Nowy eksponat na wystawie antropologicznej Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ Ekspozycja antropologiczna Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego wzbogaciła się o nową, naturalnych rozmiarów rekonstrukcję przodka człowieka. Słynna Lucy, należąca do gatunku Australopithecus afarensis, dołączyła tym samym do dwóch istniejących już rekonstrukcji - neandertalczyka (Homo neanderthalensis) oraz człowieka wyprostowanego (Homo erectus). Zobacz więcej na temat: Jakub Domoradzki Uniwersytet Jagielloński Afryka Wschodnia prehistoria
Olga Drenda o książce "Słowo humoru". "Co sprawia, że się śmiejemy - to mnie interesuje" - Humor i komizm to dwie różne kategorie. Komizm kieruje nas w stronę literatury i teatru, zatem to materia bardziej artystyczna. To byłoby dalej od codziennego doświadczenia życia. Mnie interesowało podejście oparte nie na konwencji literackiej, ale raczej paradoksie, absurdzie. Chodziło o to, co sprawia, że się śmiejemy lub wręcz przeciwnie, umieszczenie humoru w kontekście obyczaju, normy społecznej - mówiła w Dwójce pisarka Olga Drenda o swej książce "Słowo humoru". Zobacz więcej na temat: Olga Drenda Aldona Łaniewska-Wołłk Dwójka folklor humor książki
Claude Lévi-Strauss urodził się 115 lat temu. "Chciał z antropologii uczynić naukę ścisłą" – Posługiwał się liczbami, wzorami, wykresami. Główną cechą jego strukturalizmu jest to, że sprowadza wszystko do krystalicznej struktury, jaką w ostateczności jest wykres geometryczny – mówili w Polskim Radiu filozof Barbara Czerska i antropolog Jan Suliga. Zobacz więcej na temat: Claude Lévi-Strauss Francja HISTORIA Brazylia Ameryka Południowa Ameryka Północna Ameryka USA NAUKA KULTURA literatura Indianie
11 listopada, dzień św. Marcina Święty Marcin był pobożnym rycerzem kapadockim, żyjącym w IV wieku i znanym z miłosiernych uczynków. W ikonografii zarówno kościelnej, jak i ludowej przedstawiany bywa często jako rycerz na koniu, wspomagający klęczącego przed nim żebraka. Zobacz więcej na temat: folklor 11 listopada folk kultura ludowa Barbara Ogrodowska Hanna Szczęśniak jesień
Kult zmarłych w historii człowieka. Co o nim wiemy? Święto zmarłych łączy ludzi w pamięci o tych, którzy od nas odeszli. Kult zmarłych sięga jednak głębiej niż istnienie homo sapiens, jak wskazują badacze. Jak niedawno wykazano, święta katolickie związane ze zmarłymi mają swoje korzenie przedchrześcijańskie. Zobacz więcej na temat: święto zmarłych Kościół katolicki Dorota Truszczak śmierć wiara
Zaduszki Zaduszki, niezwykłe obchody święta zmarłych, są niejako przedłużeniem uroczystości odprawianych przez naszych przodków. Obchodom kościelnym towarzyszyły bowiem przez całe stulecia, różne, starsze niż chrześcijaństwo, wierzenia, zwyczaje i obrzędy, zwłaszcza obrzędy ludowe. Zobacz więcej na temat: kultura ludowa Wszystkich Świętych etno tradycja Barbara Ogrodowska Hanna Szczęśniak zwyczaje śmierć święta
Halloween Skąd się wzięło Halloween i dlaczego Amerykanie chcieli go zakazać? Czym jest “Soul Cake” z piosenki Stinga? I co wspólnego z chodzeniem po kolędzie ma to wzbudzające wiele emocji święto? Zobacz więcej na temat: kultura ludowa folklor Halloween
Eva Justin – damskie wcielenie Mengele "Jej podpis na diagnozie rasowej oznaczał wyrok śmierci dla Cygana lub człowieka mającego dalekiego romskiego przodka. Po wojnie kontynuowała swoje badania" – pisał dziennikarz Bartosz Wieliński. Zobacz więcej na temat: Auschwitz Cyganie III Rzesza rasizm
Święto Przemienienia Pańskiego Preobrażenie Hospodnie nazywane jest także Świętem Spasa czyli Zbawiciela. Obchodzi się je na pamiątkę, opisanego w Piśmie Świętym Nowego Testamentu, przeobrażenia Jezusa Chrystusa na górze Tabor, w obecności trzech Jego uczniów: Piotra, Jakuba i Jana. Opisy tego cudownego wydarzenia znaleźć można w ewangeliach Mateusza, Marka i Łukasza. Zobacz więcej na temat: kultura ludowa folklor Barbara Ogrodowska prawosławie tradycja Hanna Szczęśniak wiara
Święto Matki Boskiej Zielnej Czas zbierania plonów dla mieszkańców wsi był czasem największego znoju, najcięższej, ale i najważniejszej w całym roku, pracy, wieńczącej wszystkie ich starania i zabiegi gospodarskie. Był to czas, który miał swój własny rytm i liczne, uświęcone tradycją zwyczaje i obrzędy. Zobacz więcej na temat: folklor kultura ludowa tradycja święta zioła zwyczaje Barbara Ogrodowska Hanna Szczęśniak
Mężczyźni polowali, a kobiety zajmowały się zbieractwem? Nic bardziej mylnego Najnowsze badania nad społecznościami zbieracko-łowieckimi wykazały, że kobiety brały udział w polowaniach na równi z mężczyznami. Co więcej, niejednokrotnie używały bardziej zróżnicowanych metod i narzędzi niż przedstawiciele płci męskiej. Zobacz więcej na temat: HISTORIA prehistoria kobieta
Katarzyna Jackowska-Enemuo: cechą dobrego opowiadacza jest ogromna dyscyplina Antropolożka kultury, pisarka, muzykantka, śpiewaczka, opowiadaczka historii, artystka zajmująca się kulturą tradycyjną, muzyką etniczną. W audycji "Po drugiej stronie lustra" gościliśmy Katarzynę Jackowską-Enemuo, która w swojej książce pt. "Tkaczka chmur" pokazuje m.in. jak dzieci próbują sobie radzić ze śmiercią przyjaciół. Zobacz więcej na temat: Magda Mikołajczuk kultura ludowa literatura język migowy spektakl książki dla dzieci
Kiedy człowiek zaczął wykorzystywać konie do celów transportowych? Naukowcy uważają, że człowiek udomowił konie około 5500 lat temu w północnym Kazachstanie. Ale kiedy zaczęły być wykorzystywane do celów transportowych? Czy badania i wykopaliska są w stanie dostarczyć nam jakichkolwiek pewnych informacji na ten temat? Zobacz więcej na temat: Dorota Truszczak konie archeologia
Jajko jako uniwersalny symbol życia i odrodzenia Jajko jest nieodłącznym elementem Świąt Wielkiej Nocy - jako symbol, część obrzędów, a także po prostu jako świąteczne danie Zobacz więcej na temat: Wielkanoc jajko Kościół katolicki
Niedziela Palmowa W całej Polsce w Niedzielę Palmową we wszystkich kościołach, na każdym nabożeństwie święci się palmy, zaś po sumie (głównym nabożeństwie niedzielnym) odbywają się uroczyste procesje z palmami. Zobacz więcej na temat: folklor Barbara Ogrodowska Wielkanoc Hanna Szczęśniak zwyczaje Niedziela Palmowa
Jedyny taki czwartek w roku Wszędzie, i w miastach, i na wsi, najweselej i najhuczniej obchodzono ostatni tydzień zapustów, rozpoczynający się w Tłusty Czwartek – ostatni karnawałowy czwartek. Zobacz więcej na temat: kultura ludowa tłusty czwartek Barbara Ogrodowska Hanna Szczęśniak karnawał
Karnawał Czas zabaw trwających od Nowego Roku, albo od święta Trzech Króli do środy popielcowej, albo przez ostatni tydzień lub tylko trzy ostatnie – i dlatego najbardziej szalone i hulaszcze – dni przed Popielcem, nazywano w Polsce zapustami. Zobacz więcej na temat: folklor kultura ludowa karnawał tradycja Barbara Ogrodowska Hanna Szczęśniak
Wspomnienie prof. Mariana Pokropka Marian Pokropek (1932-2023). Etnograf, profesor, wieloletni pracownik Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. Człowiek o niespożytej energii. Zobacz więcej na temat: folk folklor kultura ludowa muzyka ludowa muzyka tradycyjna etno tradycja wspomnienie