Wystawa "Nieba i ziemi nie widać. Warszawiacy o wrześniu 1939"

Pokaże także przedmioty nierozerwalnie związane z codziennością broniącego się miasta. Ekspozycję opartą o nigdy dotąd nieopublikowane wspomnienia warszawiaków i warszawianek będzie można oglądać od 13 września 2019 do 5 stycznia 2020 roku w nowocześnie zaaranżowanych wnętrzach kamienic przy Rynku Starego Miasta w Warszawie. Wystawie towarzyszy książkowe wydanie warszawskich pamiętników – wielobarwnego i fascynującego zapisu codzienności w oblężonym mieście.

Bohaterami i bohaterkami, którzy poprowadzą widzów przez wystawę "Nieba i ziemi nie widać. Warszawiacy o wrześniu 1939", będą między innymi Halina, Jan, Tadeusz, Wanda i Aleksander – warszawiacy i warszawianki z różnych środowisk i w różnym wieku. Spisali oni swoje wspomnienia w 1947 roku w odpowiedzi na zorganizowany przez Instytut Badań Warszawy Uniwersytetu Warszawskiego konkurs na wojenny "Pamiętnik Warszawiaka". Spośród 134 nadesłanych wówczas osobistych opowieści kuratorzy wystawy wybrali 13. – Naszą uwagę przykuły indywidualne losy, nadzieje, lęki i refleksje zaangażowanych w obronę Warszawy mieszkańców. Przyjrzymy się doświadczeniu oblężonego miasta z perspektywy zwykłych ludzi, nieco na uboczu pozostawiając narrację o wybitnych jednostkach czy wielkich akcjach militarnych. Poprzez wystawę pragniemy zwrócić uwagę na ten nieoczywisty aspekt wojennej historii Warszawy – mówi Julian Borkowski, jeden z kuratorów wystawy.

Na wystawie "Nieba i ziemi nie widać" fragmenty pamiętników dostępne będą w formie audioprzewodników oraz cytatów rozmieszczonych w sześciu salach tematycznych. Opowieść uzupełnią przedmioty wojennej codzienności, a także druki, pamiątki i fotografie w większości z kolekcji Muzeum Warszawy. Jedna z sal w całości poświęcona będzie Stanisławowi Ostrowskiemu, który przez cały wrzesień pełnił służbę jako kurier Zarządu Miasta i prezydenta Stefana Starzyńskiego. Jego pamiętnik to niezwykle barwna historia pełna zaskakujących zwrotów akcji, a nawet momentów humorystycznych. Ostrowski codziennie przemierzając miasto na rowerze, pokazuje szeroką perspektywę życia Warszawy w 1939 roku, łączącą świat cywilów i dowództwa.

Relacje autorów pamiętników układają się w tematyczny plan miasta, wyimek z obrazu życia Warszawy we wrześniu 1939 roku, zaprezentowany na wystawie w postaci mapy. Ilustruje ona miejsca opisane w Pamiętniku Warszawiaka – miejsca bombardowań, pożarów, zniszczeń, położenie szpitali, punktów aprowizacyjnych, miejsca aktywności organizacji publicznych i samopomocowych oraz rozlokowanie barykad, schronów i umocnień wojskowych. To obraz subiektywnego spojrzenia autorów Pamiętnika nieznany do tej pory szerszej publiczności ani nieujęty w literaturze.

mat. prasowe