Savonarola: ekskomunikowany mesjasz płonie na stosie

W XV-wiecznej Florencji, mieście kultury i humanizmu, pojawił się człowiek nawołujący do nawrócenia i pokuty. - On zyskał wpływ na całe miasto. Wezwania do ubóstwa i pokuty trafiają na bardzo podatny grunt. Savonarola był absolutnie przekonany, że nastąpi kara Boża za to, co się dzieje - opowiada o kontrowersyjnym duchownym prof. Halina Manikowska.

Obraz Ludwiga von Langenmantela przedstawiający Girolamo Savonarola podczas głoszenia kazania

Foto: Wikimedia Commons/domena publiczna

Podczas pierwszego pobytu we Florencji, w latach 1482-88, Hieronim Savonarola nie zyskał wielkiego posłuchu. - Później zmieniło się coś w jego życiu. W drugiej połowie lat 80. odkrywa w sobie dar przepowiadania i drugi pobyt we Florencji, od 1490 roku, anonsowany jest już jako pobyt kaznodziei-proroka - wyjaśnia prof. Halina Manikowska z Instytutu Historii PAN i Katedry Italianistyki UW.

Specjalistka z zakresu historii i kultury średniowiecznej Italii podkreśla, że największą siłą przekazu dominikanina było słowo. - To szczerość do bólu, absolutna prawda, która przemawia przez to słowo. To był człowiek, który chodzi pieszo, reformuje klasztor dominikanów we Florencji likwidując cały jego majątek, więc siła polegała na prawdzie tego przekazu, a nie gestach - wyjaśnia.

Savonarola przepowiadając Apokalipsę, głosząc bliski koniec, ściąga do kościoła tłumy. - Jednocześnie, ponieważ chciał oczyścić Florencję, Italię i papiestwo ze zgnilizny, a sam był fanatykiem, zaczął tworzyć bojówki młodzieżowe, zakazał tańców, niszczył karnawał. Miasto staje się szare, nudne, bez rozrywki

Od tego czasu rosła liczba jego przeciwników. Gdy tylko Partia Medycejska zdobyła polityczną przewagę we Florencji Savonarolę aresztowano. Skazany za herezję i torturowany, został pozbawiony święceń, aby można było wykonać na nim wyrok śmierci. - Ten wyrok był wyjątkowy pod każdym względem, bo zakładał powieszenie i spalenie jednocześnie, a szubienica była wyrokiem hańbiącym. Następnie zebrano prochy i wrzucono do rzeki, by nic nie mogło stać się relikwią.

W jakich okolicznościach papież nałożył na dominikanina ekskomunikę? Jakie było tło kulturowo-historyczne dla życia i działalności Hieronima Savonaroli? Jak Florencja przeżyła takie wydarzenia i jak dziś ocenia się twórczość i działalność zakonnika? Zapraszamy do wysłuchania całej audycji, którą przygotowała Katarzyna Kobylecka.