"Faraon" Bolesława Prusa w "Lekturach Jedynki"

"Faraon" to powieść historyczna Bolesława Prusa, ukończona w maju 1895 roku. Akcja utworu rozgrywa się w starożytnym Egipcie i opowiada o losach młodego faraona Ramzesa XIII, próbującego poznać mechanizmy zarządzania państwem oraz podejmującego walkę o niezależność władzy faraona od kasty kapłańskiej.

"Faraon" Bolesława Prusa dostępny jest na kanale "Radiobook"

Foto: mat. promocyjne

Akcja powieści rozgrywa się w czasach upadku dwudziestej dynastii w starożytnym Egipcie. Państwem zarządza Ramzes XII, uzależniony całkowicie od władzy kapłanów. Tymczasem kraj znajduje się w stanie kryzysu – zmniejszają się wpływy finansowe i zaludnienie, pogłębia się zadłużenie państwa, pożyczającego ogromne sumy od Fenicjan. Młody następca tronu wyrusza w podróż, podczas której ma poznać kraj i zrozumieć przyczyny jego kłopotów. Kiedy po śmierci ojca zostaje nowym faraonem - Ramzesem XIII - ma już pomysł na reformy, mogące przywrócić świetność Egiptu. Planuje je jednak przeprowadzić bez udziału wpływowej kasty kapłańskiej, aby tym samym umocnić władzę faraonów. Nie docenia jednak wiedzy i siły przeciwników, co prowadzi do jego przegranej. Tron obejmuje kapłan Herhor, który rozpoczyna rządy nowej dynastii.

Przed napisaniem powieści Prus gromadził informacje na temat starożytnego Egiptu. Istnienie Ramzesa XIII kwestionuje wielu historyków. Jedyną postacią rzeczywiście historyczną jest Herhor, wszystkie pozostałe są dziełem fantazji pisarza. Choć autor starał się być zgodny z ówczesną wiedzą dotyczącą starożytnego Egiptu, powieść zawiera błędy (np. opis pisma hieroglificznego jako alfabetu) i liczne anachronizmy (greckie wojska najemne w starożytności pojawiły się w Egipcie kilkaset lat później, podobnie jak greckie osady i pieniądze, również szachy, które w ogóle nie były znane w starożytności).

Występujący w powieści motyw zaćmienia Słońca ma podłoże autobiograficzne. Prus był świadkiem całkowitego zaćmienia, które obserwował w Mławie.

"Faraon" ukazywał się w odcinkach w "Tygodniku Ilustrowanym" w latach 1895-1896. W przeciwieństwie do "Lalki" powieść nie była pisana na bieżąco. Redakcja otrzymała do publikacji już gotowy utwór. W formie książkowej "Faraon" ukazał się po raz pierwszy w 1897 roku.

Fragmentów powieści można było słuchać w Programie 1 od 31 stycznia do 27 marca (od poniedziałku do piątku ok. godz. 21.45, a w soboty i niedziele ok. godz. 20.45). Czytał Radia Andrzej Ferenc.

Nagranie z 2001 roku, dostępne na kanale "Radiobook". W wersji "Radiobook" powieść ma 70 odcinków.

(Wikipedia, ag)