To, co mierzą zegary (Reportaż/Trójka)
Co wiemy o czasie? [POSŁUCHAJ]
2021-10-28, 19:10 | aktualizacja 2021-10-29, 07:10
W nocy z soboty na niedzielę po raz kolejny przestawimy zegarki, zmieniając czas z letniego na zimowy. Zazwyczaj na co dzień niewiele myślimy o upływającym czasie. Nie zastanawiamy się też wcale nad jego definicją.
Co to więc jest czas? Jak go mierzymy? Na te pytania odpowiadają dziecko, astrofizyk oraz zegarmistrz. I, czego właściwie można było się spodziewać, ich odpowiedzi zdecydowanie się różnią. Bo w tym wypadku punkt widzenia zależy także od wieku, czyli, paradoksalnie – od czasu.
Czy możemy podróżować w czasie?
Posłuchaj
12:31
Dodaj do playlisty
– Czas to coś takiego, co trwa i nie można cofać się w czasie. Jesteśmy w czasie i tak jak jesteśmy, nie możemy tego czasu zmienić – mówi mała dziewczynka. – Czasu nie można złapać ani go zmierzyć – dodaje.
– Nie ma definicji czasu: już święty Augustyn miał powiedzieć: "Gdy nikt mnie nie pyta, wiem, co to jest czas. Ale kiedy ktoś zapyta – nie wiem". To jest pojęcie, którym wszyscy się posługujemy: umawiamy się "za ileś", "na ileś", wspominamy, co było w przeszłości, a więc w pewnej odległości czasowej od chwili obecnej, robimy plany i przewidywania dotyczące przyszłości – tłumaczy astrofizyk i dziennikarz dr Stanisław Bajtlik. – Więc pojęcie czasu cały czas jest z nami i jest przez nas używane. Ale nie ma definicji czasu – podkreśla. I dodaje: – Myślę, że z powodu tego fundamentalnego braku możemy przyjąć, że czas, to jest to, co mierzą zegary...
Obecnie czas można sprawdzić bardzo łatwo: na ręcznym zegarku, w samochodzie, w telefonie komórkowym. Kiedyś czas pomagała ustalić... zegarynka. – Została wymyślona w Niemczech w 1935 roku przez firmę Siemens. Jej celem było podanie precyzyjnej godziny w momencie dzwonienia - wyjaśnia Tomasz Suma z Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu. Już w 1936 roku pojawiła się w słuchawkach telefonów polskich: w Warszawie, Gdańsku, Katowicach i Toruniu. – Głosu jej użyczyła warszawska aktorka Lidia Wysocka – zdradza. Mało kto wie, że zegarynka istnieje do dzisiaj.
– Pojęcie czasu ma wiele aspektów: jest aspekt fizyczny, czyli czas, który mierzą zegary, ale jest także czas psychologiczny – mówi dr Bajtlik. A mała dziewczynka tłumaczy: – Kiedy robimy coś fajnego, czas leci szybko, a jak robimy coś nudnego, to leci bardzo wolno. Chyba robi nam na złość.
Co to jest czas? – Stanisław Bajtlik/YouTube Wszechnica FWW
***
Tytuł reportażu: To, co mierzą zegary
Autorka reportażu: Magda Skawińska
Data emisji: 28.10.2021
Godzina emisji: 18.40
pr