Rzeź Woli. Reportaż "Zbrodnia nieukarana" [POSŁUCHAJ]

Między 5 a 7 sierpnia 1944 roku, wykonując rozkaz Adolfa Hitlera i Heinricha Himmlera, Niemcy zamordowali od 15 do 60 tysięcy mężczyzn, kobiet i dzieci. Zbrodni dokonali żołnierze i policjanci, którymi dowodził Grupenführer SS Heinz Reinefarth...

Po wojnie Heinz Reinefarth pracował w RFN jako adwokat, został burmistrzem Westerland na wyspie Sylt oraz deputowanym do Landtagu w Szlezwiku-Holsztynie. Mimo wielu starań, nigdy nie udało się pociągnąć go do odpowiedzialności.

Wola 1944

W Muzeum Powstania przy współpracy z Instytutem Pileckiego powstaje wystawa "Wola 1944: Wymazywanie. Ludobójstwo i sprawa Reinefartha". Wystawa opowiada historię postępowania, które ostatecznie zakończyło się umorzeniem, pozostawiając zbrodniarza na wolności.

Wśród prezentowanych zdjęć szczególną wartość ma kolekcja ponad trzydziestu oryginalnych fotografii, które Hanns von Krannhals, niemiecki historyk Powstania Warszawskiego, wykonał w miejscach masowych egzekucji na Woli podczas wizji lokalnej w 1962 roku. Niektóre z nich zawierają odręczne szkice, przedstawiające przebieg wydarzeń w sierpniu 1944 roku: usytuowanie stanowisk karabinów maszynowych i miejsca gromadzenia ciał ofiar, a także nieistniejące już elementy topografii miasta, jak m.in. róg ulic Wolskiej i Elekcyjnej z konturem budynku przy ul. Elekcyjnej 4. Zaznaczono również stos zwłok (Leichenstapel) i rozmieszczenie karabinów maszynowych (Maschinengewehr) podczas egzekucji. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Landesarchiv Schleswig-Holstein.

Wszystkie te materiały układają się w opowieść o dramatycznych losach mieszkańców Woli. Odsłaniają także kulisy działania powojennego niemieckiego wymiaru sprawiedliwości, który okazał się w tym przypadku rażąco nieskuteczny. Wystawę uzupełniają doniesienia i komentarze prasowe z lat 60., które stanowią ilustrację reakcji opinii publicznej na sprawę Reinefartha zarówno w komunistycznej Polsce, jak i w Niemczech zachodnich.

Historia opowiedziana na nowo

Organizacja wystawy, prezentowanej w Muzeum Powstania Warszawskiego, jest możliwa dzięki wieloletnim badaniom Hanny Radziejowskiej oraz programowi archiwalnemu Instytutu Pileckiego. W toku kwerend udało się dotrzeć do akt śledztwa w sprawie Heinza Reinefartha, przechowywanych w Landesarchiv Schleswig-Holstein, zawierających wiele niepublikowanych dotąd zdjęć i dokumentów. W reportażu wystąpili m.in. Paweł Ukielski, zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Tomasz Stefanek, zastępca dyrektora Instytutu Pileckiego.

Posłuchaj

28:10

Reportaż "Zbrodnia nieukarana" (Reportaż/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty