Dwie tożsamości Prusa i "Lalka" z patchworku

  • Facebook
  • Twitter
  • Wykop
  • Mail
Dwie tożsamości Prusa i "Lalka" z patchworku
Beata Tyszkiewicz w roli Izabeli Łęckiej - kadr z filmu "Lalka" (1968) w reżyserii Wojciecha Hasa Foto: fot. Wikimedia Commons/skan z miesięcznika "Ty i Ja", styczeń 1968/domena publ.

- Prus jako teoretyk, był beznadziejny, ale jednocześnie miał instynktowną samoświadomość autorską, która kazała mu twierdzić, że powieść jest jak las, który trzeba przejść, by zrozumieć, co które drzewo znaczy - mówi prof. Marian Płachecki.

Posłuchaj

"Klub Trójki" - 30 sierpnia 2012
+
Dodaj do playlisty
+

- Częstym zarzutem stawianym Prusowi jest brak spójności faktów przedstawionych w "Lalce". Ale pazur felietonów widoczny w budowaniu postaci i dynamice akcji sprawia, że dziś wciąż zastanawiamy się nad możliwą interpretacją takich znaków jak na przykład nieobecność matek w powieści. Wątków jest mnóstwo, ale tylko najwięksi mogą pozwolić sobie na to, by z takiego patchworku szyć całość - przyznała pisarka i warszawska przewodniczka miejska Sylwia Chutnik.

Zdaniem historyka literatury, prof. Mariana Płacheckiego "Lalkę" można czytać jak felieton, ale jednocześnie jest to powieść głęboko zaszyfrowana.

"Gdy [jej mąż] umarł, pani Meliton, odprowadziwszy go na cmentarz i przekonawszy się, że jest niezawodnie zakopany, wzięła na opiekę psa" - tak ironicznych i zaskakujących zdań w "Lalce" jest wiele. - Jesteśmy w środowisku bardzo skłóceni nt. Prusa i jego powieści. Notatki Prusa o kompozycji są straszne, aż trudno uwierzyć, jak ktoś tak sztywny, kto liczy przymiotniki, zabrania sobie epitetów, jak on w ogóle mógł tak pisać. To są dwie różne tożsamości - podkreślił.

W tym roku minęło 100 lat od śmierci autora "Lalki". W Instytucie Badań Literackich PAN odbyła się z tej okazji konferencja Powieściopisarze o "Lalce", podczas której ludzie pióra opowiadali o swojej fascynacji tym utworem. Do takiej postawy przyznaje się autor kryminałów i filolog klasyczny Marek Krajewski. - Jestem fanatycznym czytelnikiem i miłośnikiem "Lalki". Odnoszę wrażenie, że myślę czasem frazami zaczerpniętymi z powieści Prusa, także w mojej twórczości - powiedział w Trójce.

 

Ile wersji biografii Wokulskiego zamieszczonych jest w powieści? Jakie znaczenie ma fakt, że powieść publikowana była w odcinkach? Wysłuchaj całej fascynującej dyskusji w "Klubie Trójki".

Polecane