Przyjazd Józefa Piłsudskiego. Zaskakująca prawda o fotografii, którą znają wszyscy

Niepodległa Polska. Wolność po 123 latach

Fotografia ukazująca ludność Warszawy witającą Józefa Piłsudskiego na dworcu w listopadzie 1918 roku nigdy nie została wykonana. – Przyjazd Piłsudskiego odbywał się właściwie w tajemnicy. Nie było czasu, aby wezwać jakiegoś fotografa, a pamiętać należy, że w tamtych czasach było ich niewielu. Kilka fotografii, które publikowano w książkach, a nawet filmach dokumentalnych jako ukazujących wydarzenia z 10 listopada 1918 roku, w rzeczywistości przedstawia powitanie Piłsudskiego na Dworcu Wiedeńskim w Warszawie 12 grudnia 1916 roku – mówi Piotr Niedziela z Narodowego Archiwum Cyfrowego. Przyjazd w grudniu 1916 roku miał wyjątkowo uroczysty charakter. – To wtedy młodzież warszawska wyprzęgła konie z powozu, którym jechał z dworca do hotelu i ciągnęła pojazd – dodaje Piotr Niedziela. 

Posłuchaj

3:41

Przyjazd Józefa Piłsudkiego do Warszawy. Co widać na najbardziej znanej fotografii? (Pora na Trójkę)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wszyscy ludzie Komendanta. Piłsudski zarządzał państwem poprzez nieformalny krąg władzy

Jak zwraca uwagę Wojciech Markert z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, w 1916 roku było mniej więcej wiadomo, kiedy należy spodziewać się przyjazdu Komendanta, i przygotowano się do niego. 

Więcej znajdziesz w serwisie Piłsudski.polskieradio.pl>>>

– Józef Piłsudski od lipca 1917 roku przebywał w kilku niemieckich więzieniach, by ostatecznie trafił do twierdzy w Magdeburgu. Z 9 na 10 listopada został przetransportowany do Berlina. Potem specjalnym pociągiem odesłany do Polski, do Warszawy. Mało kto wiedział, gdzie się pojawi. Wiedzieli regenci, wiedział przede wszystkim Zdzisław Lubomirski (członek Rady Regencyjnej – przyp.red.). Tłumy na ulicach Warszawy zgromadziły się później, kiedy było wiadomo, że powrócił – wyjaśnia prof. Włodzimierz Suleja z Instytutu Pamięci Narodowej.

Józef Piłsudski przemawia do tłumów, 12 grudnia 1916 roku, fot. NAC/Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji

– Już w okresie międzywojennym, w okresie drugiej Rzeczypospolitej, w prasie publikowano zdjęcie z roku 1916 jako to z 1918. Nie jest to rzadkie zjawisko w przypadku ważnych wydarzeń historycznych, że do ilustracji jakiegoś ważnego wydarzenie używa się fotografii zbieżnych czasowo, kiedy brak tych autentycznych – przyznaje Wojciech Markert.

Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku - miejsce pamięci o odzyskaniu przez Polskę niepodległości/Polskie Radio

***

Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Piotr Firan
Autor materiału reporterskiego: Maciej Żmijewski
Data emisji: 11.11.2021
Godziny emisji: 7.49

gs