Śladami Białego Królika. 157 lat temu wydano powieść "Alicja w Krainie Czarów"
2022-07-04, 14:07 | aktualizacja 2022-07-05, 08:07
Mija 157 lat od publikacji książki "Alicja w Krainie Czarów" – powieści, w której nic nie jest takie, jak nam się wydaje. Bowiem w Krainie Czarów, stworzonej przez Charlesa Lutwidge’a Dodgsona (tworzącego pod pseudonimem Lewis Carroll), nie obowiązują żadne reguły z realnego świata. Czy dzieło z 1865 roku jest odzwierciedleniem dziecięcej wyobraźni, czy może satyrą na świat dorosłych?
"Alicja w Krainie Czarów" – dwie książki w jednej
157 lat temu – 4 lipca 1865 roku – wydawnictwo Macmillan Publishers opublikowało powieść "Alicja w Krainie Czarów" Charlesa Lutwidge’a Dodgsona, napisaną pod pseudonimem Lewis Carroll. Jeszcze zanim opowieść o malej Alicji, podążającej śladem Białego Królika, trafiła do czytelników, została przekazana przez autora w formie ustnej trzem dziewczynkom – siostrom Lidell podczas podróży nad Tamizą. Jedna z nich – Alice Lidell, została pierwowzorem powieściowej Alicji.
"Alicja w Krainie Czarów" jest uznawana za powieść trudną do sklasyfikowania. Czy mimo wszystko da się takiej klasyfikacji dokonać? – Kwalifikacja "Alicji w Krainie Czarów" zależy od adresata – odpowiada Anna Dworek, doktorantka Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. – Autor jednego z tłumaczeń "Alicji…" Robert Stiller pisał, że "jest to nie tylko wspaniała bajka dla dzieci, ale także arcydzieło zapisu ludzkiej podświadomości. Jest to zapewne jedyny wynalazek w dziejach piśmiennictwa, gdzie jeden tekst zawiera dwie zupełnie różne książki – jedną dla dzieci i drugą dla bardzo dorosłych" – cytuje.
- Lewis Carroll - matematyk w Krainie Czarów;
- Jacek Drewnowski: "Alicję w krainie czarów" tłumaczyłem całkiem na surowo;
- Alicja Lewisa Carrolla w niezwykłym tłumaczeniu Grzegorza Wasowskiego.
Alicja w krainie współczesnej popkultury
Charles Lutwidge Dodgson (1832-1898) za swojego życia był znany przede wszystkim jako matematyk i racjonalista. Jedna z teorii głosi, że "Alicję w Krainie Czarów" napisał pod pseudonimem, dlatego że wówczas pisanie dla dzieci było uznawane za coś niepoważnego. Mimo to o naukowych dokonaniach Dodgsona pamięta niewielu, a historię Alicji zna każde dziecko i dorosły – jeżeli nie bezpośrednio z kart powieści, to z licznych filmowych i serialowych adaptacji.
"Alicja w Krainie Czarów" wywarła ogromny wpływ na współczesną popkulturę. Słowo "wonderland" czy fraza "wpaść do króliczej nory" weszły już do naszego języka. Nawiązanie do powieści Lewisa Carrolla znajdujemy m.in. w pierwszej części "Matrixa" (gdzie Neo podąża za tatuażem przedstawiającym białego królika). Do tego możemy dodać liczne ekranizacje – disnejowską animację z 1951 roku, film fantasy w reżyserii Tima Burtona z 2010 roku czy seriale: "Alicja" (2009) czy "Wonderland" (2013).
Posłuchaj
Nauka czytania: Lewis Carroll, Alicja w Krainie Czarów/Copernicus
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Tomasz Miara
Gość: Anna Dworek (doktorantka na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego)
Data emisji: 04.07.2022
Godzina emisji: 14.39
kr