek opartych na reportażu Zaremby. Wystawiono je w dwudziestu miastach Szwecji.
 

Serdecznie zapraszamy na spotkania z Maciejem Zarembą, autorem zbioru reportaży „Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji”.

WARSZAWA
10 marca (poniedziałek), godz. 19:00
Klub "Goście Gazety", ul. Czerska 8/10
Spotkanie poprowadzi Katarzyna Suchcicka

POZNAŃ
11 marca (wtorek), godz. 18:00
Księgarnia Bookarest (Galeria Stary Browar), ul. Półwiejska 42
Spotkanie poprowadzi Włodzimierz Nowak

LESZNO
12 marca (środa), godz. 17:00
Miejska Biblioteka Publiczna - Galeria Lochy, ul. Bolesława Chrobrego 3
Spotkanie poprowadzi Bożena Dudko

WROCŁAW
14 marca (piątek), godz. 16:00
Instytut Dzienikarstwa, ul. F. Joliot-Curie 15
sala Kameralna Zachodnia
Spotkanie poprowadzi Prof Leszek Pułka

KRAKÓW
15 marca (sobota), godz. 17:00
Klub pod Jaszczurami, Rynek Główny 8
Spotkanie poprowadzi Magdalena Kursa

 

  www.czarne.com.pl