Przypadek ojcem wynalazków (Trójka do trzeciej)
Ojcowie wynalazków, czyli przypadkowe odkrycia naukowców
2021-06-23, 12:06 | aktualizacja 2021-07-02, 17:07
Mówi się, że ich matką jest potrzeba. Czy zatem ojcem wynalazków może okazać się przypadek? Historia zna niejeden przykład wielkich odkryć, które dokonały się niejako na marginesie, będąc efektem ubocznym prowadzonych poszukiwań.
Przykłady wielu odkryć pokazują, że gdyby nie przypadek i otwarty umysł, ludzkość być może nie doczekałaby się kluczowych wynalazków. To dowód na to, by niezależnie od tego, co robimy, mieć oczy szeroko otwarte.
– Często bywało tak, że za wynalazkiem lub odkryciem stał przypadek. Zdarzało się, że poszukując jednej rzeczy, naukowcy znajdowali drugą. Cała sztuka polegała na tym, by nie skupiać się na porażce, ale zauważyć to, co udało się odkryć – mówił doktor Paweł Barczyński z Centrum Nauki i Techniki EC1 w Łodzi.
Posłuchaj
7:49
Dodaj do playlisty
William Herschel
William Herschel / Pixabay
– William Herschel, był emigrantem z Niemiec, który trafił do Walii. Z wykształcenia był muzykiem, ale znacznie bardziej interesowały go gwiazdy. Własnoręcznie stworzył teleskop, przez który obserwował niebo. Pewnego razu zauważył ruszający się obiekt. Pomyślał, że to kometa. Ostatecznie dostrzegł jednak, że nie zostawia ona za sobą warkocza. Okazało się, że okrył nową planetę, którą później nazwano Uranem. Mówimy tutaj o przełomie XVIII i XIX wieku. To była pierwsza planeta, którą odkryto od czasów starożytności. Poza tym Herschel był bardzo płodnym ojcem naukowym. Odkrył i zgłosił ponad 2,5 tysiąca mgławic, gwiazd i innych zjawisk astronomicznych – opowiadał gość "Trójki do trzeciej".
PLANETY Układu Słonecznego #7 - Uran / AstroHobby
Hans Christian Ørsted
Pomnik Hansa Christiana Ørsteda w Danii
– Kolejnym przykładem może być Hans Christian Ørsted. Podczas wykładów zwykle miał bałagan na swoim biurku. W momencie, gdy podłączył jedno z urządzeń do prądu, jego przepływ spowodował wychylenie igły magnetycznej w kompasie. Bałagan, przypadkowość i wyczulenie wykładowcy pozwoliły mu zauważyć wpływ prądu na pole magnetyczne, co przyczyniło się do późniejszych odkryć – zaznaczył ekspert.
Hans Christian Oersted (1777 - 1851) | Electromagnetism Fundamentals | Physics Concepts / SimplyInfo
Wilhelm Röntgen
Wilhelm Röntgen
– Innym, równie ciekawym, przykładem jest Röntgen, który eksperymentował z lampami i obserwował poświatę na fluorescencyjnych papierkach. W ten sposób odkrył promieniowanie X, które nawet współcześnie pomaga nam wykonywać prześwietlenia. Przypadkowym wynalazkiem, który prawie każdy zna ze swojego biurka, są karteczki samoprzylepne. Powstały one jako skutek wynalezienia słabego kleju, który nie nadawał się do trwałego mocowania elementów. Jeden ze współpracowników postanowił w ten sposób przyklejać sobie karteczki, by nie powodować zniszczeń na powierzchni swojego blatu – dodał.
Wilhelm Conrad Röntgen and the discovery of the X-rays / Siemens Healthineers
– Myślę, że te przekłady powinny zachęcić wszystkich do tego, by nie odpuszczać. W każdej dziedzinie warto mieć tę iskrę poznania na przyszłość – podsumował doktor Paweł Barczyński.
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Piotr Łodej
Data emisji: 23.06.2021
Godzina emisji: 12.16
zch