Już wkrótce pałac w Dowspudzie znów będzie zachwycał? (Trójka po królewsku)
Pałac w Dowspudzie. Czy odzyska dawny blask?
2023-03-22, 10:03 | aktualizacja 2023-03-22, 13:03
– Wart Pac pałaca, a pałac Paca. Tak brzmi stare porzekadło, które odnosi się do dawnego właściciela kilku pałaców, m.in. tego w podlaskiej Dowspudzie, gdzie dziś zajrzymy z razem z Państwem – mówiła Marta Piasecka, zapraszając na "Trójkę po królewsku".
– W miejscu, gdzie stanęła piękna neogotycka rezydencja Paca, wcześniej stał dwór rodziny Wołkowiczów, do których Dowspuda należała w XVI wieku. Kolejnymi właścicielami byli Raczkowie, których majątek w XVII wieku przejęli Pacowie – opowiada Marek Gaworski. To właśnie za czasów Ludwika Michała Paca budowla i okolice przeżywały największy rozkwit.
Zachwyt Mickiewicza
Jak dodaje Trójkowy ekspert, zacytowane na początku audycji porzekadło może wydawać się negatywne, ale początkowo odnosiło się do prawdziwego zachwytu zarówno nad samym Pacem, jak i jego pałacem. – Między innymi Adam Mickiewicz w księdze XI, tworząc postać Hrabiego, pisał: "Równa ich była rączość, równa była praca/Godzien jest pałac Paca, godzien Pac pałaca" – przypomina.
Przeczytaj także:
- Burzliwe dzieje królewskiego zamku w Lublinie, świadka narodzin Rzeczypospolitej Obojga Narodów
- Tu spotkasz ducha Czarnej Księżniczki. Jakie tajemnice skrywają Szamotuły?
- Błotnica Strzelecka: pałac, w którym podpisano rozejm kończący III powstanie śląskie
Ludwik Michał Pac w 1820 roku zburzył stary dwór i stojący obok skarbiec. – W ich miejscu rozpoczęto budowę okazałej rezydencji w stylu angielskiego neogotyku. Początkowo planami kierował włoski architekt Piotr Bosio, ale niezadowolony Pac powierzył prace znanemu Henrykowi Marconiemu. Prace ukończono trzy lata później. W tym samym czasie założono i ukształtowano park – mówi gość Trójki.
Piękne termy w piwnicach
W części środkowej mieściła się kaplica z mauzoleum sławnego przodka Michała Jana Paca, generała wojsk litewskich. Wnętrza pałacu malowane były przez włoskiego malarza De Angelisa. Ściany sali rycerskiej zdobiły m.in. cztery najsławniejsze zwycięstwa oręża polskiego. W pałacu znajdowała się oczywiście galeria ze zbiorami malarstwa, wielka zbrojownia. W piwnicach umieszczono łazienki – termy, które były bardzo bogato zdobione malarskimi dekoracjami – opisuje Marek Gaworski.
Posłuchaj
4:08
Dodaj do playlisty
Pałac został skonfiskowany w 1830 roku, jako kara za zbrojny udział właściciela w powstaniu listopadowym. Dobra ruchome sprzedano. Kolejni właściciele sukcesywnie doprowadzili piękne zabudowania do ruiny, a pozyskany z nich materiał budowlany wykorzystywano m.in. przy budowie okolicznych koszar.
W listopadzie 2022 roku pojawiła się informacja zapowiadająca odbudowę pałacu, który ma zostać odtworzony do 2027 roku.
Pałac Paca w Dowspudzie/Kronikarium
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 22.03.2023
Godzina emisji: 9.38
gs