Koncepcje science-fiction w powieściach Stanisława Lema aktualne jak nigdy (Trójka do trzeciej)
Pendrive, tablet, internet – jak Stanisław Lem przewidywał przyszłość
2021-03-26, 01:03 | aktualizacja 2021-03-29, 09:03
Za chwilę minie 15 lat, odkąd nie ma z nami Stanisława Lema. Wybitny twórca literatury science fiction, ale i wizjoner, w swoich książkach opisał technologie, o których wtedy nawet nikt nie śnił, a z których dziś korzystamy na co dzień. – Muszę oczywiście dbać o to, by poziom racjonalności tych wszystkich koncepcji był wysoki, możliwie jak najwyższy. Inaczej robi się rodzaj bagna pełnego nonsensu – mówił sam pisarz na antenie Polskiego Radia w 1975 roku.
"Maska" – eksperymentalna adaptacja opowiadania Stanisława Lema
W opublikowanym w połowie lat 50. XX wieku "Obłoku Magellana" Lem przedstawiał czytelnikom sposób działania kwarcowych trionów, dzięki którym można magazynować obrazy, wykresy, dźwięki, a nawet… zapachy. To wszystko (z wyjątkiem woni) dziś możemy gromadzić na pendrive'ach. Owe triony połączone falami radiowymi stanowiły jedną wielką bazę danych, nazwaną przez Lema po prostu Biblioteką Trionów, a przez nas – wyszukiwarką Google. Przykłady można mnożyć.
Posłuchaj
2:46
Dodaj do playlisty
Lem, czyli futuryzm
– Lem był przede wszystkim futurystą. W latach 60. i 70. pisał o sztucznej inteligencji i o tym, w jaki sposób zrewolucjonizuje świat, zanim jeszcze mówiliśmy o jej rozwoju. W "Dialogach", w "Głosie Pana", w "Obłoku Magellana" pisał o tabletach i rozszerzonej, wirtualnej rzeczywistości, którą dziś nazywamy VR-em – wymienia dr Maciej Kawecki, prezes Instytutu Lema.
– W jego fantastyce bardzo istotny był element "science" – dodaje pisarz fantastyki naukowej Jacek Inglot. – Lem był człowiekiem bardzo solidnym, zawsze był na bieżąco z najnowszymi tendencjami w nauce i w technologii. Analizował je bardzo starannie i tworzył fantastykę bardzo przemyślaną pod względem naukowym – podkreśla literat.
Ciemne strony technologii przyszłości
"Dopóki nie skorzystałem z internetu, nie wiedziałem, że na świecie jest tylu idiotów" – tymi słowami Stanisław Lem ocenił technologię, której pojawienie sam przewidział wiele lat wcześniej. – Lem na samym końcu, w schyłkowym ze względu na swój wiek okresie twórczości, dostrzegał czarne strony nowych technologii – komentuje dr Maciej Kawecki.
Lem nie oszukiwał, ale prawdy o sobie też nie mówił/Polskie Radio
"Katar" – słuchowisko na antenie Trójki
Stanisław Lem, obok m.in. C.K. Norwida i K.K. Baczyńskiego jest jednym z kulturalnych patronów roku 2021. Z tej okazji Polskie Radio pracuje nad słuchowiskiem, będącym adaptacją jednego z dzieł Stanisława Lema – detektywistycznej, wzbogaconej o elementy fantastyki naukowej opowieści "Katar".
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Piotr Łodej
Autor materiału reporterskiego: Józef Niewiarowski
Data emisji: 26.03.2021
Godzina emisji: 11.20
kr