Źródłosłówhttps://podcasty.polskieradio.pl/Hasła, słowa klucze, codzienne, pospolite wyrazy - przewijają się w naszym codziennym życiu, wyrażeniom często bardzo powszechnym i pospolitym, których pełne znaczenie czasem nam umyka. Aby je sobie przypomnieć, sięgamy do kultury ludowej. Sprawdzamy ich dokładne znaczenia, pochodzenie i funkcje, dzisiaj już zapominane albo mylone. Gościniec, plewy, kłosy czy dąb niosą za sobą o wiele więcej niż nam się wydaje. Te i podobne tajemnice zgłębiamy w tym cyklu.plCopyright Polskie Radio S.A.podcastpodcast3@gmail.compodcastpodcast3@gmail.comŹródłosłówhttps://static.prsa.pl/images/081449aa-7bc6-43a8-aa1a-bb3f4d0e767a.jpghttps://podcasty.polskieradio.pl/Hasła, słowa klucze, codzienne, pospolite wyrazy - przewijają się w naszym codziennym życiu, wyrażeniom często bardzo powszechnym i pospolitym, których pełne znaczenie czasem nam umyka. Aby je sobie przypomnieć, sięgamy do kultury ludowej. Sprawdzamy ich dokładne znaczenia, pochodzenie i funkcje, dzisiaj już zapominane albo mylone. Gościniec, plewy, kłosy czy dąb niosą za sobą o wiele więcej niż nam się wydaje. Te i podobne tajemnice zgłębiamy w tym cyklu.ŹródłosłówNoPolskie Radio S.A.Polskie Radio S.A.podcastpodcast3@gmail.comJęzyk, folk, folklor, etno, sztuka tradycyjna, sztuka ludowa, literaturahttps://podcasty.polskieradio.pl/track/e8969428-8b86-43a4-bd5f-e36411143060/OknoZbliżają się wakacje, a wraz z nimi rozstajemy się na jakiś czas z naszym cyklem "Źródłosłów", aby zebrać siły na kolejne etnolingwistyczne poszukiwania. Na małe "adieu" słuchamy o czymś bardzo powszednim. To coś pozornie niewidocznego, a jednak pozwala nam oglądać świat, poznawać otoczenie i budować relacje. OKNO - symbolizuje nowe tereny i ludzi, z którymi zapoznają się państwo w te wakacje, a jednocześnie bezpieczeństwo i swojskość swoich czterech kątów. Może dzięki temu nawet na mycie okien spojrzymy przychylniej. O oknie opowiada prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/e8969428-8b86-43a4-bd5f-e36411143060/Mon, 20 Jun 2022 09:30:00 GMT323OknoZbliżają się wakacje, a wraz z nimi rozstajemy się na jakiś czas z naszym cyklem "Źródłosłów", aby zebrać siły na kolejne etnolingwistyczne poszukiwania. Na małe "adieu" słuchamy o czymś bardzo powszednim. To coś pozornie niewidocznego, a jednak pozwala nam oglądać świat, poznawać otoczenie i budować relacje. OKNO - symbolizuje nowe tereny i ludzi, z którymi zapoznają się państwo w te wakacje, a jednocześnie bezpieczeństwo i swojskość swoich czterech kątów. Może dzięki temu nawet na mycie okien spojrzymy przychylniej. O oknie opowiada prof. Jan Adamowski.Zbliżają się wakacje, a wraz z nimi rozstajemy się na jakiś czas z naszym cyklem "Źródłosłów", aby zebrać siły na kolejne etnolingwistyczne poszukiwania. Na małe "adieu" słuchamy o czymś bardzo powszednim. To coś pozornie niewidocznego, a jednak pozwala nam oglądać świat, poznawać otoczenie i budować relacje. OKNO - symbolizuje nowe tereny i ludzi, z którymi zapoznają się państwo w te wakacje, a jednocześnie bezpieczeństwo i swojskość swoich czterech kątów. Może dzięki temu nawet na mycie okien spojrzymy przychylniej. O oknie opowiada prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/aa3bb7d5-012b-4add-8b67-0e7cb05d928d/MirtSłoneczny czerwiec to sezon, w którym coraz chętniej urządza się wesela. Na nich królują piękne kwiaty, z których oprócz ozdób robi się oczywiście bukiet panny młodej. Wszystkim tym, którzy planują ceremonie ślubne, ale chcieliby po florystyczne inspiracje sięgnąć głębiej do źródeł i tradycji, podpowiadamy MIRT. Ta roślina jeszcze nie tak dawno temu była atrybutem młodej pary! Czemu? To w naszym cyklu "Źródłosłów" wyjaśnia etnolingwistka dr Olga Kielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/aa3bb7d5-012b-4add-8b67-0e7cb05d928d/Sat, 11 Jun 2022 09:30:00 GMT358MirtSłoneczny czerwiec to sezon, w którym coraz chętniej urządza się wesela. Na nich królują piękne kwiaty, z których oprócz ozdób robi się oczywiście bukiet panny młodej. Wszystkim tym, którzy planują ceremonie ślubne, ale chcieliby po florystyczne inspiracje sięgnąć głębiej do źródeł i tradycji, podpowiadamy MIRT. Ta roślina jeszcze nie tak dawno temu była atrybutem młodej pary! Czemu? To w naszym cyklu "Źródłosłów" wyjaśnia etnolingwistka dr Olga Kielak.Słoneczny czerwiec to sezon, w którym coraz chętniej urządza się wesela. Na nich królują piękne kwiaty, z których oprócz ozdób robi się oczywiście bukiet panny młodej. Wszystkim tym, którzy planują ceremonie ślubne, ale chcieliby po florystyczne inspiracje sięgnąć głębiej do źródeł i tradycji, podpowiadamy MIRT. Ta roślina jeszcze nie tak dawno temu była atrybutem młodej pary! Czemu? To w naszym cyklu "Źródłosłów" wyjaśnia etnolingwistka dr Olga Kielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/fdc40ed8-37c8-43e3-b689-4bf03665bf06/Orzech laskowy Roślina, o której teraz posłuchamy, rośnie w całej Polsce - od bagien, poprzez lasy, po murawy i góry. Może być wysoka i niska, rozrośnięta i płożąca. Może być wysoka i niska, rozrośnięta i płożąca.I tak jak jest powszechna, tak powszechne było niegdyś jej zastosowanie, bo z jednej strony uważana była świętą - używana przez szamanów i czarownice do odstraszania piorunów oraz chronienia przed diabłem i chorobami, z drugiej zaś strony - obecna była także w kuchni, jako lekarstwo, kosmetyk czy surowiec drzewny. Jałowiec - pewnie mijamy go codziennie na spacerze albo wręcz mamy w ogródku. Tym bardziej warto poznać jego znaczenie w dawnej kulturze polskiej, a w najnowszym odcinku "Źródłosłowu" przybliża je etnolingwistka dr Olga Kielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/fdc40ed8-37c8-43e3-b689-4bf03665bf06/Sat, 04 Jun 2022 09:30:00 GMT331Orzech laskowy Roślina, o której teraz posłuchamy, rośnie w całej Polsce - od bagien, poprzez lasy, po murawy i góry. Może być wysoka i niska, rozrośnięta i płożąca. Może być wysoka i niska, rozrośnięta i płożąca.I tak jak jest powszechna, tak powszechne było niegdyś jej zastosowanie, bo z jednej strony uważana była świętą - używana przez szamanów i czarownice do odstraszania piorunów oraz chronienia przed diabłem i chorobami, z drugiej zaś strony - obecna była także w kuchni, jako lekarstwo, kosmetyk czy surowiec drzewny. Jałowiec - pewnie mijamy go codziennie na spacerze albo wręcz mamy w ogródku. Tym bardziej warto poznać jego znaczenie w dawnej kulturze polskiej, a w najnowszym odcinku "Źródłosłowu" przybliża je etnolingwistka dr Olga Kielak.Roślina, o której teraz posłuchamy, rośnie w całej Polsce - od bagien, poprzez lasy, po murawy i góry. Może być wysoka i niska, rozrośnięta i płożąca. Może być wysoka i niska, rozrośnięta i płożąca.I tak jak jest powszechna, tak powszechne było niegdyś jej zastosowanie, bo z jednej strony uważana była świętą - używana przez szamanów i czarownice do odstraszania piorunów oraz chronienia przed diabłem i chorobami, z drugiej zaś strony - obecna była także w kuchni, jako lekarstwo, kosmetyk czy surowiec drzewny. Jałowiec - pewnie mijamy go codziennie na spacerze albo wręcz mamy w ogródku. Tym bardziej warto poznać jego znaczenie w dawnej kulturze polskiej, a w najnowszym odcinku "Źródłosłowu" przybliża je etnolingwistka dr Olga Kielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c1d9dd29-868c-458d-aaa6-a5e93286964a/Orzech laskowy Może być twardy do zgryzienia, trudny do rozłupania, a nawet pusty. Jego złoty czas to sierpień, a zwłaszcza dzień św. Wawrzyńca. Orzech – mały, niepozorny, ale za to jaki smaczny! O tym laskowym, najpowszedniejszym i dobrze znanym w polskiej kulturze ludowej, w najnowszym odcinku Źródłosłowu opowiada etnolingwistka dr Olga Kielak z UMCS w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c1d9dd29-868c-458d-aaa6-a5e93286964a/Tue, 31 May 2022 09:30:00 GMT332Orzech laskowy Może być twardy do zgryzienia, trudny do rozłupania, a nawet pusty. Jego złoty czas to sierpień, a zwłaszcza dzień św. Wawrzyńca. Orzech – mały, niepozorny, ale za to jaki smaczny! O tym laskowym, najpowszedniejszym i dobrze znanym w polskiej kulturze ludowej, w najnowszym odcinku Źródłosłowu opowiada etnolingwistka dr Olga Kielak z UMCS w Lublinie.Może być twardy do zgryzienia, trudny do rozłupania, a nawet pusty. Jego złoty czas to sierpień, a zwłaszcza dzień św. Wawrzyńca. Orzech – mały, niepozorny, ale za to jaki smaczny! O tym laskowym, najpowszedniejszym i dobrze znanym w polskiej kulturze ludowej, w najnowszym odcinku Źródłosłowu opowiada etnolingwistka dr Olga Kielak z UMCS w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/2eb4b01d-dd32-4214-a2f5-9d355aec21d9/BezMaj, jeśli chodzi o rośliny, chyba najpowszechniej kojarzy nam się z dwoma rodzajami kwiatów - kasztana, które muszą zakwitnąć na czas matur, i intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta druga roślina ze względu na swoją nazwę rodzi pewne wątpliwości, bo zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika, często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat krzewów w kilku następnych odcinkach "Źródosłowu" zabiera nas etnolingwistka dr Olga Kielak, zaczynając właśnie od bzu.https://podcasty.polskieradio.pl/track/2eb4b01d-dd32-4214-a2f5-9d355aec21d9/Tue, 31 May 2022 09:20:00 GMT339BezMaj, jeśli chodzi o rośliny, chyba najpowszechniej kojarzy nam się z dwoma rodzajami kwiatów - kasztana, które muszą zakwitnąć na czas matur, i intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta druga roślina ze względu na swoją nazwę rodzi pewne wątpliwości, bo zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika, często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat krzewów w kilku następnych odcinkach "Źródosłowu" zabiera nas etnolingwistka dr Olga Kielak, zaczynając właśnie od bzu.Maj, jeśli chodzi o rośliny, chyba najpowszechniej kojarzy nam się z dwoma rodzajami kwiatów - kasztana, które muszą zakwitnąć na czas matur, i intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta druga roślina ze względu na swoją nazwę rodzi pewne wątpliwości, bo zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika, często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat krzewów w kilku następnych odcinkach "Źródosłowu" zabiera nas etnolingwistka dr Olga Kielak, zaczynając właśnie od bzu.https://podcasty.polskieradio.pl/track/46c5f90e-4ce1-41e2-a7be-e1e780636a9c/BezMaj, jeśli chodzi o rośliny, chyba najpowszechniej kojarzy nam się z dwoma rodzajami kwiatów - kasztana, które muszą zakwitnąć na czas matur, i intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta druga roślina ze względu na swoją nazwę rodzi pewne wątpliwości, bo zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika, często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat krzewów w kilku następnych odcinkach "Źródosłowu" zabiera nas etnolingwistka dr Olga Kielak, zaczynając właśnie od bzu.https://podcasty.polskieradio.pl/track/46c5f90e-4ce1-41e2-a7be-e1e780636a9c/Tue, 31 May 2022 09:20:00 GMT370BezMaj, jeśli chodzi o rośliny, chyba najpowszechniej kojarzy nam się z dwoma rodzajami kwiatów - kasztana, które muszą zakwitnąć na czas matur, i intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta druga roślina ze względu na swoją nazwę rodzi pewne wątpliwości, bo zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika, często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat krzewów w kilku następnych odcinkach "Źródosłowu" zabiera nas etnolingwistka dr Olga Kielak, zaczynając właśnie od bzu.Maj, jeśli chodzi o rośliny, chyba najpowszechniej kojarzy nam się z dwoma rodzajami kwiatów - kasztana, które muszą zakwitnąć na czas matur, i intensywnie pachnącymi, fioletowymi lub kremowymi kwiatami bzu lilaka. Ta druga roślina ze względu na swoją nazwę rodzi pewne wątpliwości, bo zwłaszcza wśród tych osób, którym daleko do botanika, często mylony jest z prawdziwym bzem, czarnym. W świat krzewów w kilku następnych odcinkach "Źródosłowu" zabiera nas etnolingwistka dr Olga Kielak, zaczynając właśnie od bzu.https://podcasty.polskieradio.pl/track/2eb4b01d-dd32-4214-a2f5-9d355aec21d9/JagodyIch pełen słoik zapowiada słodką ucztę, każe też docenić pracę tego, kto je zebrał - bo ta czynność wymaga cierpliwości. Mogą symbolizować dorodne owoce w ogóle, jak i rumiane policzki pięknej dziewczyny. Jagody - przez to, że tak krótko w roku są dostępne i tak trudno je zdobyć w dużej ilości, od zawsze miały szczególne znaczenie w kuchni i życiu mieszkańców wsi. Do sezonu jagodowego jeszcze jest trochę czasu, ale warto się do niego przygotować - o czym przekonuje etnolog prof. Mariola Tymochowicz z UMCS w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/2eb4b01d-dd32-4214-a2f5-9d355aec21d9/Tue, 31 May 2022 09:10:00 GMT339JagodyIch pełen słoik zapowiada słodką ucztę, każe też docenić pracę tego, kto je zebrał - bo ta czynność wymaga cierpliwości. Mogą symbolizować dorodne owoce w ogóle, jak i rumiane policzki pięknej dziewczyny. Jagody - przez to, że tak krótko w roku są dostępne i tak trudno je zdobyć w dużej ilości, od zawsze miały szczególne znaczenie w kuchni i życiu mieszkańców wsi. Do sezonu jagodowego jeszcze jest trochę czasu, ale warto się do niego przygotować - o czym przekonuje etnolog prof. Mariola Tymochowicz z UMCS w Lublinie.Ich pełen słoik zapowiada słodką ucztę, każe też docenić pracę tego, kto je zebrał - bo ta czynność wymaga cierpliwości. Mogą symbolizować dorodne owoce w ogóle, jak i rumiane policzki pięknej dziewczyny. Jagody - przez to, że tak krótko w roku są dostępne i tak trudno je zdobyć w dużej ilości, od zawsze miały szczególne znaczenie w kuchni i życiu mieszkańców wsi. Do sezonu jagodowego jeszcze jest trochę czasu, ale warto się do niego przygotować - o czym przekonuje etnolog prof. Mariola Tymochowicz z UMCS w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/56cdd42f-0786-43ad-afe9-b51f5df824dc/MlekoChoć dzisiaj brzmi to jak niewyobrażalne marnotrawstwo, trzeba przyznać Kleopatrze, że wiedziała co robi, życząc sobie regularnych kąpieli w mleku. Mleko bowiem ma w sobie bardzo dużo cennych składników, i nie na darmo nazywane jest eliksirem życia. O tym, co symbolizuje i jak dbano niegdyś na wsi, aby go nie zabrakło, opowiada nam w kolejnym odcinku "Źródłosłowu" etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Nie zapominajmy więc - zwłaszcza w porze śniadaniowej - o różnych właściwościach mleka i tym, jak ważne było kiedyś w życiu każdego człowieka.https://podcasty.polskieradio.pl/track/56cdd42f-0786-43ad-afe9-b51f5df824dc/Tue, 31 May 2022 09:00:00 GMT393MlekoChoć dzisiaj brzmi to jak niewyobrażalne marnotrawstwo, trzeba przyznać Kleopatrze, że wiedziała co robi, życząc sobie regularnych kąpieli w mleku. Mleko bowiem ma w sobie bardzo dużo cennych składników, i nie na darmo nazywane jest eliksirem życia. O tym, co symbolizuje i jak dbano niegdyś na wsi, aby go nie zabrakło, opowiada nam w kolejnym odcinku "Źródłosłowu" etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Nie zapominajmy więc - zwłaszcza w porze śniadaniowej - o różnych właściwościach mleka i tym, jak ważne było kiedyś w życiu każdego człowieka.Choć dzisiaj brzmi to jak niewyobrażalne marnotrawstwo, trzeba przyznać Kleopatrze, że wiedziała co robi, życząc sobie regularnych kąpieli w mleku. Mleko bowiem ma w sobie bardzo dużo cennych składników, i nie na darmo nazywane jest eliksirem życia. O tym, co symbolizuje i jak dbano niegdyś na wsi, aby go nie zabrakło, opowiada nam w kolejnym odcinku "Źródłosłowu" etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Nie zapominajmy więc - zwłaszcza w porze śniadaniowej - o różnych właściwościach mleka i tym, jak ważne było kiedyś w życiu każdego człowieka.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f6e74e06-6de5-49a2-aada-5fa934b0f758/BaranNie tak dawno temu królował na wielkanocnym stole z czerwoną chorągiewką przypominał o zmartwychwstaniu. Jego biała, czysta wełna kojarzona jest z niewinnością. I tu czeka nas w "Źródłosłowie" pewna sprzeczność! Czemu? Ponieważ według tradycji ludowej baran ma do czynienia z siłami nieczystymi, a uchodzi przede wszystkim za symbol siły woli i wytrwałości. Od starożytności postrzegany był też jako uosobienie płodności, siły przebicia, nowego początku, energii ognia, grzmotów i wojny.A jednak porównaniem kogoś do barana raczej nie zjednamy sobie jego sympatii. Jak to więc jest z tym baranem? Tłumaczy nam to etnolingwistka dr Olga Kielak z UMCS w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f6e74e06-6de5-49a2-aada-5fa934b0f758/Thu, 28 Apr 2022 09:00:00 GMT431BaranNie tak dawno temu królował na wielkanocnym stole z czerwoną chorągiewką przypominał o zmartwychwstaniu. Jego biała, czysta wełna kojarzona jest z niewinnością. I tu czeka nas w "Źródłosłowie" pewna sprzeczność! Czemu? Ponieważ według tradycji ludowej baran ma do czynienia z siłami nieczystymi, a uchodzi przede wszystkim za symbol siły woli i wytrwałości. Od starożytności postrzegany był też jako uosobienie płodności, siły przebicia, nowego początku, energii ognia, grzmotów i wojny.A jednak porównaniem kogoś do barana raczej nie zjednamy sobie jego sympatii. Jak to więc jest z tym baranem? Tłumaczy nam to etnolingwistka dr Olga Kielak z UMCS w Lublinie.Nie tak dawno temu królował na wielkanocnym stole z czerwoną chorągiewką przypominał o zmartwychwstaniu. Jego biała, czysta wełna kojarzona jest z niewinnością. I tu czeka nas w "Źródłosłowie" pewna sprzeczność! Czemu? Ponieważ według tradycji ludowej baran ma do czynienia z siłami nieczystymi, a uchodzi przede wszystkim za symbol siły woli i wytrwałości. Od starożytności postrzegany był też jako uosobienie płodności, siły przebicia, nowego początku, energii ognia, grzmotów i wojny.A jednak porównaniem kogoś do barana raczej nie zjednamy sobie jego sympatii. Jak to więc jest z tym baranem? Tłumaczy nam to etnolingwistka dr Olga Kielak z UMCS w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f6e74e06-6de5-49a2-aada-5fa934b0f758/Pascha23 kwietnia 2022 według kalendarza juliańskiego chrześcijanie obrządków wschodnich przeżywają Triduum Paschalne, przygotowując się na Wielkanoc. Spośród wielu elementów tych obchodów jednym z najsmaczniejszych na pewno jest pascha wielkanocna, deser przygotowywany z jajek, sera, mleka, przypraw i bakalii. Wielu z nas bez niego nie wyobraża sobie Wielkanocy, a teraz, gdy to święto dzielimy z tyloma braćmi i siostrami z Ukrainy, warto przypomnieć jego znaczenie. Opowiada o nim prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f6e74e06-6de5-49a2-aada-5fa934b0f758/Thu, 21 Apr 2022 09:00:00 GMT431Pascha23 kwietnia 2022 według kalendarza juliańskiego chrześcijanie obrządków wschodnich przeżywają Triduum Paschalne, przygotowując się na Wielkanoc. Spośród wielu elementów tych obchodów jednym z najsmaczniejszych na pewno jest pascha wielkanocna, deser przygotowywany z jajek, sera, mleka, przypraw i bakalii. Wielu z nas bez niego nie wyobraża sobie Wielkanocy, a teraz, gdy to święto dzielimy z tyloma braćmi i siostrami z Ukrainy, warto przypomnieć jego znaczenie. Opowiada o nim prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.23 kwietnia 2022 według kalendarza juliańskiego chrześcijanie obrządków wschodnich przeżywają Triduum Paschalne, przygotowując się na Wielkanoc. Spośród wielu elementów tych obchodów jednym z najsmaczniejszych na pewno jest pascha wielkanocna, deser przygotowywany z jajek, sera, mleka, przypraw i bakalii. Wielu z nas bez niego nie wyobraża sobie Wielkanocy, a teraz, gdy to święto dzielimy z tyloma braćmi i siostrami z Ukrainy, warto przypomnieć jego znaczenie. Opowiada o nim prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f6e74e06-6de5-49a2-aada-5fa934b0f758/JajkoBez niego nie byłoby ani święconki, ani Świąt Wielkanocnych, i prawdopodobnie niczego innego też, bo z niego bierze się życie. Nazywane płynnym złotem, na polskiej wsi było bardzo cennym i wbrew pozorom rzadko jedzonym specjałem. Jajko – w Wielkanoc króluje na naszych stołach, symbolizując nowy początek i życie. A o symbolice jajka w kolejnym odcinku Źródłosłowu opowiada etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f6e74e06-6de5-49a2-aada-5fa934b0f758/Sun, 17 Apr 2022 09:00:00 GMT431JajkoBez niego nie byłoby ani święconki, ani Świąt Wielkanocnych, i prawdopodobnie niczego innego też, bo z niego bierze się życie. Nazywane płynnym złotem, na polskiej wsi było bardzo cennym i wbrew pozorom rzadko jedzonym specjałem. Jajko – w Wielkanoc króluje na naszych stołach, symbolizując nowy początek i życie. A o symbolice jajka w kolejnym odcinku Źródłosłowu opowiada etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.Bez niego nie byłoby ani święconki, ani Świąt Wielkanocnych, i prawdopodobnie niczego innego też, bo z niego bierze się życie. Nazywane płynnym złotem, na polskiej wsi było bardzo cennym i wbrew pozorom rzadko jedzonym specjałem. Jajko – w Wielkanoc króluje na naszych stołach, symbolizując nowy początek i życie. A o symbolice jajka w kolejnym odcinku Źródłosłowu opowiada etnolog prof. Mariola Tymochowicz z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.https://podcasty.polskieradio.pl/track/1561417f-72f3-41f8-bb1b-814b7c251d92/ŚwiniaMało które zwierzę ma tak złą prasę. Symbolizuje brud i same najgorsze cechy, przychodzi do głowy chyba tylko wtedy, gdy chcemy kogoś wyzwać. A tymczasem ŚWINIA, bohaterka kolejnego odcinka naszego cyklu Źródłosłów, jest zwierzęciem niezwykle inteligentnym, a także rodzinnym. O tym, jak postrzegano świnię w kulturze ludowej i co z tego zostało w polszczyźnie, opowie językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/1561417f-72f3-41f8-bb1b-814b7c251d92/Wed, 06 Apr 2022 09:00:00 GMT393ŚwiniaMało które zwierzę ma tak złą prasę. Symbolizuje brud i same najgorsze cechy, przychodzi do głowy chyba tylko wtedy, gdy chcemy kogoś wyzwać. A tymczasem ŚWINIA, bohaterka kolejnego odcinka naszego cyklu Źródłosłów, jest zwierzęciem niezwykle inteligentnym, a także rodzinnym. O tym, jak postrzegano świnię w kulturze ludowej i co z tego zostało w polszczyźnie, opowie językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​.Mało które zwierzę ma tak złą prasę. Symbolizuje brud i same najgorsze cechy, przychodzi do głowy chyba tylko wtedy, gdy chcemy kogoś wyzwać. A tymczasem ŚWINIA, bohaterka kolejnego odcinka naszego cyklu Źródłosłów, jest zwierzęciem niezwykle inteligentnym, a także rodzinnym. O tym, jak postrzegano świnię w kulturze ludowej i co z tego zostało w polszczyźnie, opowie językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/a4363f26-eb9a-4ecb-8af4-94bb56ff8e0f/KozaUparta, dzika, głupia - koza w kulturze ludowej niestety nie ma najlepszej prasy... Bywa agresywna, impulsywna, ma powiązania z ciemnymi mocami, choć koza to jeden z najstarszych udomowionych gatunków zwierząt, na całym świecie hodowana dla mleka, mięsa, sierści i skór.   Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem opowiadała językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/a4363f26-eb9a-4ecb-8af4-94bb56ff8e0f/Sat, 02 Apr 2022 09:00:00 GMT344KozaUparta, dzika, głupia - koza w kulturze ludowej niestety nie ma najlepszej prasy... Bywa agresywna, impulsywna, ma powiązania z ciemnymi mocami, choć koza to jeden z najstarszych udomowionych gatunków zwierząt, na całym świecie hodowana dla mleka, mięsa, sierści i skór.   Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem opowiadała językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​.Uparta, dzika, głupia - koza w kulturze ludowej niestety nie ma najlepszej prasy... Bywa agresywna, impulsywna, ma powiązania z ciemnymi mocami, choć koza to jeden z najstarszych udomowionych gatunków zwierząt, na całym świecie hodowana dla mleka, mięsa, sierści i skór.   Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem opowiadała językoznawczyni i etnolingwistka z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/5a40c4d6-3408-427c-a86d-94d8e32cbeb4/KońTo majestatyczne, dostojne zwierzę. Mówią, że najpiękniejsze ze wszystkich! Jego okiełznanie, a potem oswojenie człowiek liczy sobie jako jedno z największych swoich osiągnięć ewolucyjnych. Jaki jest każdy widzi, a bez niego trudno było sobie niegdyś wyobrazić życie nie tylko na wsi. Koń w tradycji ludowej zajmuje zaszczytne, ważne miejsce jako pomocnik gospodarza, towarzysz żołnierza czy kawalera. Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem mówiła językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/5a40c4d6-3408-427c-a86d-94d8e32cbeb4/Mon, 28 Mar 2022 10:15:00 GMT353KońTo majestatyczne, dostojne zwierzę. Mówią, że najpiękniejsze ze wszystkich! Jego okiełznanie, a potem oswojenie człowiek liczy sobie jako jedno z największych swoich osiągnięć ewolucyjnych. Jaki jest każdy widzi, a bez niego trudno było sobie niegdyś wyobrazić życie nie tylko na wsi. Koń w tradycji ludowej zajmuje zaszczytne, ważne miejsce jako pomocnik gospodarza, towarzysz żołnierza czy kawalera. Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem mówiła językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.To majestatyczne, dostojne zwierzę. Mówią, że najpiękniejsze ze wszystkich! Jego okiełznanie, a potem oswojenie człowiek liczy sobie jako jedno z największych swoich osiągnięć ewolucyjnych. Jaki jest każdy widzi, a bez niego trudno było sobie niegdyś wyobrazić życie nie tylko na wsi. Koń w tradycji ludowej zajmuje zaszczytne, ważne miejsce jako pomocnik gospodarza, towarzysz żołnierza czy kawalera. Dziś w „Źródłosłowie” o symbolice związanej z tym zwierzęciem mówiła językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c34973d0-5cdd-422f-8757-5b39f65ee2b0/BramaMoże być mała, duża, prosta lub zdobiona. Z jednej strony chroni nas przed intruzami, z drugiej - przy niej uroczyście można witać gości. Dziś kojarzy się też nieco pejoratywnie z grodzonymi osiedlami w miastach, ale dobrze jest przypomnieć, że od zawsze pełniła bardzo ważną funkcję w życiu społeczności. O symbolice BRAMY w najnowszym odcinku  "Źródłosłowu" opowie nam językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c34973d0-5cdd-422f-8757-5b39f65ee2b0/Sat, 19 Mar 2022 10:15:27 GMT390BramaMoże być mała, duża, prosta lub zdobiona. Z jednej strony chroni nas przed intruzami, z drugiej - przy niej uroczyście można witać gości. Dziś kojarzy się też nieco pejoratywnie z grodzonymi osiedlami w miastach, ale dobrze jest przypomnieć, że od zawsze pełniła bardzo ważną funkcję w życiu społeczności. O symbolice BRAMY w najnowszym odcinku  "Źródłosłowu" opowie nam językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.Może być mała, duża, prosta lub zdobiona. Z jednej strony chroni nas przed intruzami, z drugiej - przy niej uroczyście można witać gości. Dziś kojarzy się też nieco pejoratywnie z grodzonymi osiedlami w miastach, ale dobrze jest przypomnieć, że od zawsze pełniła bardzo ważną funkcję w życiu społeczności. O symbolice BRAMY w najnowszym odcinku  "Źródłosłowu" opowie nam językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/5fb54896-e937-47c4-860d-d7e489564d9a/DiabełChyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/5fb54896-e937-47c4-860d-d7e489564d9a/Mon, 14 Mar 2022 09:00:00 GMT379DiabełChyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.Chyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/80de2d7f-7768-4278-a65e-6e560bded025/DrogaDroga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/80de2d7f-7768-4278-a65e-6e560bded025/Fri, 11 Mar 2022 09:00:00 GMT298DrogaDroga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski.Droga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f5cbd9b3-7f27-4ca2-bd02-c0a4f430c91a/MiedzaCzas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f5cbd9b3-7f27-4ca2-bd02-c0a4f430c91a/Sat, 26 Feb 2022 13:00:00 GMT392MiedzaCzas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski.Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/4dee4eab-c4b0-4598-ae55-35f380e64580/WółRobimy kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. Dziś w „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/4dee4eab-c4b0-4598-ae55-35f380e64580/Fri, 18 Feb 2022 13:00:00 GMT361WółRobimy kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. Dziś w „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.Robimy kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. Dziś w „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/71b481b6-ce53-4e4d-9736-d42fdfb781fd/Słownik prof. Jerzego Bartmińskiego7 lutego straciliśmy prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. Wziął się on od wspominanego tu, monumentalnej publikacji poświęconej folklorowi, której początki sięgają 1980 roku. Profesor Bartmiński był pomysłodawcą i redaktorem, duchem tego przedsięwzięcia. „Słownik to jego opus magnum”, mówi prof. Joanna Szadura z Lublina, która opowie nam teraz o historii tej publikacji.https://podcasty.polskieradio.pl/track/71b481b6-ce53-4e4d-9736-d42fdfb781fd/Sat, 12 Feb 2022 13:00:00 GMT407Słownik prof. Jerzego Bartmińskiego7 lutego straciliśmy prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. Wziął się on od wspominanego tu, monumentalnej publikacji poświęconej folklorowi, której początki sięgają 1980 roku. Profesor Bartmiński był pomysłodawcą i redaktorem, duchem tego przedsięwzięcia. „Słownik to jego opus magnum”, mówi prof. Joanna Szadura z Lublina, która opowie nam teraz o historii tej publikacji.7 lutego straciliśmy prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. Wziął się on od wspominanego tu, monumentalnej publikacji poświęconej folklorowi, której początki sięgają 1980 roku. Profesor Bartmiński był pomysłodawcą i redaktorem, duchem tego przedsięwzięcia. „Słownik to jego opus magnum”, mówi prof. Joanna Szadura z Lublina, która opowie nam teraz o historii tej publikacji.https://podcasty.polskieradio.pl/track/7175f17a-f764-4aec-9207-c78cfab93c2a/BykRobimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka.  Przy kolejnym naszym słowie kluczu moglibyśmy powiedzieć o rodeo, o znanej koszykarskiej drużynie, a nawet o giełdzie, ale znacznie ciekawsze będzie sięgnięcie do symboliki ludowej. O nie w odniesieniu do BYKA opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/7175f17a-f764-4aec-9207-c78cfab93c2a/Sat, 12 Feb 2022 12:00:00 GMT315BykRobimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka.  Przy kolejnym naszym słowie kluczu moglibyśmy powiedzieć o rodeo, o znanej koszykarskiej drużynie, a nawet o giełdzie, ale znacznie ciekawsze będzie sięgnięcie do symboliki ludowej. O nie w odniesieniu do BYKA opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka.  Przy kolejnym naszym słowie kluczu moglibyśmy powiedzieć o rodeo, o znanej koszykarskiej drużynie, a nawet o giełdzie, ale znacznie ciekawsze będzie sięgnięcie do symboliki ludowej. O nie w odniesieniu do BYKA opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c3cc2735-bad8-43c5-8233-408262cd4dea/ŹródłoZapraszamy na kolejny odcinek sobotniego „Źródłosłowu”. Dzisiaj sięgamy po pojęcie świetnie znane słuchaczom Dwójki, od którego wziął się też nasz cykl. Już państwo zgadli? Oczywiście, chodzi o ŹRÓDŁO. Ad fontes zabiera więc nas językoznawstwa; kulturoznawca, folklorysta prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c3cc2735-bad8-43c5-8233-408262cd4dea/Sat, 29 Jan 2022 12:00:00 GMT353ŹródłoZapraszamy na kolejny odcinek sobotniego „Źródłosłowu”. Dzisiaj sięgamy po pojęcie świetnie znane słuchaczom Dwójki, od którego wziął się też nasz cykl. Już państwo zgadli? Oczywiście, chodzi o ŹRÓDŁO. Ad fontes zabiera więc nas językoznawstwa; kulturoznawca, folklorysta prof. Jan Adamowski.Zapraszamy na kolejny odcinek sobotniego „Źródłosłowu”. Dzisiaj sięgamy po pojęcie świetnie znane słuchaczom Dwójki, od którego wziął się też nasz cykl. Już państwo zgadli? Oczywiście, chodzi o ŹRÓDŁO. Ad fontes zabiera więc nas językoznawstwa; kulturoznawca, folklorysta prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/d2fa6770-b55b-44c6-8051-76f3f2398688/KrowaCzy krowy potrafią pływać? Dlaczego krowa to święte zwierzę w Indiach? Po co jej rogi? Podobne, choć może nie konkretnie takie pytania zadawali sobie mieszkańcy wsi od setek lat, starając się zrozumieć zwierzę, które wiernie towarzyszyło im w wiejskim życiu. I choć w przysłowiach nie jest obiektem szczególnej estymy, to jednak w życiu o mało które zwierzę się tak dbało, jak o krowę. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak opowie nam jak to robiono i dlaczego...https://podcasty.polskieradio.pl/track/d2fa6770-b55b-44c6-8051-76f3f2398688/Sat, 22 Jan 2022 12:00:00 GMT378KrowaCzy krowy potrafią pływać? Dlaczego krowa to święte zwierzę w Indiach? Po co jej rogi? Podobne, choć może nie konkretnie takie pytania zadawali sobie mieszkańcy wsi od setek lat, starając się zrozumieć zwierzę, które wiernie towarzyszyło im w wiejskim życiu. I choć w przysłowiach nie jest obiektem szczególnej estymy, to jednak w życiu o mało które zwierzę się tak dbało, jak o krowę. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak opowie nam jak to robiono i dlaczego...Czy krowy potrafią pływać? Dlaczego krowa to święte zwierzę w Indiach? Po co jej rogi? Podobne, choć może nie konkretnie takie pytania zadawali sobie mieszkańcy wsi od setek lat, starając się zrozumieć zwierzę, które wiernie towarzyszyło im w wiejskim życiu. I choć w przysłowiach nie jest obiektem szczególnej estymy, to jednak w życiu o mało które zwierzę się tak dbało, jak o krowę. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak opowie nam jak to robiono i dlaczego...https://podcasty.polskieradio.pl/track/a66ca97d-588d-465c-b1b6-a18c48026993/BydłoNajlepsi przyjaciele człowieka, towarzysze, pomocnicy, a w dawnych czasach – często jedyna gwarancja przeżycia. Tym były i nadal są dla nas zwierzęta. Choć dziś już do czynienia mamy raczej tylko z psami czy kotami, to kiedyś człowieka otaczały gęsi, sarny, kaczki, krowy i całe mnóstwo innych stworzeń, dzięki którym mógł żyć. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" zaglądamy więc do świata fauny, aby posłuchać o symbolice i znaczeniach bydła. Objaśni nam to językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/a66ca97d-588d-465c-b1b6-a18c48026993/Sat, 15 Jan 2022 12:00:00 GMT389BydłoNajlepsi przyjaciele człowieka, towarzysze, pomocnicy, a w dawnych czasach – często jedyna gwarancja przeżycia. Tym były i nadal są dla nas zwierzęta. Choć dziś już do czynienia mamy raczej tylko z psami czy kotami, to kiedyś człowieka otaczały gęsi, sarny, kaczki, krowy i całe mnóstwo innych stworzeń, dzięki którym mógł żyć. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" zaglądamy więc do świata fauny, aby posłuchać o symbolice i znaczeniach bydła. Objaśni nam to językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak.Najlepsi przyjaciele człowieka, towarzysze, pomocnicy, a w dawnych czasach – często jedyna gwarancja przeżycia. Tym były i nadal są dla nas zwierzęta. Choć dziś już do czynienia mamy raczej tylko z psami czy kotami, to kiedyś człowieka otaczały gęsi, sarny, kaczki, krowy i całe mnóstwo innych stworzeń, dzięki którym mógł żyć. W najnowszym odcinku cyklu "Źródłosłów" zaglądamy więc do świata fauny, aby posłuchać o symbolice i znaczeniach bydła. Objaśni nam to językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f122df7f-5566-4995-82c7-a06d80a7f156/KaszaJaglana, gryczana, manna, bulgur czy jęczmienna – kasza od zawsze obecna była na polskich stołach. Kiedyś towarzyszyła narodzeniu dziecka, jako ofiara i wróżba pomyślności, obowiązkowo zaręczynom i weselu, a także każdemu, zwykłemu dniu w życiu mieszkańca wsi. Na czym polegają jej magiczne właściwości i skąd jej rola w naszej kuchni, niegdyś tak ważna, a dziś zapomniana? To noworocznym odcinku Źródłosłowu wytłumaczy etnolog prof. Mariola Tymochowicz.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f122df7f-5566-4995-82c7-a06d80a7f156/Sat, 01 Jan 2022 12:00:00 GMT274KaszaJaglana, gryczana, manna, bulgur czy jęczmienna – kasza od zawsze obecna była na polskich stołach. Kiedyś towarzyszyła narodzeniu dziecka, jako ofiara i wróżba pomyślności, obowiązkowo zaręczynom i weselu, a także każdemu, zwykłemu dniu w życiu mieszkańca wsi. Na czym polegają jej magiczne właściwości i skąd jej rola w naszej kuchni, niegdyś tak ważna, a dziś zapomniana? To noworocznym odcinku Źródłosłowu wytłumaczy etnolog prof. Mariola Tymochowicz.Jaglana, gryczana, manna, bulgur czy jęczmienna – kasza od zawsze obecna była na polskich stołach. Kiedyś towarzyszyła narodzeniu dziecka, jako ofiara i wróżba pomyślności, obowiązkowo zaręczynom i weselu, a także każdemu, zwykłemu dniu w życiu mieszkańca wsi. Na czym polegają jej magiczne właściwości i skąd jej rola w naszej kuchni, niegdyś tak ważna, a dziś zapomniana? To noworocznym odcinku Źródłosłowu wytłumaczy etnolog prof. Mariola Tymochowicz.https://podcasty.polskieradio.pl/track/3e14b4bf-133d-401f-853c-9620319cfc21/GrzybyZa nami Wigilia Bożego Narodzenia, wyczekiwane nadejście dobrej nowiny i rozpoczęcie najbardziej rozśpiewanego czasu w roku. Dziś także świętować będziemy przy suto zastawionych stołach, na których znajdują się nie tylko pyszne, ale i bardzo znaczące potrawy. Do nich zaliczają się obowiązkowo grzyby. O tym, dlaczego bożonarodzeniowa uczta nie może się bez nich odbyć, opowie nam w kolejnym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/3e14b4bf-133d-401f-853c-9620319cfc21/Sat, 25 Dec 2021 12:00:00 GMT307GrzybyZa nami Wigilia Bożego Narodzenia, wyczekiwane nadejście dobrej nowiny i rozpoczęcie najbardziej rozśpiewanego czasu w roku. Dziś także świętować będziemy przy suto zastawionych stołach, na których znajdują się nie tylko pyszne, ale i bardzo znaczące potrawy. Do nich zaliczają się obowiązkowo grzyby. O tym, dlaczego bożonarodzeniowa uczta nie może się bez nich odbyć, opowie nam w kolejnym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.Za nami Wigilia Bożego Narodzenia, wyczekiwane nadejście dobrej nowiny i rozpoczęcie najbardziej rozśpiewanego czasu w roku. Dziś także świętować będziemy przy suto zastawionych stołach, na których znajdują się nie tylko pyszne, ale i bardzo znaczące potrawy. Do nich zaliczają się obowiązkowo grzyby. O tym, dlaczego bożonarodzeniowa uczta nie może się bez nich odbyć, opowie nam w kolejnym odcinku cyklu "Źródłosłów" językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/7f4a0c88-bd9d-492a-b6f0-a2303ee7253a/KapustaCzas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów". W nim coś bardzo dobrze znanego, i ważnego zwłaszcza na wigilijnym stole, przy którym już za kilka dni zasiądziemy. Kapusta... Sama jej nazwa, wywodząca się od łacińskiego caputium (Kaputium), czyli głowa,  od razu przywołuje popularne, choć mało pochlebne przysłowie. W formie kiszonej jest dobrodziejstwem, a kiedyś - jak wytłumaczy nam to teraz etnolog prof. Mariola Tymochowicz - nie można się było bez niej obyć.https://podcasty.polskieradio.pl/track/7f4a0c88-bd9d-492a-b6f0-a2303ee7253a/Sun, 19 Dec 2021 12:00:00 GMT341KapustaCzas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów". W nim coś bardzo dobrze znanego, i ważnego zwłaszcza na wigilijnym stole, przy którym już za kilka dni zasiądziemy. Kapusta... Sama jej nazwa, wywodząca się od łacińskiego caputium (Kaputium), czyli głowa,  od razu przywołuje popularne, choć mało pochlebne przysłowie. W formie kiszonej jest dobrodziejstwem, a kiedyś - jak wytłumaczy nam to teraz etnolog prof. Mariola Tymochowicz - nie można się było bez niej obyć.Czas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów". W nim coś bardzo dobrze znanego, i ważnego zwłaszcza na wigilijnym stole, przy którym już za kilka dni zasiądziemy. Kapusta... Sama jej nazwa, wywodząca się od łacińskiego caputium (Kaputium), czyli głowa,  od razu przywołuje popularne, choć mało pochlebne przysłowie. W formie kiszonej jest dobrodziejstwem, a kiedyś - jak wytłumaczy nam to teraz etnolog prof. Mariola Tymochowicz - nie można się było bez niej obyć.https://podcasty.polskieradio.pl/track/e4850166-ff3b-4ee2-bd6c-3ca0684decf3/SłomaSłoma… Czy może być coś bardziej pospolitego? Współcześnie nie mamy za bardzo z nią do czynienia, dlatego nie znamy już jej szczególnych właściwości. A przed nadchodzącymi świętami Bożego Narodzenia – i nie tylko! – warto to sobie przypomnieć. Pomoże nam w tym językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/e4850166-ff3b-4ee2-bd6c-3ca0684decf3/Thu, 09 Dec 2021 12:00:00 GMT364SłomaSłoma… Czy może być coś bardziej pospolitego? Współcześnie nie mamy za bardzo z nią do czynienia, dlatego nie znamy już jej szczególnych właściwości. A przed nadchodzącymi świętami Bożego Narodzenia – i nie tylko! – warto to sobie przypomnieć. Pomoże nam w tym językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.Słoma… Czy może być coś bardziej pospolitego? Współcześnie nie mamy za bardzo z nią do czynienia, dlatego nie znamy już jej szczególnych właściwości. A przed nadchodzącymi świętami Bożego Narodzenia – i nie tylko! – warto to sobie przypomnieć. Pomoże nam w tym językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/03b58b44-5580-440b-8dc6-e54e2bc4bdf4/BukDzisiaj robi się z tego solidne łóżka czy szafy, i na tym kończą się nasze skojarzenia z tym drzewem. Ale BUK, zwłaszcza dla górali, ma wiele znaczeń. Już u dawnych Słowian odgrywał ważną rolę, a starożytni Rzymianie uważali go za drzewo szczęśliwe, symbol miłości, płodności i cierpliwości. O buku w naszym cyklu "Źródłosłów" opowie nam teraz językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/03b58b44-5580-440b-8dc6-e54e2bc4bdf4/Thu, 09 Dec 2021 08:40:00 GMT371BukDzisiaj robi się z tego solidne łóżka czy szafy, i na tym kończą się nasze skojarzenia z tym drzewem. Ale BUK, zwłaszcza dla górali, ma wiele znaczeń. Już u dawnych Słowian odgrywał ważną rolę, a starożytni Rzymianie uważali go za drzewo szczęśliwe, symbol miłości, płodności i cierpliwości. O buku w naszym cyklu "Źródłosłów" opowie nam teraz językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.Dzisiaj robi się z tego solidne łóżka czy szafy, i na tym kończą się nasze skojarzenia z tym drzewem. Ale BUK, zwłaszcza dla górali, ma wiele znaczeń. Już u dawnych Słowian odgrywał ważną rolę, a starożytni Rzymianie uważali go za drzewo szczęśliwe, symbol miłości, płodności i cierpliwości. O buku w naszym cyklu "Źródłosłów" opowie nam teraz językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f5055357-891a-49fb-b883-4206adb1407e/ChlebCzas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów", a w nim świetnie znane słowo. Ma najprawdopodobniej pochodzenie praindoeuropejskie, występuje w językach słowiańskich, pragermańskich i sanskrycie. W języku starogermańskim to hlaiba, w  starogockim - hlaifs, staroislandzkim - hleifr. Chodzi oczywiście o... chleb! Jak na coś powszedniego, codziennego i zwyczajnego kryje w sobie mnóstwo ciekawych znaczeń i funkcji. O nich opowie nam teraz etnolog prof. Mariola Tymochowicz.https://podcasty.polskieradio.pl/track/f5055357-891a-49fb-b883-4206adb1407e/Fri, 03 Dec 2021 08:40:00 GMT392ChlebCzas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów", a w nim świetnie znane słowo. Ma najprawdopodobniej pochodzenie praindoeuropejskie, występuje w językach słowiańskich, pragermańskich i sanskrycie. W języku starogermańskim to hlaiba, w  starogockim - hlaifs, staroislandzkim - hleifr. Chodzi oczywiście o... chleb! Jak na coś powszedniego, codziennego i zwyczajnego kryje w sobie mnóstwo ciekawych znaczeń i funkcji. O nich opowie nam teraz etnolog prof. Mariola Tymochowicz.Czas na kolejny odcinek z cyklu "Źródłosłów", a w nim świetnie znane słowo. Ma najprawdopodobniej pochodzenie praindoeuropejskie, występuje w językach słowiańskich, pragermańskich i sanskrycie. W języku starogermańskim to hlaiba, w  starogockim - hlaifs, staroislandzkim - hleifr. Chodzi oczywiście o... chleb! Jak na coś powszedniego, codziennego i zwyczajnego kryje w sobie mnóstwo ciekawych znaczeń i funkcji. O nich opowie nam teraz etnolog prof. Mariola Tymochowicz.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c7808619-9b65-4c28-8c17-23451a5bf4d6/SieczkaBardzo dobrze znają ją dziś hodowcy koni, bydła czy owiec, dawniej żadne gospodarstwo nie mogło się bez niej obyć. Ale mimo że to tak prozaiczna i powszechna niegdyś rzecz, współcześnie mało kto ma z nią do czynienia. Sieczka, to kolejny termin w naszym cyklu "Źródłosłów", ma dla wielu zapewne tylko znaczenie symboliczne. Czyli jakie? To wytłumaczy nam językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c7808619-9b65-4c28-8c17-23451a5bf4d6/Thu, 02 Dec 2021 08:40:00 GMT301SieczkaBardzo dobrze znają ją dziś hodowcy koni, bydła czy owiec, dawniej żadne gospodarstwo nie mogło się bez niej obyć. Ale mimo że to tak prozaiczna i powszechna niegdyś rzecz, współcześnie mało kto ma z nią do czynienia. Sieczka, to kolejny termin w naszym cyklu "Źródłosłów", ma dla wielu zapewne tylko znaczenie symboliczne. Czyli jakie? To wytłumaczy nam językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.Bardzo dobrze znają ją dziś hodowcy koni, bydła czy owiec, dawniej żadne gospodarstwo nie mogło się bez niej obyć. Ale mimo że to tak prozaiczna i powszechna niegdyś rzecz, współcześnie mało kto ma z nią do czynienia. Sieczka, to kolejny termin w naszym cyklu "Źródłosłów", ma dla wielu zapewne tylko znaczenie symboliczne. Czyli jakie? To wytłumaczy nam językoznawczyni i etnografka dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/9e3ec4ae-824d-4402-818d-b68fec9ed27c/MogiłaOstatnie kilka dni spędziliśmy, obchodząc święta poświęcone zmarłym. Z tej okazji wspominaliśmy nie tylko swoich bliskich, lecz także dawne tradycje pogrzebowe. Dziś w kolejnym odcinku Źródłosłowu jeszcze raz pochylamy się nad grobami, a raczej nad mogiłami - różne znaczenia tego słowa przybliży nam językoznawca, kulturoznawca, folklorysta, prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/9e3ec4ae-824d-4402-818d-b68fec9ed27c/Tue, 23 Nov 2021 08:40:00 GMT360MogiłaOstatnie kilka dni spędziliśmy, obchodząc święta poświęcone zmarłym. Z tej okazji wspominaliśmy nie tylko swoich bliskich, lecz także dawne tradycje pogrzebowe. Dziś w kolejnym odcinku Źródłosłowu jeszcze raz pochylamy się nad grobami, a raczej nad mogiłami - różne znaczenia tego słowa przybliży nam językoznawca, kulturoznawca, folklorysta, prof. Jan Adamowski.Ostatnie kilka dni spędziliśmy, obchodząc święta poświęcone zmarłym. Z tej okazji wspominaliśmy nie tylko swoich bliskich, lecz także dawne tradycje pogrzebowe. Dziś w kolejnym odcinku Źródłosłowu jeszcze raz pochylamy się nad grobami, a raczej nad mogiłami - różne znaczenia tego słowa przybliży nam językoznawca, kulturoznawca, folklorysta, prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/81845056-835a-4214-b3b2-806cf80535b2/PowrósłoW kulturze ludowej wiele znajdziemy słów brzmiących już dziś wręcz egzotycznie, o niejasnym znaczeniu. Bardzo dużo wiąże się ze zbożem i jego obróbką - jednym z najbardziej płodnych tematów, inspirujących rozwój nie tylko zwyczajów, ale i języka. Słowem, które się do tego odnosi, i o którym w kolejnym odcinku „Źródłosłowu” opowie językoznawczyni dr Agata Bielak jest... powrósło.https://podcasty.polskieradio.pl/track/81845056-835a-4214-b3b2-806cf80535b2/Tue, 23 Nov 2021 08:30:00 GMT340PowrósłoW kulturze ludowej wiele znajdziemy słów brzmiących już dziś wręcz egzotycznie, o niejasnym znaczeniu. Bardzo dużo wiąże się ze zbożem i jego obróbką - jednym z najbardziej płodnych tematów, inspirujących rozwój nie tylko zwyczajów, ale i języka. Słowem, które się do tego odnosi, i o którym w kolejnym odcinku „Źródłosłowu” opowie językoznawczyni dr Agata Bielak jest... powrósło.W kulturze ludowej wiele znajdziemy słów brzmiących już dziś wręcz egzotycznie, o niejasnym znaczeniu. Bardzo dużo wiąże się ze zbożem i jego obróbką - jednym z najbardziej płodnych tematów, inspirujących rozwój nie tylko zwyczajów, ale i języka. Słowem, które się do tego odnosi, i o którym w kolejnym odcinku „Źródłosłowu” opowie językoznawczyni dr Agata Bielak jest... powrósło.https://podcasty.polskieradio.pl/track/78d1e38b-4c28-4339-85f1-fc8b9535ee34/PlewyW kulturze ludowej temat zboża i jego obróbki jest niezwykle płodny. Inspiruje rozwój zwyczajów, ale i języka. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu”, cyklu w którym zgłębiamy tajemnice słów przewijających się w mowie codziennej sięgamy do słowa „plewy”. Z pozoru bezwartościowe odpadki przy obróbce zboża okazują się być bardzo przydatnymi półproduktami… Naszą przewodniczką po świecie plew jest językoznawczyni dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/78d1e38b-4c28-4339-85f1-fc8b9535ee34/Tue, 23 Nov 2021 08:20:00 GMT365PlewyW kulturze ludowej temat zboża i jego obróbki jest niezwykle płodny. Inspiruje rozwój zwyczajów, ale i języka. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu”, cyklu w którym zgłębiamy tajemnice słów przewijających się w mowie codziennej sięgamy do słowa „plewy”. Z pozoru bezwartościowe odpadki przy obróbce zboża okazują się być bardzo przydatnymi półproduktami… Naszą przewodniczką po świecie plew jest językoznawczyni dr Agata Bielak.W kulturze ludowej temat zboża i jego obróbki jest niezwykle płodny. Inspiruje rozwój zwyczajów, ale i języka. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu”, cyklu w którym zgłębiamy tajemnice słów przewijających się w mowie codziennej sięgamy do słowa „plewy”. Z pozoru bezwartościowe odpadki przy obróbce zboża okazują się być bardzo przydatnymi półproduktami… Naszą przewodniczką po świecie plew jest językoznawczyni dr Agata Bielak.https://podcasty.polskieradio.pl/track/e981ef5f-cb4d-4504-bfed-0f89db24f98b/DąbTo symbol siły i potęgi, ze względu na swoje rozmiary, oraz niepoddawania się upływowi czasu – system korzeniowy utrudnia bowiem wywrócenie przez wiatr. W mitologii greckiej było poświęcone Zeusowi, w starożytnym Rzymie wiązano z nim powstanie świata. Tym drzewom, jako jedynym, nadaje się imiona. Dąb, bo o nim mowa, był bohaterem drugiego odcinka Źródłosłowu. A przewodnikiem po dębowej semantyce był prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/e981ef5f-cb4d-4504-bfed-0f89db24f98b/Tue, 23 Nov 2021 08:10:00 GMT297DąbTo symbol siły i potęgi, ze względu na swoje rozmiary, oraz niepoddawania się upływowi czasu – system korzeniowy utrudnia bowiem wywrócenie przez wiatr. W mitologii greckiej było poświęcone Zeusowi, w starożytnym Rzymie wiązano z nim powstanie świata. Tym drzewom, jako jedynym, nadaje się imiona. Dąb, bo o nim mowa, był bohaterem drugiego odcinka Źródłosłowu. A przewodnikiem po dębowej semantyce był prof. Jan Adamowski.To symbol siły i potęgi, ze względu na swoje rozmiary, oraz niepoddawania się upływowi czasu – system korzeniowy utrudnia bowiem wywrócenie przez wiatr. W mitologii greckiej było poświęcone Zeusowi, w starożytnym Rzymie wiązano z nim powstanie świata. Tym drzewom, jako jedynym, nadaje się imiona. Dąb, bo o nim mowa, był bohaterem drugiego odcinka Źródłosłowu. A przewodnikiem po dębowej semantyce był prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c870acab-f033-47b7-a906-abd53117179f/Na gościńcuSłowo "gościniec" pochodzi od czasownika "gościć" i ma przynajmniej trzy znaczenia. Przede wszystkim jest to szeroka droga wiejska, to także zajazd czy karczma przydrożna, oraz dawne określenie drobnego upominku, który wręczano po powrocie z podróży. W pierwszym naszym spotkaniu z nieoczywistymi terminami naszym przewodnikiem jest językoznawca, kulturoznawca, folklorysta, prof. Jan Adamowski.https://podcasty.polskieradio.pl/track/c870acab-f033-47b7-a906-abd53117179f/Tue, 23 Nov 2021 08:00:00 GMT317Na gościńcuSłowo "gościniec" pochodzi od czasownika "gościć" i ma przynajmniej trzy znaczenia. Przede wszystkim jest to szeroka droga wiejska, to także zajazd czy karczma przydrożna, oraz dawne określenie drobnego upominku, który wręczano po powrocie z podróży. W pierwszym naszym spotkaniu z nieoczywistymi terminami naszym przewodnikiem jest językoznawca, kulturoznawca, folklorysta, prof. Jan Adamowski.Słowo "gościniec" pochodzi od czasownika "gościć" i ma przynajmniej trzy znaczenia. Przede wszystkim jest to szeroka droga wiejska, to także zajazd czy karczma przydrożna, oraz dawne określenie drobnego upominku, który wręczano po powrocie z podróży. W pierwszym naszym spotkaniu z nieoczywistymi terminami naszym przewodnikiem jest językoznawca, kulturoznawca, folklorysta, prof. Jan Adamowski.