Pomoc ofiarom przestępstw. Fundusz Sprawiedliwości

– Przez lata zastanawiano się, jak wspierać ofiary przestępstw. Kilka lat temu w Polsce funkcjonowała idea bezpłatnej pomocy prawnej. Ostatecznie jednak w 2012 powstał Fundusz Sprawiedliwości. Do tej pory z jego pomocy skorzystało ponad 21 tys. osób. W ubiegłym roku, na rzecz ośrodków wspierających, udało się przekazać 76 milionow złotych. Należy pamiętać, że osoby pokrzywdzone często potrzebują wieloletniego wsparcia. Stąd obecność specjalistów, prawników i pomocy ekonomicznej. Fundusz to nie tylko działania  indywidualne. To również zakup środków do ratowania życia czy wsparcie Klinki "Budzik" Ewy Błaszczyk – wylicza Agnieszka Borowska, rzecznik Ministerstwa Sprawiedliwości.

Finansowanie

– Pomoc finansowana jest spoza budżetu państwa. Pieniądze pochodzą z kieszeni przestępców. Pobiera się je w ramach nawiązek, które skazani są zobowiązani zapłacić za swoje czyny. Te pieniądze możemy później wypłacić ofiarom. Fundusz pomaga też popenitencjarnie. Wspiera osoby, które odbyły karę i chcą zacząć nowe, uczciwe życie. W ramach pomocy mogą otrzymać kurs nauki zawodu czy pokrycie kosztów mieszkaniowych. W 2020 roku przeznaczyliśmy 30 milionów złotych na rzecz organizacji społecznych zajmujących się resocjalizacją. Ponadto zgromadzone fundusze trafiają również na cele ratujące zdrowie np. dla ofiar wypadków drogowych, którym potrzebna jest rehabilitacja – wyjaśnia rzecznik. – Chcemy wspierać ludzi na etapie życia, w którym dotknęła ich tragedia. Pomoc oferuje ponad 380 ośrodków w Polsce. Do nawiązania kontaktu zachęcamy wszystkich, którzy ucierpieli w wyniku przestępstwa lub byli jego świadkami. Ogólnopolska infolinia jest czynna przez całą dobę – dodaje. 

Nie pozostawieni samym sobie

– Ośrodek funkcjonuje półtora roku. W tym czasie dotarliśmy do ponad dziewięciuset pokrzywdzonych. Przekrój sytuacji życiowych, z którymi przyszło nam się mierzyć, jest bardzo szeroki. Mamy do czynienia z oszustwami, przemocą, brakiem alimentacji, przestępstwami na tle seksualnym, czy nawet doświadczeniem zbrodni. Najczęściej spotykamy się niestety z przemocą domową. W okresie pandemii zjawisko to nasiliło się i dotyka w głównej mierze kobiet. Część z nich boryka się z tym problemem od lat. Dzięki Funduszowi zyskują pewność, że nie będą pozostawione samym sobie. Mogą liczyć na wsparcie w zakupach żywności, znalezieniu mieszkania interwencyjnego czy ubiegać się o kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe – opowiada Magdalena Kowalska, dyrektor Okręgowego Ośrodka Pomocy Pokrzywdzonym w Kaliszu.

Fundusz Sprawiedliwości: Już jesteśmy bezpieczne / Ministerstwo Sprawiedliwości

Zaufanie

– Osoby, które trafiają do ośrodka, są przepełnione nieufnością i zamknięte w sobie z doświadczeniem wyuczonej bezradności. Często nie wierzą, że coś może zmienić się w ich życiu. Pracę zaczynamy od budowy zaufania i okazania wsparcia. Przekonujemy, że znajdują się w miejscu, w którym mogą bezpiecznie rozmawiać, a co najważniejsze otrzymają pomoc. W zdecydowanej większości zgłaszają się do nas kobiety. Nie należy jednak zapominać, że mężczyźni są grupą, która również doświadcza przemocy. W przeciwieństwie do nich kobiety częściej spotykają się z przemocą fizyczną. Mężczyźni zaś borykają się z prześladowaniem psychicznym. Grupą nieoszacowaną pod tym katem są dzieci. Nawet jeśli przemoc nie dotyczy ich bezpośrednio – tłumaczy Monika Wajcher, psycholog kliniczny.

Posłuchaj

52:55

Jak działa Fundusz Sprawiedliwości? (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Jak ubiegać się o pomoc? 

– Składając wniosek, należy przedłożyć dokumenty potwierdzające przestępstwo. W przypadku przemocy wystarczy zgłoszenie na policję czy kontakt z ośrodkiem, który pomaga jej ofiarom. Bardzo cenne są wszelkie dokumenty potwierdzające skutki przestępstwa – instruuje Milena Garcarek, pracownik pierwszego kontaktu z osobami pokrzywdzonymi w przestępstwie. – W pierwszej kolejności udzielamy pomocy prawnej i wsparcia. Materialne potrzeby rozpatrywane są w drugiej kolejności. Dla nas najważniejszy jest człowiek i to, żeby mu szybko i skutecznie pomóc – precyzuje. 

Wsparcie prawne

– Spotykamy się z przeróżnymi historiami i przypadkami życiowymi. Jeśli komuś udało się już przełamać barierę niechęci i zgłosił do nas, widzimy, że jesteśmy w stanie ułatwić jego życie. Nawet jeśli to tylko proste wskazówki -  dodaje Dominik Kowalczyk, prawnik. – Często spotykamy się z wyłudzeniami finansowymi czy oszustwami bankowymi. Ich ofiarami są na ogół osoby starsze. Wyjście z zadłużenia to trudny proces. Na gruncie prawa jesteśmy w stanie zwrócić uwagę na obowiązujące terminy i ewentualne składanie sprzeciwów. Próbujemy odpowiednio reagować na czas – wyjaśnia.  

Fundusz Sprawiedliwości: Już nie dam się lichwie! / Ministerstwo Sprawiedliwości

Realna pomoc 

– Jestem rodzicem zastępczym. Doznałam przemocy psychicznej ze strony byłego męża. Zostawił nas z niczym. Zabrał pieniądze przeznaczone dla dzieci. O ośrodku wsparcia dowiedziałam się z Pomocy Społecznej. Gdyby nie życzliwa dłoń, którą otrzymałam, nie wiem, jak potoczyłoby się nasze życie. Pomoc była natychmiastowa. Ośrodek dał mi nadzieję, że z każdej trudnej sytuacji można wyjść. Otrzymaliśmy wsparcie psychologiczne, pomoc materialna i prawną. Na swojej drodze spotkałam wielu ludzi o wielkich sercach. Przekonuję się o tym na co dzień – mówi pani Maria, która skorzystała z pomocy ośrodka. 

Ośrodki rozlokowane w całym kraju są częścią stowarzyszenia "Trampolina dla Polski". Można je znaleźć w wielu miejscowościach. Siatka instytucji rozbudowana jest tak, by osoby potrzebujące mogły znaleźć pomoc w zasięgu maksymalnie kilkudziesięciu kilometrów.

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi:  Wojciech Reszczyński
Goście: Agnieszka Borowska (rzecznik Ministerstwa Sprawiedliwości), Magdalena Kowalska (dyrektor Okręgowego Ośrodka Pomocy Pokrzywdzonym w Kaliszu), Monika Wajcher (psycholog kliniczny), Dominik Kowalczyk (prawnik), pani Maria (pokrzywdzona, która skorzystała z pomocy)
Data emisji: 11.02.2021 
Godzina emisji: 22.06

zch/kr