Podróżnicy, odkrywcy, naukowcy (Zagadkowa niedziela/Trójka)
Podróże, które odkrywają i wyjaśniają świat
2021-01-24, 11:01 | aktualizacja 2021-01-25, 09:01
W dzisiejszej "Zagadkowej niedzieli" wspominaliśmy niedawno zmarłego Papcia Chmiela, czyli Henryka Chmielewskiego, twórcę kultowej serii komiksów o przygodach trójki przyjaciół: Tytusa, Romka i A'Tomka. A także rozmawialiśmy o znanych podróżnikach i odkrywcach: Aleksandrze von Humboldtcie oraz Tonym Haliku.
Każdy ma swój szczyt do zdobycia
Pierwsze historyjki obrazkowe o dwóch chłopcach, Romku i A'Tomku oraz "uczłowieczanym" przez nich szympansie Tytusie de ZOO, narysowane przez Papcia Chmiela, ukazały się w roku 1957 w gazecie "Świat Młodych". A od 1966 roku są wydawane także w wersji książkowej. To oznacza, że jest to najdłużej ukazująca się polska seria komiksowa.
Posłuchaj
1:42:16
Dodaj do playlisty
Żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku Aleksander von Humboldt pojawia się jako jeden z bohaterów w książce Wojciecha Mikołuszki "Wielkie przygody w świecie przyrody". Był pierwszym człowiekiem, który dostrzegł, że wszystkie elementy przyrody, którą kochał, badał i chciał jak najlepiej poznać, są ze sobą bardzo dokładnie powiązane.
– W czasach, kiedy Humboldt dorastał, dzieci miały niewielką swobodę: to rodzice decydowali, o tym, jak były wychowywane, czego się uczyły, jaki zawód wykonywały. Jego mama była przeciwna przyrodniczej pasji, którą przejawiał. Dopiero jej śmierć umożliwiła mu poświęcenie się badaniu przyrody – opowiada Wojciech Mikołuszko. – Dzięki odziedziczonym pieniądzom mógł wyjechać do Ameryki Południowej i tam zająć się tym, o czym zawsze marzył – dodaje.
Właśnie podczas tych podróży po kontynencie południowoamerykańskim Humboldt zaczął dostrzegać, że w przyrodzie wszystko jest ze sobą powiązane, jedno zależy od drugiego: np. rośliny od gleby, powietrza i wilgotności. Ta jedność, którą odkrył, powoduje, że nie można "wyjąć" z przyrody jednego elementu i pozostanie to bez konsekwencji.
Jego dokonania, odkrycia, teorie były bardzo ważne i znacząco wpłynęły na rozwój nauk przyrodniczych i poznanie naszego świata. Naukowcy doceniają jego dzieło i postanowili utrwalić jego nazwisko. Dlatego w Ameryce Południowej płynie rzeka Humboldt, kontynent ten obmywa chłodny prąd oceaniczny nazywany prądem Humboldta, w jego wodach pływają nawet 4-metrowe kałamarnice Humboldta oraz pingwiny Humboldta. Na Grenlandii jest lodowiec Humboldta, a w Wenezueli góra Pico Humboldt. Nawet na Księżycu jeden z obszarów nosi nazwę Morze Humboldta!
Humboldt penguin conservation in Punta San Juan with Saint Louis ZOO (documentary)/YouTube stlzootube
Ponadto w programie rozmawialiśmy także o innym znanym podróżniku, Tonym Haliku. Gośćmi była jego żona, Elżbieta Dzikowska, historyk sztuki, sinolog, podróżniczka, reżyserka, autorka książek, dziennikarka, oraz Mirosław Wlekły – reporter, autor książki "Przygoda dzika Tony'ego Halika".
***
Tytuł audycji: Zagadkowa niedziela
Prowadzi: Katarzyna Stoparczyk
Data emisji: 24.01.2021
Godzina emisji: 9.07, 10.07
pr